“Orta vadeli çöküş itirafı”

​Birgün ve Cumhuriyet gazeteleri, Orta Vadeli Program’a yönelik yorumları manşete çekti.

05.09.2022

Birgün gazetesi manşetinde, “Orta vadeli çöküş itirafı” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Türkiye’nin ekonomideki yol haritasını kapsayan Orta Vadeli Plan’a göre yılsonunda enflasyonun yüzde 65 olacağı öngörülüyor. Yoksullukla mücadele edilmediğini belirten uzmanlar ‘Gerçekçi bir plan değil’ dedi.

Resmî Gazete’nin dün yayımlanan mükerrer sayısında 2023-2025 döneminde ekonominin yol haritası çıkarıldı. Yayımlanan rapora göre enflasyon hedefi yılsonunda yüzde 65, 2023’te yüzde 24,9, 2024’te yüzde 13,8, 2025’te yüzde 9,9 oldu. 2023 büyüme hedefi yüzde 5, 2024 ve 2025 büyüme hedefi yüzde 5,5 olarak belirlendi.

2022 için kişi başına düşen gelir tahmini 9 bin 485 dolar olurken, bu rakam 2023’te 10 bin 71 dolar, 2024’te 10 bin 931 dolar ve 2025’te ise 12 bin 091 dolar olarak öngörüldü.

Prof. Dr. Veysel Ulusoy, açıklanan plan hakkında konuşmaya gerek bile olmadığını belirterek ‘Saçmalık. Tutarlılık yok. Nefesimizi bu saçmalıklara harcamaya değmez’ diye konuştu.

Prof. Dr. Erinç Yeldan ise ‘Geçtiğimiz yıl 25 bin dolar olacağı söylenen milli gelir 10 bin dolara inmiş. Cari açık aynen devam ediyor. Büyüme yine yüzde 5 hedefleniyor. Bir programın hedef olarak nitelendirilebilmesi için kaynakların nasıl tahsis edildiğinin, maliyetin nasıl karşılanacağının ve fayda-maliyet ilişkisinin bilinmesi gerekir. Bunlar devreye sokulmadan bu açıklanan plan bir hedef değil yalnızca temenni olabilir’ dedi.

‘Ekonomi kaderine terk edilmiş bir durumda. Enflasyon çok büyük bir sorun olarak görülmüyor. Uzun vadede anlayış böyle’ diyen Yeldan, ‘Her şeyleri 2023’e odaklı. Kamu harcaması ile yola çıkacaklar. Her şey 2023’ün ilk yarısına odaklanmış. Enflasyon kontrolden çıktı. Yoksullukla hiçbir şekilde mücadele edilmiyor. Asıl mesela bu’ dedi.”

“AKP’nin planı yoksulluk”

Cumhuriyet gazetesinin manşetinde, “AKP’nin planı yoksulluk” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:

“AKP hükümeti tutturulamayan hedeflerden oluşan yeni bir yol haritası daha açıkladı. Geçen yıl açıklanan üç yıllık hedeflerin tamamının revize edildiği Orta Vadeli Program’da (OVP) 2022 için 9.24 TL olarak açıklanan dolar kuru 16.62, 2023 için ise  21.53 TL olarak hesaplandı. 2025 sonu için 25 TL’ye çıkarıldı. Doların şu andaki değeri ise serbest piyasada 18.2 TL. Dövizi ve enflasyonu patlatan “Türk Modeli”ne uyarlanan yeni programdaki bütçe açığı hedefi ise ekonominin 2023 seçimine hazırlandığını ortaya koydu. Enflasyonda tek hane sözü ise ancak 2025’e kaldı. 

Prof. Dr. Erinç Yeldan: Açıklanan programda enflasyonla mücadele ikinci plana atılmış görünüyor. Bir nevi ‘3 yıl daha zamlara alışın’ deniliyor. Enflasyona sessiz kalınıyor. Yüksek maaş zamlarıyla etkisini yitirmesi bekleniyor. OVP ve Merkez Bankası’nın metinleri birlikte okunduğunda ekonomiye büyük bir kayıt dışı para girişi bekleniyor. Programdaki bütçe açığı da dikkat çekici. Seçim öncesi harcamalara ayrılacak bütçenin sinyalidir bu. 

Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu: AKP rejimi ekonomik iddialarından vazgeçiyor. Kapatmak uğruna birçok riskin alındığı cari açık OVP’de de devam ediyor. Türkiye’nin en önemli sorunu işsizlik. İşsizliğin 2025’te bile ancak yüzde 9.6’ya düşmesi ön görülüyor. AKP’nin işsizlik için iddiası bile bulunmuyor..Bütçe açığı da bariz bir şekilde seçim harcamalarına işaret ediyor.”

“‘Ayağı kaydı” cinayetleri”

Evrensel gazetesi manşetinde, “‘Ayağı kaydı” cinayetleri” başlıklı habere yer verdi:

“Polisin fail olduğu sivil ölümlerinin son örneği Mardin’de yaşandı. Mardin Valisi Mahmut Demirtaş, olayla ilgili ‘Ayağı takıldı’ diyerek polisi savundu. Demirtaş Adana’da görev yaptığı dönemde Ali el Hemdan cinayeti sonrasında da aynı savunmayı yapmıştı.

Mardin’de Adem Kara’nın (21), polisin ateşi sonucu yaşamını yitirmesiyle ilgili Valilik, polisin ayağının takılması sonucu silahın ateş aldığını söyledi. Suriyeli Ali el Hemdan’ın polis tarafından öldürülmesi sonrası o dönem Adana Valisi olan bugünkü Mardin Valisi Mahmut Demirtaş, Hemdan’ın uyarı ateş açılması esnasında ‘kazaen’ vurulduğunu söylemişti.

Baran Tursun Vakfının raporlarına göre; 2007 ile 2020 yılları arasında faillerin polis olduğu 93’ü çocuk, 403 ölüm olayı yaşandı. Söz konusu olayların neredeyse tamamında emniyet ve valiliklerden yapılan açıklamalarda, ‘Havaya ateş açıldı’, ‘kaza’, ‘canlı bomba’, ‘terörist’, ‘Dur ihtarına uymayan’, ‘seken kurşun’ ve benzeri iddialarda bulunuldu.” 

“‘İyi fikir’lere kredi yok”

Karar gazetesi manşetindeki, “‘İyi fikir’lere kredi yok” başlıklı haberinde, “Türkiye’de son yıllarda teknoloji tabanlı girişimler patlama yaptı. Milyar dolarlık küresel şirketler ortaya çıktı. Oyun sektöründe dev satın almalar gerçekleşti. Ancak ülkeye eşik atlatabilecek ‘e-fikirlerin’ önündeki duvarlar yıkılamıyor. Projelerini yatırıma dönüştürmek isteyen gençler içeride finansman bulamadıkları için gözlerini yurt dışına çeviriyor.

Teknoloji şirketi Getir'in değeri, yabancı yatırımlarla bir milyar doları aştı. Çevrimiçi alışveriş platformu Trendyol, değeri 10 milyar doları aşan şirketler için kullanılan 'decacorn' tanımına sahip ilk Türk teknoloji şirketi oldu. Oyun sektöründe de dikkat çeken başarı geldi. Türk oyun firmaları Gram Games ile Peak Games aldıkları yabancı yatırımla 'milyar dolar' ligine çıktı. Oyun sektörüne yatırım bir yılda 20 kat arttı.

Türkiye, oyunda ABD ve Çin'den sonra dünyada üçüncü oldu. Bilişim Vadisi Genel Müdürü Serdar İbrahimcioğlu ‘Türkiye'nin oyun pazarındaki yüzde 1'lik payını yüzde 5'e çıkarmayı hedefliyoruz. Bir ihraç ürünü haline gelen bu alanda payımızı artırabiliriz’ dedi. Projelerini geliştirebilmek için finans bulamayan gençlerin çözümü yurt dışında aradığını belirten uzmanlar 'iyi fikirler'in önündeki engellerin kaldırılması çağrısı yaptı” ifadelerine yer verdi.