“1 milyonluk soru”

Sabah gazetesi Merkez Bankası rezervleri tartışmasına iddialı girdi.

P24

24.02.2021

Cumhuriyet gazetesi manşetinde, “1 milyonluk soru” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısında açıklamalarda bulundu. Kılıçdaroğlu, Çin'den gelen 1 milyon doz ücretsiz aşının Keymen şirketi tarafından Devlet Malzeme Ofisi'ne her bir dozu 12 dolardan fatura edilip edilmediğini sordu. Kılıçdaroğlu şunları söyledi: ‘Sağlık Bakanı bir açıklama yaptı, diyorlar ki, ‘Sinovac aşısında aracı var mı?’ Sağlık Bakanı aracı olmadığını söylüyor. ‘9 Şubat 2021 tarihine kadar, 10 milyon 162 bin 123 doz aşı getirildi, bunlar için Devlet Malzeme Ofisi Keymen firmasına 121 milyon 945 bin 476 dolar para ödedi.’ Buradaki soru şu, Aralık 2020 tarihinde Esenboğa gümrüğünden geçiyor aşılar gümrükten geçen 1 milyon 342 bin 298 doz aşı gümrükten Keymen tarafından çekiliyor. Buradaki önemli nokta şu, gümrükteki beyana göre 1 milyon doz aşı için ücret alınmıyor. 1 milyon doz aşı ücretsiz, yani 12 milyon dolarlık aşı ücretsiz verilmiş. Sayın Bakan'a ve Erdoğan'a soruyorum, ücretsiz olarak ithal edilen 1 milyon doz aşı Devlet Malzeme Ofisi'ne her dozu 12 dolardan fatura edildi mi, edilmedi mi? Ücretsiz olduğu beyannamesinde var.’ Kılıçdaroğlu’nun sözünü ettiği beyanname ortaya çıktı. Esenboğa Gümrük Müdürlüğü’nün 30 Aralık 2020 tarihinde düzenlediği beyannamede ‘1000000 ADET(UNIT)” ifadesinin karşısında 12 milyon dolar yazıyor ve beyannamenin devamı “12.000.000,00 USD BEDELSİZDİR.ARACI’ deniyor.”

“Bavullu, yastıklı savunma”

Karar gazetesinin manşetinde, “Bavullu, yastıklı savunma” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Hatalı politikalarla heba edilen MB rezervinin akıbetine ilişkin çıkışlar belirsizliği daha da artırıyor. AK Partili Canikli ‘Cari açık için harcandı, vatandaş satın alıp yastık altına koydu, yurtdışına giden yanında götürdü’ dedi. Önceki ‘Kura fren için döviz satıldı’ açıklamasıyla çelişen ifadeler yeni soru işaretleri doğurdu. Merkez’in finansal silahının hesapsız hamlelerle elinden alınması ‘İhtiyaç duyulduğunda ne olacak?’ sorusunu gündeme taşıdı. Merkez Bankası’nın döviz rezervlerine ilişkin hükümet kanadından gelen açıklamalar muhalefetin ve ekonomistlerin itirazlarıyla karşılandı. ‘130 milyara ne oldu?’ sorusunun cevabına ilişkin kamuoyunda beklenti sürerken AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Nurettin Canikli dikkat çeken ifadeler kullandı. Canikli ‘MB geçen yıl oluşan 36 milyar dolar cari açığın finansmanı için döviz sattı. Yabancılardan da döviz çıkışı oldu’ dedi. Bavul ticaretini işaret ederek yolcuların beraberinde yurtdışına dolar çıkardığını söyleyen Canikli ‘Vatandaşların döviz varlıkları da arttı, bu dövizleri Merkez sattı’ diye konuştu. Canikli’nin, Albayrak dönemindeki işlemlere ilişkin ‘açıklaması’ yeni soru işaretlerine de yol açtı. ‘Satışlarda neden ihale açılmadı?’ sorusu gündeme geldi. MB’nin önemli bir enstrümanından mahrum bırakılması eleştirildi.”

