“Asrın rezaleti”

Kızılay’ın deprem çadırlarını Ahbap ve TEB’e sattığının ortaya çıkması gazetelerde geniş yer buldu.

27.02.2023

Birgün gazetesi manşetinde, “Asrın rezaleti” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Kızılay’ın skandallarına bir yenisi eklendi. Depremin vurduğu illerde yurttaşlar günlerdir çadır beklerken Kızılay’ın, AHBAP ve TEB’e çadır sattığı ortaya çıktı. Kızılay Başkanı Kınık durumun ahlaki olduğunu ileri sürdü. Kuruma tepki yağdı.

Resmi rakamlara göre 45 bine yakın yurttaşın yaşamını yitirdiği Maraş merkezli depremlerin üzerinden üç hafta geçti. İktidar, ilk günden bu yana hata üstüne hata yaparken liyakatsiz atamalarıyla AKP’nin arka bahçesi haline gelen, iktidarın içini boşalttığı Kızılay, yeni bir skandala daha imza attı. Depremin vurduğu kentlerde yüzbinlerce depremzede çadır talebinde bulunurken Kızılay’ın elindeki çadır stoklarını satmak üzere beklettiği ortaya çıktı. Cumhuriyet yazarı Murat Ağırel, Kızılay’ın depremin ilk günlerinde Haluk Levent’in kurucusu olduğu AHBAP Derneği’ne 46 milyon lira tutarında çadır sattığını duyurdu. ‘İddiaya göre Kızılay, depremin üçüncü günü AHBAP’a 46 milyon TL tutarında çadır satışı gerçekleştirmiş’ diyen Ağırel, ‘Ayrıca elindeki stokları ve gönderilecek yardımları da cemaat, tarikat vakıf ve derneklerine yönlendirdiği ileri sürüldü’ ifadelerini kullandı.

Tepkiler üzerine hem AHBAP hem de Kızılay satışın gerçekleştiğini doğruladı. Kızılay, alışverişin, ‘afetzedelerin barınma ihtiyacının bir an önce çözülmesi’ için yapıldığını, ‘çadır üretiminin devamını sağlamak amacıyla da ham madde bedelinin kabul edildiğini’ bildirdi. Kızılay Başkanı Kerem Kınık, durumun ahlaki, akılcı ve yasal olduğunu ileri sürdü. AHBAP’tan yapılan açıklamada ise ‘Arkadaşlarımız, Kızılay’ın iştirakinde olan Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş ile görüşme gerçekleştirdiler. Ellerinde 2050 adet olduğunu öğrendiğimiz çadırların sözleşmesini hemen yaptık ve ertesi sabah 2050 tane çadırı deprem bölgesine gönderdik’ denildi. Kızılay’a tepkiler sürerken Türk Eczacılar Birliği’nin (TEB) de Kızılay’dan parayla çadır almak zorunda kaldığı öğrenildi. TEB Başkanı Arman Üney, tanesi yaklaşık 140 bin lira fiyatla 76 metrekare büyüklüğünde 5 adet çadırı Kızılay’dan satın aldıklarını söyledi. Üney, bu alım için ödemeyi Kızılay’ın bir iştiraki olan Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş.’ye yaptıklarını belirtti. BirGün’e konuşan Üney, şu ifadeleri kullandı: ‘Deprem sürecinde biz ilk gün kendi TIR eczanemizi gönderdik. Sonra da 5 konteyner temin ettik. Konteynerler küçük, biz de daha büyük ne bulabiliriz’ diye düşündük. Bize kendilerinin çadır temini yapan bir iştirak şirketi olduğunu söylemişlerdi. Biz konteyner temininde bu kadar zorlanınca bir arkadaşımız da çadır için Kızılay ile iletişime geçmemizi önerdi. Kızılay bize istediğimiz özelliklerde 5 tane 76 metrekarelik çadır olduğunu söyledi. Dolayısıyla onu temin edebileceğimizi söylediler, biz de aldık. Bizim 28 çadırımız var. Diğer bölgelerde bir şekilde konteynerleri ve alabileceklerimizi almaya çalıştık. Bazı kuruluşlar bize bağışta bulundu. Kızılay’ın iştirakinden de 5 çadır aldık, ödemesini de yaptık doğrudur.’”

“Afet günlerinde çadır ticareti”

Evrensel gazetesinin manşetinde, “Afet günlerinde çadır ticareti” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:

“Depremzedelerin acil çadır aradığı depremin ilk günlerinde; ortak televizyon yayınıyla milyarlarca lira bağış toplayan Kızılay’ın elindeki çadırları Ahbap’a ve Türk Eczacılar Birliği’ne sattığı ortaya çıktı.

