“Provası bile yapılmıştı”

Karar gazetesi manşetinde, “Provası bile yapılmıştı” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“‘Kurtarma gecikti, deneyimli ekipler kullanılmadı, GSM çöktü’ eleştirilerine ‘Bu felaketin emsali yok’ karşılığı verildi. Ancak 2019’daki AFAD tatbikatı her şeyin önceden tahmin edildiğini ortaya koydu. Pazarcık merkezli 7.5’luk deprem senaryosunda koordinasyonun başarıyla yapıldığı, ekiplerin dakikalar içinde bölgeye yetiştiği açıklanmıştı. 6 Şubat ve sonrasında yaşananlar ise ‘Provası başarıyla yapılan afet planı gerçek depremde neden uygulanamadı?’ sorusuna yol açtı.

Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 10 ilde yıkıma neden olan 7.7 ve 7.6’lık depremler sonrası ‘Bu kadar büyük bir depremin hazırlığı olamazdı’ denildi. Ancak AFAD ile Çevre ve Şehircilk Bakanlığı’nın önceden hazırlıkladıkları raporlar depremin şiddetine kadar her şeyin tahmin edildiği, hangi illerin ne kadar zarar göreceği, bu illerde kaç tane hasarlı bina olduğu ve kaçının yıkılacağına kadar her şey kağıda döküldü. Yetkililere sunulan tespitlere ilişkin adım atılmazken ‘Tespit var tedbir yok’ dedirtti. TMMOB’nin de özellikle Hatay Havalimanı’na karşı uyarıda bulunmasına rağmen yetkililerin uyarıları dikkate olmadığı ortaya çıktı.

Ocakları söndüren deprem felaketi sonrası koordinasyonsuzluk eleştirileri dile getirildi. En kritik saatlerde gecikmeler karşısında feryatlar yükseldi. Hükümet kanadından ise böylesi bir depremin dünyada örneği olmadığı ve tahmin edilemeyeceği kaydedildi. Ancak AFAD’ın 2019’da 7.7’lik depremin merkez üssü olan Kahramanmaraş Pazarcık’ta yaptığı tatbikat ise olayın göz göre göre geldiğini bir kez daha ortaya koydu. Kahramanmaraş Pazarcık merkezli 7.5 büyüklüğünde deprem senaryosuna göre yapılan tatbikata 26 il katıldı. Kahramanmaraş, Malatya, Adıyaman ve Gaziantep’in en çok zarar görecek iller olacağı öngörüldü.

Tatbikat, Atatürk Parkı’nda bulunan Sabancı Kültür Merkezi’nin yıkıntıları, Devlet Su İşleri 20’nci Bölge Müdürlüğü, İtfaiye Daire Başkanlığı’na ait Karacasu Eğitim Merkezi, Türkoğlu Açık Cezaevi ve Elbistan’da oluşturulan sahalarda kurtarma çalışmaları yapıldı. Tatbikatı bizzat yöneten Bakan Soylu, Jandarma Genel Komutanlığı’nın telsiz sistemi JEMUS üzerinden iletişim kurduğu Kahramanmaraş Valisi Vahdettin Özkan’dan depremin bölgedeki etkileri ve yürütülen çalışmalarla ilgili ayrıntılı bilgi aldı. Ayrıca tatbikata katılan tüm hizmet gruplarından, depreme ilişkin edindikleri ilk bilgileri paylaşmalarını istedi. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise tatbikatının başarıyla uygulandığını söyleyerek ‘Sağlık Bakanlığı 5 dakika içerisinde buraya geldi. Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcımız 15 dakika içinde buraya intikal etti. Diğer çalışma grupları da üçü hariç 25 dakika içinde buraya intikal ettiler’ demişti.”

“Acıyı darbeye çeviremezsiniz”

Evrensel gazetesinin manşetinde, “Acıyı darbeye çeviremezsiniz” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:

“TBMM Eski Başkanı Bülent Arınç, ‘Seçimler ivedilikle ertelensin’ çağrısı yaptı. Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan başta olmak üzere hukukçular şiddetle karşı çıktı.

-Anayasa’ya göre sadece savaş koşullarında, o da yapılabilmesi mümkün değilse ertelenebilir.

-Cumhurbaşkanının görev süresini seçim ertelemesi ile uzatmasına Anayasa imkan vermiyor.

-YSK’nin seçim erteleme yetkisi yok, seçmen listesi hazırlamaya yeterli zamanı var.

-Seçim erteleme girişimi, anayasal düzene karşı darbe girişimi olur.

Siyaset Bilimci Prof. Dr. Ülkü Doğanay: Muhalefet Anayasa’ya göre mümkün olmayan bir şeye taraf olmamalı, gündemin başka yöne saptırılmasına alet olmamalı. Siyaset Bilimci Doç. Dr. Zeynep Gambetti: Muhalefet hukukun bir kez daha çiğnenmesine asla göz yummamalı. Gün, bunca can gitmişken pazarlığa girme günü değil.”

“Seçim korkusu can dinlemiyor”

Yeni Yaşam gazetesinin manşetinde, “Seçim korkusu can dinlemiyor” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:

“Mereş merkezli büyük deprem felaketinde enkazların altından hâlâ on binlerce insan çıkarılmayı beklerken, AKP-MHP iktidarı arama kurtarmayı durdurup iş makinalarıyla enkazı delil toplanmadan apar topar kaldırmak istiyor. AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın ‘bir yıl istiyorum’ sözlerinden sonra ise Anayasa’ya savaş dışında ertelenemeyen seçimler konusunda arayışa girildi. AKP’li Bülent Arınç, iktidarın seçimleri bir yıl erteleme hesabını kamuoyuna duyurdu.

Ağır deprem kayıplarını bahane eden Arınç’ın sözleri, iktidarın seçimsiz diktaya geçiş planı yorumlarını beraberinde getirdi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, seçimlerin sadece savaş halinde ertelenebileceğini belirterek, ‘Seçimin ertelenmesi taleplerinin altında seçimden kaçma iradesi var’ dedi. İktidarın seçimleri erteleme planı sanal medyada da tepki çekti. Birçok yurttaş, iktidarın halkın öfkesinden kaçmak için halk iradesini koltuğu için gasp etmeyi planladığını kaydetti.”

“Can pazarında inşaat sözü”

Cumhuriyet gazetesi manşetindeki, “Can pazarında inşaat sözü” başlıklı haberinde, “Kahramanmaraş merkezli iki deprem Türkiye’yi yıktı. Her evden feryatlar yükseliyor. Cenazeler hâlâ ortada. Krizi yönetmeyi beceremeyen iktidar hesap vermek yerine inşaat derdine düştü. Ay sonuna kadar bölgede inşaatların başlatılacağı duyuruldu. Uzmanlar, ‘Önce bilim insanlarıyla planlama yapılmalı’ uyarısında bulundu.

Depremi önceden tahmin eden Prof. Dr. Naci Görür, ‘İnsani açıdan bu yaklaşımı elbette anlıyorum ama bu bölgenin tümünde mikro-bölgeleme çalışması yapmadan konut alanları için yer seçilmemeli ve inşaata başlanmamalı’ dedi” ifadelerine yer verdi.