“TÜİK bile tutamadı”

Enflasyon son 20 yılın zirvesine çıktı. TÜİK’e göre enflasyon yıllık 48.69 olurken, ENAG’a göre ise yıllık yüzde 114.87 olarak gerçekleşti. 

Karar gazetesi habere manşetinde, “TÜİK bile tutamadı” başlığıyla yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“Ekonomik belirsizlikler, TL’de yaşanan kayıplar enflasyonun patlamasına neden oldu. TÜİK ocak ayı enflasyon verilerini açıkladı. TÜİK’e göre enflasyon ocakta yüzde 11,10 artarken yıllık bazda da yüzde 48,69 olarak 19 yılın rekoru kırıldı. ENAG’a göre ise enflasyon yıllık yüzde 114,87, aylık 15,52 olarak gerçekleşti. Verileri değerlendiren ekonomistler asgari ücretlilerin hızla yoksullaştığını vurgularken, TL’deki değer kaybı ve enerji fiyatlarındaki zamma dikkat çekti.

TÜİK’in açıkladığı verilere göre yıllık çekirdek enflasyon yüzde 39,45 oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla, yüzde 68,89 ile ulaştırma, yüzde 55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 54,53 ile ev eşyası oldu. Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG), TÜİK’ten önce kendi araştırmasından elde ettiği sonuçları paylaştı. Buna göre Tüketici Fiyat Fiyat Endeksi (E-TÜFE) Ocak ayında yüzde 15.52 arttı. E-TÜFE’nin son 12 aylık artışı ise yüzde 114.87 olarak gerçekleşti.

Enflasyon verilerini değerlendiren ekonomistler TL’deki değer kaybı ve enerji fiyatlarındaki zamma dikkat çekti. Ocak enflasyonu zirve olmadığını belirten Doç. Dr. Baki Demirel, ‘Artan maliyet enflasyonu gelecek enflasyon için sinyal. Büyüme, kredi politikası. Örtük sabit kurun sürdürülebilirliği gelecek enflasyon için belirleyicilerdir. Manşet enflasyon yoksulların hissettiği enflasyonu yansıtmaktan uzaklaşırken zenginlerin hissettiği enflasyonu daha iyi yansıtır. Evet zenginin hissettiği enflasyon daha düşüktür’ değerlendirmesinde bulundu.”

Birgün gazetesi manşetindeki habere, “AKP’nin rekoru yurttaşı tuş etti” başlığını attı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“AKP bir ilki daha başardı. Tarihi rekor kıran enflasyon TÜİK’e rağmen yıllık yüzde 48,6 çıktı. Gerçek enflasyon daha yüksek.

TÜİK Ocak ayında tüketici fiyat artışını yüzde 11.10 olarak açıkladı. Buna göre yıllık enflasyon da yüzde 48,69’a yükseldi. Eğer aylık fiyat artışı yüzde 12 olsaydı yıllık enflasyon yüzde 50’yi bulacaktı. İster istemez akıllarda bu psikolojik sınırın aşılmaması için rakamlarda bir makyajlama mı yapıldı sorusu uyandı. Zaten Merkez Bankası’nın Enflasyon Raporu’ndan bile enflasyonun martta yüzde 50’yi geçip Haziran sonuna kadar bu düzeyde seyredeceği anlaşılıyor.

Geçmiş yıllarda TÜİK yoksul yüzde 20’nin gelirinin yüzde 70’inden fazlasını gıda, konut ve ulaştırmaya harcadığını açıklamıştı. Gıda ve ulaştırma gruplarında yüzde 48,69 düzeyindeki manşet enflasyondan daha yüksek yıllık fiyat artışının ortaya çıkması, konutun ise aylık yüzde 18,9 zamlanması dar gelirlilerin enflasyonun ortalamadan daha da yüksek olduğunun belirtisi. Teknik gibi görülen önemli bir nokta da şu: Manşet enflasyonun yüzde 48,69 olmasına karşın, on iki aylık ortalama enflasyon yüzde 22,58 ile çok daha düşük düzeyde. Çünkü 2021’in ilk aylarında bu denli yüksek bir enflasyon ivmesi yoktu. Ancak 2022 yılının sonunda diyelim Merkez Bankası’nın öngördüğü gibi enflasyon yüzde 30 civarına düşse bile, önden yüklemeli bir enflasyon söz konusu olduğundan ortalama enflasyon yüzde 40’ın altına inmeyecek. Bunun anlamı, halkın 2022’de yüz yüze kaldığı enflasyon yüzde 40’ın üzerinde gerçekleşecek.”

Evrensel gazetesi manşetten, “Enflasyon ücret artışlarını yuttu” başlığıyla paylaştığı haberde, “Fahiş zamlanan ürünlerin hesaplamada ağırlıkları düşürüldü, böylece enflasyon daha düşük hesaplandı. Buna rağmen oran, son 20 yılın zirvesini gördü. Küçültülmüş haliyle bile son iki aylık enflasyon ücret ve maaş zamlarını eritti!