Birgün gazetesi manşetin altındaki, “128 milyar dolar nerede?” başlıklı haberinde, “Erdoğan’ın 95 milyar dolar olarak açıkladığı döviz rezervlerinin gerçekte eksi 58 milyar dolara ulaştığını vurgulayan muhalefet, konunun soruşturulması için Meclis araştırması talep edecek. CHP’li Erdoğdu, ‘Erdoğan manipülasyon yapıyor’ dedi. CHP’nin ekonomiden sorumlu yöneticileri PM için hazırladıkları raporda, ‘Cumhurbaşkanının faiz, enflasyon ilişkisine dair görüşleri ışığında şekillenen ekonomi politikaları sonucunda döviz kurlarını kontrol altında tutmak için Merkez Bankası’nın 128 milyar dolar rezervi satıldı, rezervlerimiz eksiye düştü’ denildi. Dünya Bankası’nın 2021 Borç Raporu hatırlatılan CHP raporunda, ‘Türkiye, 2019 yılında yani bir yıl önce düşük ve orta gelirli ülkeler arasında en borçlu 10 ülkeden biri. Dahası, Arjantin’den sonra, hem borcun Gayrisafi Milli Gelire oranının en yüksek olduğu, hem de döviz rezervlerinin borcunu karşılama oranının en düşük olduğu ikinci ülkeyiz’ değerlendirmelerine yer verildi. CHP’nin ekonomist milletvekillerinden Aykut Erdoğdu da konunun unutulmaması için girişimlerinin süreceğini kaydetti. Erdoğan’ın net rezervler yerine brüt rezervlerini açıklayarak manipülasyon yaptığını vurgulayan Erdoğdu, ‘Tayyip Bey, teknik bilgisi olmayan masum insanları manipüle edebilir. Ancak ekonomiden anlayan herkes, bu açıklamayı okuduğunda acı acı gülümser. Türkiye’nin rezervi şu an eksidir ve bir döviz şokuna açıktır’ dedi” ifadelerine yer verdi.

Sabah gazetesi ise manşetinde, “Merkez’den son 3 yılda rekor kâr” başlıklı habere yer verdi:

“CHP’nin iftira kampanyasını yerle bir eden tablo: Merkez Bankası, Berat Albayrak dönemindeki üç yılda 163 milyar lira kâr sağladı. Muhalefet partilerinin döviz rezervleri üzerinden başlattığı çarpıtma, iftira ve yalanlar bir bir çürütülürken, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) son üç yıldaki performansı da, algı operasyonu yapmaya çalışanları bozguna uğrattı. Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ı hedef alan iftiralarına, ‘Merkez Bankası tamtakır’ yalanını da utanmadan ekleyenler, Merkez Bankası'nın son 20 yıldaki kârına dahi bakmayı akıl edemediler. Albayrak'ın görev yaptığı dönemde, Merkez Bankası'nın kârında önemli artışlar yaşandı. 2017'de 18.4 milyar TL olan net kâr, Albayrak'ın ilk görev yılı olan 2018'de yüzde 206 artarak 56.3 milyar liraya çıktı. Türkiye'nin kur saldırılarına karşı kendini koruduğu 2019'da 44.7 milyar lira tutarında net kâra ulaşıldı. Merkez Bankası'nın 2020 vergi öncesi kâr tahmini ise 40 milyar TL. 3 yıllık dönemde bankanın ortalama yıllık net kârı, Ali Babacan dönemine göre 13 kattan fazla arttı. Babacan'ın ekonominin başında olduğu dönemde yıllık ortalama net kâr 3.5 milyar lira seviyesinde gerçekleşmişti.”

“Şov AKP’den, test devletten”

Birgün gazetesinin manşetinde, “Şov AKP’den, test devletten” başlıklı haber yer aldı:

“AKP 7’nci Olağan İzmir İl Kongresi’ne katılacak olan delegelere ve protokol üyelerine kamu hastanelerinde test yaptırıldığı açığa çıktı. Kongreye katılanlara ise herhangi bir test zorunluluğu getirilmediği öğrenildi. AKP İzmir İl Başkanlığı tarafından ilçe başkanlarına gönderilen mesajda, ‘Çok değerli ilçe başkanlarım, Pazartesi yapılacak olan il kongremize katılım sağlayabilmek için Pazar günü, sizlerin ve tüm delegelerinizin Covid-19 testlerini yaptırmaları gerekmektedir. Pazar Günü testi olmayan hiçbir delege kongreye katılım sağlayamayacaktır. Test yapılabilecek yerler: 09.00-15.00 saatleri arasında metropolde oturanlar; Çiğli Arş. Devlet Hastanesi, Katip Çelebi Ünv. Atatürk Eğitim Arş. Hastanesi, Bornova Türkan Özilhan Devlet Hastanesi’nde, metropol dışında oturanlar; Bulundukları ilçenin devlet hastanelerinde yaptırabilirler’ denildi. BirGün’ün ulaştığı Sağlık Bakanlığı kaynakları ise konuya ilişkin bir açıklama yapılmayacağını belirtti. Bazı konulardaki çifte standartların kamuoyunu rahatsız ettiğini belirten İzmir Tabip Odası Başkanı Dr. Lütfi Çamlı, ‘Test sayısının yaygınlaştırılmasını sürecin en başından beri savunuyoruz. Ancak geldiğimiz noktada her geçen gün yapılan test sayısı düşmekte. İsteyen herkese test yapılmadığı gibi, pozitif vakalarla temaslı olan kişilere bile test yapılmıyor. Bu süreçte birçok STK, dernek ve barolar kongrelerini yapamadı ve bütün salon etkinlikleri yasaklandı’ dedi.”