Kızılay’ın depremin 3. günü Ahbap’a 46 milyon TL karşılığı 2 bin 50 çadır sattığı iddiasını Ahbap Derneği ve Kızılay Başkanı Kerem Kınık doğruladı. Kınık, çadır ticaretini ‘ahlaki ve akılcı iş birliği’ diye niteledi. Türk Eczacılar Birliği de sahra eczaneleri için Kızılay’dan tanesi 140 bin liraya 5 adet çadır aldıklarını açıkladı.

Çadır ticareti sosyal medyadan, siyasete büyük tepki çekti. Türk Kızılay’ı kuruluş amacını kendi internet sitesinde ‘Kâr amacı gütmeyen, yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan insani yardım kuruluşu’ olarak tanımlıyor. Hukukçular çadır ticaretinin Kızılay’ın kuruluş amacına da ahlaki ve etik değerlere de aykırı olduğunu vurguladı.”

“Kızılay’ımız enkaz altında”

Karar gazetesi manşetindeki, “Kızılay’ımız enkaz altında” başlıklı haberinde, “Afeti felakete dönüştüren koordinasyonsuzluk milletin gözbebeği olan 155 yıllık Kızılay’ı da işte bu hale getirdi… Sokaktaki depremzedeler soğukta feryat ederken Kızılay’ın 2 bin çadırı üç gün depoda tuttuğu, sonra parayla Ahbap’a sattığı açıklandı. Akıl almaz tabloda iki soru öne çıktı: Ahbap almasa o çadırlar depoda mı kalacaktı? Kızılay kendi kuruluşu olan Çadır A.Ş.’nin deposunun dolu olduğundan habersiz miydi?

Ahbap Derneği, depremlerin üçüncü gününde Kızılay’dan çadır alındığını açıkladı. Cumhuriyet’ten gazeteci Murat Ağırel’in gündeme getirdiği iddia tarafların açıklamasıyla doğrulandı. Derneğin kurucusu Haluk Levent ‘Biz o akşam herkes can derdinde soğuktan donarken ‘Bu çadırları satın almalı mıyız ya da almamalı mıyız?’ lüksüne sahip değildik olamazdık da. Ve satın alıp bölgeye gönderdik. Yaptığımız her işlem kanuni ve doğru. Birkaç saat sonra öğrendik. Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş. Kızılay’ın alt iştiraki olan tüzel kişilikmiş. Kızılay da bu şirketten çadırları faturalı satın alıyorlarmış. Ahbap da aynı yöntemle toplanan bağışlarla bu şirketten satın alma gerçekleştirmiştir. Zaten sitelerinde açıklama bulunuyor.’

Ahbap Derneği de şunları kaydetti: ‘O tarihte iletişime geçtiğimiz firmalarda hemen o sabah deprem bölgesine gönderebileceğimiz çadırlar yoktu. En erken 1 hafta içinde yetiştireceklerdi. Arkadaşlarımız, Kızılay’ın iştirakinde olan Kızılay Çadır ve Tekstil A.Ş ile görüşme gerçekleştirdiler. Ellerinde 2050 adet olduğunu öğrendiğimiz çadırların sözleşmesini hemen yaptık ve ertesi sabah 2050 tane çadırı deprem bölgesine gönderdik’” ifadelerine yer verdi.

“Cihatçıya var yurttaşa yok”

Cumhuriyet gazetesinin manşetinde, “Cihatçıya var yurttaşa yok” başlıklı haber yer aldı:

AKP, 155 yıl önce yardım cemiyeti olarak kurulan Kızılay’ı ticarethaneye çevirdi. Kızılay, Kahramanmaraş depremleri sonrasında yardım kuruluşlarına parayla çadır sattığını doğruladı. Kurumun cihatçıların üssü İdlib’e çadır ve yardım göndermek için depremin vurduğu Hatay’da iki yıl önce lojistik deposu kurduğu ortaya çıktı.

O depodan iki yıl boyunca Suriyelilere yardım aktı. 200 bin çadır, 7 bin 500 briket ev, 222 derslikli okul ve sağlık merkezleri yapan Kızılay, depremden en çok etkilenen Hatay halkının taleplerini karşılamadı. Depremzedelerin günlerdir çadır ve yardım bekleyişi sürüyor.”