“TÜİK sağ olsun”
Evrensel, Birgün ve Karar gazeteleri TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamlarını manşete çekti.
04.01.2023
Karar gazetesi manşetinde, “TÜİK sağ olsun” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:
“Manavda, pazarda etiketler cep yakarken TÜİK, aralıkta fiyatların yüzde 1 arttığını duyurdu. TÜİK ‘mucizesine’ baz etkisi de eklenince tabela 20 puan birden düştü. Ancak canavarın sadece kağıt üstünde dizginlendiği vurgulandı. Memur ve emekli zamlarını işaret eden uzmanlar ‘İllüzyon milyonların cebinden götürdü. Etiketler ortadayken bu rakamlara kim inanır’ dedi.
Kadrosunda en çok değişiklik yapılan kurumların başında gelen TÜİK’in verileri yine tartışma konusu… İstatistik kurumuna göre enflasyon oranı aralık ayında yüzde 1, yıllık bazda yüzde 64 oldu. İTO Geçinme Endeksi’nde yıllık fiyat artışı yüzde 92 gösterilirken ENAG ise enflasyonu yüzde 137 olarak açıkladı. İğneden ipliğe hayat pahalılığı tavana vurmuşken TÜİK’in ortaya koyduğu rakamlar tepki çekti.
Türkiye’nin 2022’ye ilişkin enflasyon karnesi belli oldu. Faiz indirimleriyle birlikte patlayan enflasyon yılın son aylarında baz etkisiyle birlikte inişe geçti. Yüzde 1’lik zamma rağmen enflasyon aralık ayında 20 puan düştü. Enflasyondaki bu düşüş Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), üzerindeki şüpheleri yeniden arttırdı. Aralık ayında Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Aralık 2022’de aylık bazda yüzde 1,18 artarken, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 0,24 azalış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 64,27, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 97,72 olarak gerçekleşti.”
“Müjdeye bak!”
Birgün gazetesinin manşetinde, “Müjdeye bak!” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:
“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), memur ve emeklilerin beklediği aralık ayı enflasyon oranını açıkladı. TÜİK’e göre tüketici fiyatları aralıkta yüzde 1,18 artarken yıllık enflasyon yüzde 64,27 oldu. Aralık ayı enflasyon beklentisi yüzde 2’nin üzerindeydi.
Açıkladığı her veri ile güvenilirliğini daha da yitiren TÜİK’in beklentinin çok altında kalan yüzde 1,18’lik aylık enflasyonu da tartışmalara neden oldu. Düşük gelen aylık enflasyon nedeniyle kasımda yüzde 84,39 olan yıllık enflasyon 20 puan geriledi. Aralık 2021’de tüketici fiyatlarındaki yüzde 13,58’lik anormal artışa karşın geçen ay gelen yüzde 1,18’lik artış enflasyonun matematik hesabıyla düşmesine neden oldu. Ekonomistler baz etkisinin önümüzdeki aylarda da sürmesini bekliyor. İktidar fiyatlarda düşüş yaşanmış gibi sunsa da fiyatlar değil fiyatların artış hızı baz etkisi nedeniyle yavaşladı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de enflasyondaki bu düşüşün baz etkisinden değil de Yeni Ekonomi Modeli sayesinde olduğunu savunarak ‘2022 yılını OVP hedefimizin altında bir noktada kapatıyoruz’ dedi.
TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor. Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değil. DİSK-AR, emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesapladı. Hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 77,9 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 99,2 oldu. TÜİK’in açıkladığı yüzde 1,18 aralık ayı tüketici enflasyonunun hiçbir inandırıcılığı yok. AA’nın anketi yüzde 2,6, Bloomberg’in ise yüzde 2,8’lik tahmin içeriyordu. Kamuoyu bu oranlara değmeyen absürt bir veriyle karşılaştı.”
“Devlete 5, memura 1”
Evrensel gazetesi manşetindeki, “Devlete 5, memura 1” başlıklı haberinde, “Kendi alacağı vergi ve harçlara yeniden değerleme oranında yüzde 122 zam yapan hükümetin, memur ve tüm emeklilere yaptığı zam oranı bunun 5’te 1’i düzeyinde kaldı. Memur ve emeklinin maaşları sadece yüzde 25 artacak.
Kamu emekçilerine ve emeklilerine hak edilmiş toplu sözleşme ile enflasyon farkı hariç yüzde 9 refah payı ödemesine karar verildi. Ancak ortada bir refah payı yok. TÜİK’in aylık ortalamalara göre yıllık enflasyonu yüzde 72. Ay ay hesaplandığında memurun kaybı büyük. Yüzde 25’lik zam ancak söz konusu kaybı telafi edecek düzeyde.
İlacın 18.5, suyun 10, et fiyatlarının 8, patatesin yüzde 6 arttığı aralık ayında TÜİK enflasyonu yüzde 1.18 olarak açıkladı” ifadelerine yer verdi.
“Erdoğan’ın fesih planı”
Cumhuriyet gazetesinin manşetinde, “Erdoğan’ın fesih planı” başlıklı haber yer aldı:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan partisinin kurmaylarıyla 2023 seçim takvimini masaya yatırdı. MHP lideri Bahçeli’yle görüştükten sonra Saray’da yapılan toplantıda seçim için ‘14 Mayıs’ın en uygun tarih olduğu’ değerlendirildi. AKP MYK’de de bu tarihte karar kılındı. İkinci tura kalırsa sandık iki hafta sonra gelecek.
Erdoğan’ın ‘öne çekilmiş seçim kararını parlamentoya bırakmayacağı ve anayasadan kaynaklı hakkını kullanarak Meclis’i feshedeceği’ bildirildi. Yeni yasanın geçerli olacağı seçimde yüzde 7 barajı uygulanacak. Erdoğan, 14 Mayıs tarihini bugünkü grup toplantısında açıklayabilir.”