2016’da Habercilik: İçerik Artık ‘Yeni Platformlar’da

Yeni yılda içerik artık doğrudan platformlar aracılığıyla yayılacak. Peki haber siteleri işlevlerini yitirecek mi? Ya yerel medya?

MEHMET ATAKAN FOÇA

21.12.2015

Teknoloji gitgide haberciliğin vazgeçilmez bir parçası oluyor. Sosyal ağların iletişimdeki hakimiyeti de cabası. “Haber için sosyal ağlar”dan “sosyal ağlar için haber”e geçmek üzereyiz. Önümüzdeki sene Facebook, Apple, Snapchat ve Google gibi dev yapıların habere egemen olduğu, onu şekillendirdiği ve yönlendirdiği bir dönem olacak.
 
Son birkaç ayda açıklanan yeni projeler gazeteciliğin geleceğine dair projeksiyonu büyük oranda değiştirdi. FacebookInstant Articles” ve “Notify” özellikleri, Google’ın mobil site hızlandırıcısı, Twitter’ınMoments” sekmesini hayata geçirmesi, Apple’ın haber servisi ve Snapchat’inDiscovery” kısmı kullanıcıların haberi nasıl alacağını, yayıncılığın geleceğini ve haberin niteliğini yeniden düşünmemizi gerektiriyor.
 
Bugün haber siteleri tıklanma sayılarına bakarken Facebook ve Google üzerinden gelen ziyaretçi sayısına daha çok önem veriyor. Haberi veya içeriği yalnızca sosyal medya üzerinden takip eden kullanıcıların sayısı hızla artarken, her yerde yayınlanan, bir birinin taklidi günlük haberler artık yeterli değil.
 

2016’ya dair öngörüler
 
Amerika merkezli Nieman Journalism Lab her sene olduğu gibi bu sene de gazeteciler ve dijital medyacılara yeni yıl için öngörülerini sordu. Seksene yakın yazının büyük çoğunluğunda ortaklaşan en önemli projeksiyon Google, Apple, Facebook, Snapchat ve Twitter’ın yapacağı yeniliklerin yayıncılığı değiştireceği.
 
USA Today’den Jamie Mottram geçtiğimiz yıllardaki gelişmeleri ve geldiğimiz dönemi şöyle özetliyor:
 
“2013 yayıncıların sadece ‘önce dijital’i değil ‘önce mobil’i de düşündükleri ve strateji aradıkları bir yıldı. 2014’te içerik bu şekilde üretildi. 2015’te ise içerik hem sosyal hem de mobil platformlardan birlikte yaygınlaştırıldı. 2016 ise içeriğin elden ele değil, doğrudan platformlar aracılığıyla yayılacağı bir yıl olacak.”
 
Fortune’dan Mathew Ingram bu değişimin bildikleri tüm yöntemleri geleneksele yaslamış haber kuruluşları için sarsıcı olacağını ancak suçlanacak kimsenin olmadığını ifade ediyor. Ingram, medya kuruluşlarının artık kaybettikleri şeylere ağlamayı bırakıp, değişen teknolojiyle kendilerini yenilemeleri gerektiğini ifade ediyor:
 
Gawker Media’nın eski strateji şefi Erin Pettigrew ise 2016’nın yayıncılarla sosyal medya platformlarının karşı karşıya geleceği bir yıl olduğunu düşünüyor. Yayıncıların bir kısmı işbirliğine giderken, defansif kalanlar bile platformlarla ilişki kurmak zorunda kalacak.
 
Yerel haberler için fırsat olabilir
 
2016’daki şüphesiz en temel sorular şöyle olacak: Haberi nasıl ve nereden dağıtacağız? İçeriği kullanıcıya nasıl ulaştıracağız? Haber siteleri eski işlevlerini yerine getirebilecek mi?
 
Bu soruların gölgesinde kalan ve uzun zamandır Türkiye’de de unuttuğumuz bir başka sorun var: ulusal ve küresel haber ağları büyümenin bir yolunu bulur, daha çok kişiye ulaşırken yerel habercilik için durum daha da kötüye mi gidecek?
 
Uzmanlara göre durum o kadar vahim değil. Bazı riskler saklı kalmak üzere bu gelişmeler yerel haberlerin atağa geçmesi için bir manivela olabilir.
 
The Boston Globe’un dijital işler müdürü David Skok umudunun, kullanıcıların evlerine, mahallelerine daha yakın hikayelerin önemsenmesi olduğunu ifade ediyor:
 
“Ülkesel ölçekte ilgi çeken hikayelere öncelik verme tercihi, yerel haberciliği elimine etmeye neden olabilir. 2016’da bunun kötü sonuçlarını yaşayabiliriz. Yerel haberciliğin Facebook, Snapchat ve Twitter atmosferindeki önemi büyük.”
 
North Carolina Üniversitesi’nden John Clark da Facebook, Snapchat gibi yapıların yeni özellikleri; sosyal ağların yerel habere doğru genişleyeceği bir dönemi getirecek.
 
“Bu yapılarla anlaşmaya varmak her medya şirketi için tehlikeli çünkü, büyük oranda kontrolü platformların ellerine bırakıyorsunuz. Yerel medya bu yapılarla anlaşırsa hem kitlesine ulaşma hem de daha çok insanı içine çekme hedefine ulaşabilir.”
 

Artıları ve eksileri
 
Yeni platformlar 2016’da haberin kullanıcıya ulaştığı yolları değiştirecek gibi gözüküyor. Bütün bunların yanında hala gazeteciliğin temel ilkelerinin nasıl hayata geçeceği sorunu çözülmüş değil. Bunlardan en önemlisi de şüphesiz yanlış bilginin yaygınlığı.
 
theSkimm’den Dheerja Kaur’a göre tüm bu platformlar haber kuruluşlarının karşılaştıkları sorunlarla en baştan tekrar yüzleşecek. Doğru bilgiyi ulaştırmak büyük güç getirdiği gibi büyük de sorumluluk getiriyor ve yeni platformların küresel ve yerel çapta yayıncılık yaparken verilecek zor kararların altından kalkabilmek için editoryel ekiplere ihtiyacı var.
 
Bu gelişmeler kullanıcılar için mükemmel. Artık mobilden habere ulaşırken web sitelerinin yüklenmesini beklemek zorunda değilsiniz. Son dakika bildirimlerini güvendiğiniz kaynaklardan alabilirsiniz ve dilerseniz hiçbir haber sitesine gitmeden haber okuyabilirsiniz. Platformlar için de süper, çünkü kullanıcı artık haber okumak için platformun dışına çıkmak zorunda değil.
 
Yayıncılar ve haber şirketleri için ise çanlar çalıyor. Platformlarla işbirliği yapmak (Hürriyet Facebook’un Instant Articles özelliğine entegre oldu bile) ve yeni haber modelleri geliştirmek daha da zorunlu hale gelecek.