Ocak ayı enflasyon oranları açıklandı. Enflasyon TÜİK'e göre yüzde 11,10; ENAG'a göre yüzde 15,52 arttı. Son 12 aylık enflasyon ise TÜİK'e göre yüzde 48,69; ENAG'a göre yüzde 114,87 oldu.

TÜİK istatistiklerine göre yıllık en düşük artış %10,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜİK'in "artışın düşük olduğu" dediği diğer ana gruplar sırasıyla %18,67 ile eğitim, %25,32 ile giyim ve ayakkabı ve %28,63 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, %68,89 ile ulaştırma, %55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, %54,53 ile ev eşyası oldu.

Bağımsız iktisatçılardan oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAGrup) ise TÜİK'in yüzde olarak açıkladığı yıllık enflasyonun aslında yüzde 114,87 olduğunu bildirdi. ENAG enflasyonun Ocak ayında yüzde 15,52 arttığını açıkladı. ENAG'ın özellikli ürün grubu enflasyon hesaplamasına göre, aylık en fazla düşüş yaşanan grup -%6,71 ile Kırtasiye, en fazla yükseliş görülen grup ise %73,82 ile Elektrik Yakıt ürün grubunda oldu” ifadelerine yer verdi.

Yeni Yaşam gazetesi ön sayfasının altından, “Mermiler mutfağa düşüyor” başlığıyla verdiği haberde, “Türkiye varını yoğunu Kürtlerle savaşmaya harcarken Erdoğan’ın geçmişte yaptığı ‘mermi/ekmek’ kıyaslaması gerçek oluyor. Şaibeli verileriyle şöhret yapan ve sık sık başkanı değiştirilen TÜİK’in ocak ayı enflasyon verileri, AKP’nin son 19 yılının rekoru çıktı. Buna göre enflasyon  aylık bazda yüzde 11.10, yıllık bazda ise 48.69’a yükseldi” ifadelerinin kullandı.  

Cumhuriyet gazetesi habere manşetinde, “Sefalette doruktayız” başlığıyla yer verdi:

“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), yeni yılın ilk tüketici ve üretici fiyat endekslerini yayımladı. Tüketici fiyatları, ocak ayında aylık bazda yüzde 11,10 artarken, yıllık enflasyon yüzde 36,08'den, yüzde 48,69'a yükseldi. Bu oran Nisan 2002'den bu yana görülen en yüksek enflasyon olarak gerçekleşti. Ocak ayında artışın yüksek olduğu ana gruplar yüzde 21,90 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 18,91 ile konut, yüzde 12,82 ile ev eşyası oldu. Türkiye, işsizlik ve enflasyonu kapsayan ‘Sefalet Endeksi’nde de batık ülke Arjantin’i geçti.”

Sözcü gazetesi manşetin üstünde yer ayırdığı habere, “Yıllık enflasyon rekor kırdı” başlığını attı. Haberde şöyle denildi:

“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralıkta yüzde 36,06 olan yıllık tüketici enflasyonunun ocakta yüzde 48,69’a yükseldiğini açıkladı. Bu oran, Nisan 2002 sonrasındaki 20 yılın en yüksek enflasyonu oldu.

Yıllık en düşük artış yüzde 10,76 ile haberleşme ana grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla yüzde 18,67 ile eğitim, yüzde 25,32 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 28,63 ile sağlık oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 68,89 ile ulaştırma, yüzde 55,61 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 54,53 ile ev eşyası oldu.

Bu rakamla Türkiye, Arjantin’in ardından dünyanın en yüksek enflasyonuna sahip 9’uncu ülkesi oldu. Bizi kıskandığı söylenen Avrupa’da ise zaten yüksek enflasyonda şampiyonuz.”

Sabah gazetesi ise manşetin altında, “Enflasyon Nisan’dan sonra düşüşe geçecek” başlıklı haberi okuyucularıyla paylaştı:

“Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati: Enflasyonun Nisan’a kadar yüzde 50’nin altında bir seviyede zirve yapmasını bekliyoruz. Yaz aylarında toparlanacak ve Aralık ayında baz etkisine bağlı olarak radikal bir düşüş gösterecek.”

Hürriyet gazetesi habere ön sayfasının altında, “Ocak ayı enflasyonu yüzde 11.10 oldu” başlığıyla yer ayırdı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“TÜİK, ocak ayı enflasyonunu yüzde 11.10 olarak açıkladı. Böylece yıllık bazda tüketici enflasyonu yüzde 48.69’a yükseldi. Üretici enflasyonu ise ocak ayında 10.45 olurken, yıllık bazda yüzde 93.53 seviyesine geldi.”