“Kaynakları Saray ve müteahhit yuttu”
Birgün, Evrensel, Cumhuriyet ve Sözcü gazeteleri, dudak uçuklatan Sayıştay raporlarını manşete taşıdı.
29.09.2021
Birgün gazetesinin manşetinde, “Yiyin efendiler yiyin!” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:
“Sayıştay’ın, Cumhurbaşkanlığı, TBMM ve Diyanet gibi kuruluşları da içeren toplam 327 kamu kurumunu denetleyerek hazırladığı rapor, iktidarın lüks ve şatafat düşkünlüğünü bir kez daha ortaya koydu. Her konuşmasına ‘tasarruf’ diye başlayan AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yakın çevresi, kabinesi ve bürokratlarıyla ortaya çıkardıkları harcama tablosu dudak ısırtan cinsten. Raporda usulsüz harcamadan şatafata ne ararsan var.
Sayıştay’ın 2020 yılı Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu’na göre, kamu idareleri bir yılda 276 milyar TL zarar etti. Bunların sadece 21’i yönetmeliklere uygun bir şekilde faaliyet raporu hazırladı. 73 kurum, faaliyet raporunda kullanılan kaynaklar hakkında bilgi dahi vermedi. Özel ödenek, dış proje kredi, bağış gibi kaynakları göstermeyen kamu idaresi sayısı 107.
Sayıştay 2020 yılı Cumhurbaşkanlığı Mali Raporları’na göre, Cumhurbaşkanlığı’nın geliri, 95 milyon 632 bin 368 TL oldu. Buna karşılık Erdoğan’ın imza attığı harcamaların toplamı ise 2 milyar 896 milyon 174 bin 350 TL oldu. Saray’ın 2020 yılı kamu zararı 2 milyar 800 milyon 542 bin 982 TL oldu. Rapora göre Saray’ın üç ayrı kalemdeki mutfak harcamaları ise 2020’de yaklaşık yüzde 64 artarak toplam 7 milyon 414 bin TL oldu.
Kendi oluşturduğu bütçeye uymayan ve ‘yedek ödenek’ kaleminden her yıl on milyarlarca TL harcama yapan AKP, geçen yıl da 3 milyar TL başlangıç ödeneğinin tam 32 katını harcadı. 2020 yılında yedek ödenekten yapılan toplam harcama 96 milyar TL’yi geride bıraktı. En fazla ödenek üstü harcamaya imza atan kurumların başında MEB, EGM ve Diyanet İşleri Başkanlığı geliyor.”
Evrensel gazetesi habere manşetinde, “Kaynakları Saray ve müteahhit yuttu” başlığıyla yer verdi:
“Sayıştay, pandemide halka desteği esirgeyen, her felakette halktan bağış toplayan hükümetin kimilerine para yağdırdığını ortaya koydu; çok sayıda şaibe ve usulsüzlük tespit etti.
Sayıştay, hasta garantisi verilen şehir hastanelerine devletin fazla ödeme yaptığını belirledi. Sözleşmeye aykırı hareket eden 12 şehir hastanesine ödemelerde yapılması gereken kesinti yapılmadı. Keyfi yatak kapasitesi artıran da oldu, kamu tıbbi cihazlarını iç eden de!
Sayıştay’ın, Cumhurbaşkanlığı denetim raporuna göre, 2020 yılında Saray tek başına yaklaşık 2 milyar 897 milyon TL harcadı. Saray’ın bir günde harcadığı tutar, 7.9 milyon TL’yi geride bıraktı. Saray’ın beslenme masrafı da ikiye katlanarak 5.4 milyon lira oldu.
Karayollarında yap-işlet-devret kapsamındaki 6 otoyol projesine geçtiğimiz yıl 1.7 milyar dolar ve 35 milyon avro garanti ödemesi yapıldı. Karayolları bilançosunu inceleyen Sayıştay, otoyollarda bilanço skandalını da ortaya koydu: 97.9 milyar lira kayıp.
Öğrencilere, ‘yangın söndürme ve altyapı sistemleri’ uygun olmayan binaları yurt olarak tahsis edip donanım sağlamayan Gençlik Bakanlığı, spor kulüplerinden milyarlarca liralık kira gelirlerini tahsil etmedi. Denetçilere göre, Bakanlığın 4 milyar lirası da kayıp!”
Cumhuriyet gazetesi manşetindeki, “İşte Saray gerçeği” başlıklı haberinde, “Sayıştay’ın Cumhurbaşkanlığı 2020 Raporu’nda Saray’ın harcamaları kalem kalem sıralandı. Öğrencilerin yurtsuz kaldığı, binlerce çocuğun aç uyuduğu ülkede Saray elini korkak alıştırmadı. ‘İtibardan tasarruf olmaz’ görüşü tüm harcamalara yansıdı. Mal ve hizmet alımı için 1.5 milyar lira harcayan Saray, temsil giderleri için de 32.9 milyon lira ödedi.
