“Gramla satış, kasada iade”

​Karar ve Cumhuriyet, manşetlerini gündemin ana konusu “geçim sıkıntısı”yla ilgili haberlere ayırdı.

P24

09.02.2022

Karar gazetesinin manşetinde, “Gramla satış, kasada iade” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Ekonominin kışı iğneden ipliğe zamlarla vatandaşın cebini ‘dondurunca’ alışverişte emsali görülmemiş bir dönem başladı. Bibere 30 lira etiket koymaya çekinen pazarcı gramla satışa geçti. Market kasalarında iade oranı fırladı. Mekanlarda ısınma paralı hale geldi. Rekor enflasyonun getirdiği çarpıcı tablo, vahim gidişatın kronik hale gelmemesi için acil tedbir düşünülmesi gerektiğini gösterdi.

Artan döviz kurları ve yüksek enflasyon iğneden ipliğe zam gelmesine neden olurken, ekonomide resmen ‘kara kışı’ yaşatıyor. Enflasyonun getirdiği ağır yükler alışverişte yeni kurallara ve alışkanlıklara sebep oldu. Pazar tezgâhlarına 30-40 liralık etiket koymaya çekinen pazarcılar gramla satışa başladı. Market kasalarında anlık yaşanan fiyat değişimleri iade oranlarını fırlatırken, kafe ve restoran ise ısıtıcı ve açılış ücreti alınmaya başlandı.

Hükümetin ekonomi yönetiminde izlediği politikalar hayat pahalılığını besledi. Ay sonu hesabı yapan milyonlar ev bütçesini denkleştirmek için çabalarken esnaftan iş adamına her kesim zor günlerin etkisini hissediyor. CHP’li Veli Ağbaba ‘Yalnızca ocak ayında yüksek faturaların, girdi maliyetlerinin altında ezilen 10 bin 147 esnaf iflas etti’ dedi. TÜİK rakamlarıyla bile yüzde 50’ye dayanan enflasyon ise alışverişte yeni normlar oluşturdu.

Markette bütçeyi aşan ürünlerin kasada iadesi arttı. Mahalle pazarlarında da sebze meyve fiyatı kiloyla değil gramla yazılmaya başlandı. En büyük tepki elektrik faturalarına oldu. İBB, Halk Ekmek fabrikasına geçen eylülde 202 bin lira fatura gelirken ocakta bunun 755 bine çıktığını paylaştı. Kafelerin katlanan faturalar nedeniyle ısıtıcıdan para almaya başladığı, masada ‘harcama sınırı’ koyduğuna ilişkin iddialar sosyal medyaya yansıdı.”

“Mutfakta kriz şimdi başlıyor”

Cumhuriyet gazetesi manşetinde, “Mutfakta kriz şimdi başlıyor” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“Ekonomik kriz nedeniyle çarşı pazarda yarım kilo ve taneyle alışveriş dönemi başlarken hükümetin yüzde 23’lük enflasyon hedefi ancak hayal olarak kaldı. Çiftçilerden bazılarının gübre ve mazot fiyatlarındaki aşırı yükselme nedeniyle alanlarını daralttığı, bazılarının da hiç ekim yapmadığı belirtildi.

Ziraatçılar ve uzmanlar, ‘Elektriğe zam demek, çiftçi su bulsa bile çıkartamayacak demektir. Ayçiçeği, şekerpancarı, mısır gibi ürünlerde bizi çok zor günler bekliyor. Seraları ısıtamıyoruz. Verim düşünce fiyat artıyor. Yazın domates bile bulamayacağız. Krizden çıkışın tek yolu tarım’ dedi.”

“Cengiz çaldı, Kolin oynadı”

Birgün gazetesi manşetindeki, “Cengiz çaldı, Kolin oynadı” başlıklı haberinde, “Isparta’da elektrik krizine yol açan Cengiz ve Kolin’e ait dağıtım şirketinin, trafo merkezleri ile nakil hatlarını kapsayan 68 milyon TL’lik bakım işinin ihalesini kendilerine ait şirkete verdiği ortaya çıktı.

Elektrik dağıtım işinin 2013 yılında 21 bölgeye bölerek özelleştirilmesi, birçok sorunu beraberinde getirdi. Şirketlerin kar hırsı yurttaşların cebini yakarken denetimsizlik, uzun süreli elektrik kesintilerini adeta olağan hale getirdi. Isparta’da 3 Şubat’ta başlayan yoğun kar yağışı ile çöken elektrik dağıtım sistemi de denetimsizliğin yol açabileceği felaketlerin bir örneğini oluşturdu. Isparta’da elektrik dağıtımından sorumlu Akdeniz Elektrik Dağıtım Şirketi’nin felaketten yalnızca üç gün önce, ‘Planlı Bakım Hizmetleri’ anlaşması sağladığı açığa çıktı.

Şirketin, ‘Planlı Bakım Hizmetleri’ adı altındaki ihalesi, 27 Ocak’ta gerçekleştirildi. İhale kapsamında enerji nakil hatları, dağıtım ve trafo merkezlerinde ikinci seviye planlı bakım işleri yapılacağı belirtildi. İşlerin yapılacağı kentler ise Antalya, Isparta ve Burdur olarak sıralandı. İhale kapsamında, Isparta’daki elektrik kesintilerinden yalnızca üç gün önce iki şirketle anlaşma sağlandı. Buna göre, 30 Ocak’ta ortakları arasında Mehmet Cengiz'in kızı Zeynep Cengiz Şekeralp'in de bulunduğu BEDA Enerji Dağıtım Şirketi ile 16 milyon 674 bin TL’lik, ‘Birinci seviye bakım’, Hipar Adi Ortaklığı’yla ise 51 milyon 515 bin TL’lik ‘İkinci seviye bakım’ sözleşmesi imzalandı. Toplam ihale bedeli ise 68 milyon TL oldu. Cengiz ve Kolin ortaklığına ait Akdeniz Dağıtım A.Ş’nin bakım anlaşması yaptığı şirketlerin Cengiz ve Kolin ile bağlantılı olması dikkati çekti.

Hipar Adi Ortaklığı’nın yönetim kurulunda Ahmet Cengiz yer alıyor. Sektörde, ‘Kolin grubunun ikinci kuşak üyesi’ olarak bilinen Devrim Koloğlu da şirketin yönetim kurulunda yer alıyor. BEDA Enerji’nin yönetiminde de bilindik isimler yer alıyor. Şirketin çatı yönetiminde Naci Koloğlu ve Mehmet Cengiz bulunuyor” ifadelerine yer verdi.