“Büyüme suni, açlık gerçek”
TÜİK’in tartışmalı büyüme rakamları gündemin ana maddesi oldu
01.06.2021
TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 büyümüş.
Birgün gazetesi habere manşetinde, “Büyüme suni, açlık gerçek” başlığıyla yer ayırdı. Haberde şöyle denildi:
“Ülke işsizlik, ekonomik kriz ve salgının çemberinde yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüdü. Emeğin büyümedeki payı azalırken sermayenin kârı arttı. Yüksek enflasyonda hormonlu büyüme meydana geldi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), bu yılın ilk çeyreğine ilişkin Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYH) verilerini açıkladı. Buna göre Ocak-Mart döneminde ülke ekonomisi yüzde 7 oranında büyüdü.
İlk çeyrekte yaşanan hormonlu büyüme enflasyon ve işsizlik rakamlarına bakıldığında ortaya çıkıyor. Ülke ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüdü ancak işsizlik ve enflasyon da arttı. Nisan ayı enflasyonu son iki yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 17,14’e çıktı. Gerçek işsizlik ise yüzde 28’e ulaştı. İstihdam yaratmayan büyüme büyük ölçüde artan kredi borçları ile tüketim harcamalarının artması nedeniyle gerçekleşti.
İlk çeyrek verilerine göre hane halkı tüketim harcamaları yüzde 7,4 arttı. Bu süreçte yurttaşın bankalara olan borcu da yükseldi. Yüksek faiz oranlarına rağmen gelirsiz kalan milyonlarca yurttaş kredi çekmek zorunda kaldı. Halkın bankalara ve finans şirketlerine olan borcu 872 milyar lirayı buldu.”
Evrensel gazetesi sürmanşetinde, “Ekonomi büyüdü, ekmek küçüldü” başlığıyla verdiği haberde, “Bu yılın ilk 3 ayında ekonomi yüzde 7 büyüdü. Sanayi üretimi yüzde 11.7 artış gösterdi. Buna rağmen emeğin milli gelirden aldığı pay yüzde 3.5 geriledi. Büyüme istihdama yansımadı. İşsizlik ilk 3 ayda geçen yılki yüzde 13.5’lik seviyesinde kaldı. Borç parayla (kredi) yapılan harcamalar büyümenin motoru olurken vatandaşın borcu katlandı.
Büyüme rakamlarına ilişkin Evrensel’e konuşan emekçiler yoksullaştığını söyledi. Bir metal işçisi, ‘Refah payı git gide azalıyor’ derken 25 yıllık öğretmen her geçen gün geçinmekte daha da zorlandığını söyledi” ifadelerini kullandı.
Karar gazetesi manşetin yanındaki habere, “Türkiye büyüdü ama vatandaşın haberi yok” başlığını attı:
“TÜİK verilerine göre Türkiye ekonomisi 2021’in ilk çeyreğinde geçen yıla göre yüzde 7 büyüdü. Çalışan sayısındaki düşüşe rağmen yansıtılan rakamlar tartışma yarattı. Finansal Piyasalar Yöneticisi İris Cibre ‘Tüketime dayalı, istihdamsız, yatırımsız ve hormonlu büyüdük. Halk büyümeden payını alabildi mi?’ sorusunu yöneltti. Analist Atilla Yeşilada’da ‘Niye şaşırmadık? Birinci çeyrek milli gelir tahminleri aştı. Var olasın TÜİK’ yorumunu yaptı.”
Cumhuriyet gazetesi habere ön sayfasının altında, “Tüketerek büyüdük” başlığıyla yer verdi. Haberde şöyle denildi:
“Türkiye ekonomisi TÜİK verilene göre yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüdü. Eşitsiz ve istihdam yaratmayan büyümenin kaynağını hane halkının tüketim harcamaları oluşturdu.”
Sözcü gazetesi manşetindeki habere, “Neremiz büyüdü!” başlığını attı:
“TÜİK, ocak-şubat-martı kapsayan 2021’in ilk çeyreğinde ekonominin yüzde 7 büyüdüğünü açıkladı. Ancak bu büyüme vatandaşın kafasını karıştırdı. Çünkü halk, büyümeyi gelirinde, sofrasında hissetmedi. Neredeyse her evde bir işsiz var.
Vatandaş ‘büyüdük’ diyenlere böyle sesleniyor: ‘İş yok, aş yok, para yok. Enflasyon iyice azdı. Dolar 8.50’lerde. İşçi, memur, emeklinin maaş zamları eridi, ay sonu gelmiyor. Madem Türkiye büyüdü, bu rakamlar bize ne zaman yansıyacak?’”
Sabah gazetesi manşetin üstündeki haber için, “Türkiye büyümede OECD birincisi” başlığını kullandı ve “Türkiye ekonomisi yılın ilk çeyreğinde yüzde 7 büyüdü. Bu, son 3 yılın en hızlı büyümesi. Pandemi ortamındaki parmak ısırtan performansıyla Türkiye, OECD ülkeleri arasında birinci, dünyada üçüncü oldu” ifadelerine yer verdi.
Yeni Şafak gazetesi habere manşetinde, “Büyümeye devam” başlığıyla yer ayırdı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:
“Kovid-19 salgını, Türkiye’yi hedef alan ekonomik saldırılar ile ‘kriz ve darbe’ söylemleri sanayici, üretici ve yatırımcıyı durduramadı. Güçlü ekonomiyle 2021’in ilk çeyreğinde yüzde 7 büyümeyi başardık. Avrupa’dan en hızlı büyüyen ülke olan Türkiye, dünyada üçüncü sırada yer aldı.”
Akşam gazetesi, “Rekor büyüme” başlığıyla paylaştığı haberde, “Türkiye ekonomisi tahminleri alt üst etti. AB’yi solladı, G20’de Çin’in ardından ikinci oldu” ifadelerine yer verdi.
Hürriyet gazetesi manşetin altında yer ayırdığı habere, “Türkiye yüzde 7 büyüdü” başlığını attı:
“Yılın ilk çeyreğinde Türkiye yüzde 7’lik bir büyüme rakamına ulaşarak, OECD ülkeleri arasında ilk sırada yer aldı. Maliye Bakanı Lütfi Elvan büyümenin yüzde 56’sının net dış talep ve yatırımlardan geldiğini belirterek, ‘Bu, dengeli ve sağlıklı büyümenin göstergesi’ dedi.”
“Çiller’in emriyle bombalanan ‘Ülke”
Yeni Yaşam gazetesi manşetinde, “Çiller’in emriyle bombalanan ‘Ülke’” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:
“Özgür basın ve Kürt halkı, 1990’ların kirli savaş operasyonlarını Peker’in videoları olmadan da yaşayarak öğrenmişti. Çiller’in ‘gizli’ ibareli ‘bertaraf edin’ emriyle bombalanan Özgür Ülke’nin harap hali ve o gün yitirdiğimiz Ersin Yıldız’ın fotoğrafı belleklerden hiç silinmedi.
Gazetenin Kadırga’daki merkez binası, Cağaloğlu ve Ankara büroları, 2 Aralık gecesi aynı anda bombalı saldırıya uğramış, Ersin yaşamını yitirirken 23 kişi yaralanmıştı. Böylece gazeteciliğin susturulabileceğini sananlar ise yanıldılar; Özgür Ülke ertesi gün yine bayilerdeydi.”