Geçen yılki giderlerinin toplamı 2.8 milyar lirayı bulan Saray’da, bakım ve onarım malzemeleri için 32.1, personel gideri için 314.5 milyon lira kullanıldı. ‘Tüm önemli yönleriyle doğru ve güvenilir bilgi içerdiği kanaatine varılmıştır’ denilen rapora göre, gıda amaçlı mutfak gideri 5.4 milyon, temizleme ekipmanları gideri de 6.9 milyon lira oldu.
Diyanet İşleri Başkanlığı’na ilişkin Sayıştay raporunda, kurumun açık ihale ile alması gereken ‘ramazan programı’ işini, pazarlık usulüyle aldığı belirtildi. Diyanet, ‘Programın mekanı, ramazana kısa bir süre kala belirlendi’ dedi. Sayıştay ise ramazan tarihinin belli olduğuna dikkat çekti.
Sayıştay Başkanlığı’nın Sağlık Bakanlığı 2020 Yılı Denetim Raporu’nda, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘Hayalim’ dediği şehir hastaneleriyle ilgili çok sayıda usulsüzlük yer aldı. Şehir hastanelerinde şantiye halinde olan yerler için ‘bahçe ve bakım’ ödemeleri yapıldığı görüldü.
13 şehir hastanesinde şirketler, yer teslimi yapılmadan inşaata başladı. Bazı şehir hastanelerinin ilk kullanım bedeli hesabı yapılırken ‘ödeme başlangıç günü’ hatalı belirlendi. Fazladan ödeme yapıldı. Teslim edilmeyen sistemler için ‘bakım-onarım’ bedeli ödendi.
Sayıştay, 2020 denetim raporlarında kamuda toplam 5 bin 882 hatalı işlem tespit etti. 21 kamu idaresinin faaliyet raporunu yayımlamadığı, 219 idarenin temel mali tablolara yer vermediği, 121 idarenin de yardım yaptığı yerleri açıklamadığı vurgulandı” ifadelerini kullandı.
Sözcü gazetesi habere manşetinde, “Sarayın enflasyonu” başlığıyla yer ayırdı:
“Hayat pahalılığı, sadece vatandaşın cebini vurmadı. Sarayın temizlikten mutfağa, giyimden personel giderine kadar pek çok harcama kalemini artırdı. İşte bazıları:
Personel için harcanan para 2019’da 258 milyon liraydı, 2020’de 314 milyon lira oldu.
Mutfak için harcanan para 2019’da 3 milyon liraydı, 2020’de 5.4 milyon lira oldu.
Sağlık için harcanan para 2019’da 5 milyon liraydı, 2020’de 51 milyon lira oldu.
Kırtasiye için harcanan para 2019’da 3.1 milyon liraydı, 2020’de 4.1 milyon lira oldu.
Temizlik için harcanan para 2019’da 4.1 milyon liraydı, 2020’de 6.9 milyon lira oldu.
Giyim için harcanan para 2019’da 13.4 milyon liraydı, 2020’de 15.5 milyon lira oldu.
Onarım için harcanan para 2019’da 11 milyon liraydı, 2020’de 32 milyon lira oldu.”
“Böyle mi çözülecek bu sorun”
Karar gazetesinin manşetinde, “Böyle mi çözülecek bu sorun” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:
“‘Herkese diploma’ düzenlemesiyle üniversiteli sayısı artmasına rağmen yurtlar yerinde sayıp kiralar fırlayınca gençler sesini banklarda duyurmaya çalıştı. Ancak siyaset yine aynı ‘ezberi’ tekrarladı. Erdoğan “Gezi’nin bir başka versiyonu” dedi. Gözaltılar sonrası Soylu ‘Öğrencilikle ilgileri yok’ ifadesini kullandı. Gençlik Bakanı ise yurt reklamı yapmakla yetindi. Utanç tablosu, suçlama yerine ‘Bu sorunu nasıl çözeriz’e odaklanılması gerektiğini gösterdi.
YKS’de katsayı düzenlemesiyle üniversite kapıları açıldı. Yaklaşık 8 milyon öğrenciye karşın yurt sayılarının yetersizliği rakamlara yansıdı. Ev kiraları da artınca barınma soruna dönüştü. Gençler ‘Barınamıyoruz Hareketi’ başlattı. Ancak somut problem siyasi çekişme konusu yapıldı. ‘CHP döneminde ranza tipi yataklarda yatardık’ diyen Cumhurbaşkanı’nın ‘Sözde öğrenciler Gezi’nin bir başka versiyonu’ çıkışı sonrası İzmir ve İstanbul’da gözaltılar yaşandı.
İçişleri de kimlik tespiti yaptı. Bakan Soylu eylemlere katılan 2 bin 243 kişiden 310’unun öğrenci olduğunu söyledi. ‘Benzeri gruplar Taksim’de yıllardır klişe eylemler yapıyor. Sloganlar, söylemler benzer’ dedi. Sorunun muhatabı Gençlik Bakanı Kasapoğlu ise çözümü kamu spotlarıyla yurtların reklamını yapmakta buldu. Gençlerin yaka paça gözaltına alındığı görüntüler ‘Suçlamalar yöneltip sorun yok diyeceğinize çözüme bakın’ çağrılarına yol açtı.”