“Etiket sonuç sebep belli”

Karar gazetesi manşetinde, “Etiket sonuç sebep belli” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Tarlada gübre yüzde 226, yolda mazot yüzde 100, mağazada elektrik yüzde 399 zamlanırken marketler yine ‘günah keçisi’… Ticaret Bakanı, zincirlerin temsilcilerini toplayıp ‘Fiyatları artırmayın’ mesajı verdi. Etikete tam saha pres ‘Önlem alınsın ama iğneden ipliğe maliyetler katlanırken ürün nasıl sabit kalsın? Önce enflasyonu doğuran nedenlere bakılsın’ yorumunu getirdi.

Uzmanların uyarılarına rağmen hükümetin ısrarla sürdürdüğü politikalar hayat pahalılığını rekor seviyelere taşıdı. ‘Günlük çözüm’de ısrar enflasyonu patlattı. Gübreye, suya zam gelince tarla enflasyonu kasımda yüzde 136’ya ulaştı. Elektrikten, mazota her kalemde artış ise rafa zaruri zam olarak yansıdı. Depolara baskının, zabıtayla denetimin sonuç vermediği ortadayken Ticaret Bakanı ise yine uyarıyı marketlere yaptı.

Dört zincirin temsilcisiyle görüşen Bakan Mehmet Muş, asgari ücrete zam sonrası etiketlerle ilgili uyarılarda bulunduğunu açıkladı. Geçmişte fiyat artışları için ‘Bir ürünün fiyatı serbest piyasa koşullarıyla oluşuyor’ vurgusu yapan Muş’un zincirlere uyarıları, asıl sorunun maliyetleri patlatan enflasyon olduğunu gündeme getirdi. ‘Büyükler fiyatı tutsa da bakkal, manav bu maliyetlerle zam yapmadan nasıl ayakta duracak’ denildi.”

“En ağır küfeyi kiracı taşıyor”

Birgün gazetesinin manşetinde, “En ağır küfeyi kiracı taşıyor” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:

“İktidar, asgari ücrete son 6 ay için yüzde 54.3, bir yıllık ise yüzde 100 zam yapmakla övünse de harcamalarda en yüksek kalemi oluşturan kiraya gelen zam durumu ortaya koydu. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi'nin (BETAM) 2022 Kasım ayına ilişkin açıkladığı Kiralık Konut Piyasası Raporu’na göre, ülke genelinde kira yüzde 168 oranında artarak metre kare başına 67 TL oldu. Böylece kiralar TÜİK’in açıkladığı yıllık yüzde 84,4 olan enflasyon oranının yaklaşık iki katı arttı. Hükümetin ‘Kirayı düşüreceğiz’ diyerek attığı adımlar, artış karşısında faydalı olmadı. Araştırmaya göre birkaç aydır süren düşüş. kasımda durdu. Kira fiyatları aylık yüzde 7.7 oranında arttı.

BETAM’ın ‘sahibinden.com’ sitesinde yer alan verilere göre hazırladığı rapora göre kiralık konut metrekare fiyatı İstanbul'da yüzde 147,7 oranında arttı. Metrakare birim fiyatı 94,1 TL olurken 80 metrekarelik bir dairenin fiyatı 7 bin 528 TL’ye çıktı. Kiralık konut fiyatlarındaki yıllık artış oranı kasımda İstanbul ve İzmir’de artarken Ankara’da geriledi.

BETAM Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, kiralık ve satılık konutta bir kilitlenme yaşandığını söyledi. Gürsel, ‘Kirada yıllık artış üç aylık düşüşün ardından kasımda yeniden yükseldi. Burada düşüş dediğimiz, kira fiyatları iniyor anlamında değil. Yıllık artışta düşüş. Reel fiyatta da düşüş vardı. Bu kalıcı mı bilmiyoruz ama belli ki bir süre düşme ya da sabit gidişten yükselmesi sorunun devam ettiğini ve yavaş yavaş yeniden kendini gösterdiğini ortaya koyar. Kira talebi zaten düşmez. Sonuçta yeni evlenen, ailesinden ayrılan vb talep olacaktır’ dedi.”

“AKP’nin vaadi yine yoksulluk”

Cumhuriyet gazetesi manşetindeki, “AKP’nin vaadi yine yoksulluk” başlıklı haberinde, “AKP ile emekli aylıkları asgari ücretin altına düştü. 8 bin 506 TL’lik şubat ayında verilecek asgari ücret ise dört kişilik bir aileyi yaşatmaktan çok uzakta. BİSAM’ın TÜİK verileriyle hazırladığı çalışmaya göre eşi çalışmayan, iki çocuklu bir asgari ücretli öğün başına ancak 6.8 TL harcayabilecek.

BİSAM’a göre aynı ailenin dışarıdan yemek yemesi için sadece 323 lirası olacak. Asgari ücretli kiraya çıkmak istediğinde ortalama kasım fiyatları ile ancak 29 metrekarelik bir daire tutabiliyor. İstanbul’da bu metrekare 17’ye düşüyor. Çocuğunun eğitimi için ayırabileceği tutar ise sadece 37 TL” ifadelerine yer verdi.

Evrensel gazetesinin manşetinde, “Öğün başına 7 lira düşüyor” başlıklı haber yer aldı:

“DİSK/Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin hazırladığı rapora göre, asgari ücretteki son artış sonrası 4 kişilik bir aile geçindiren asgari ücretli, her öğüne kişi başı 6.8 lira, çocuk başına eğitime de 37 lira ayırabilir. Asgari ücretli, kasım ayı fiyatlarıyla ancak 29 metrekarelik ev tutabilir.”