Amerikan ara seçimleri hakkında notlar

Ara seçimlerde Senato, Temsilciler Mencisi üyeliklerinden, valilik seçimlerine kadar birçok şey için oy kullanılacak. Senato’nun üçte biri için seçim yapılacak ki ara seçimler sonucunda Demokratların burada çoğunluğu almaları zor gözüküyor. Yine de seçim zaferi kanun yapma süreçlerini etkileyebilir ve tabii ki Trump’ın başkanlığının gücünü azaltabilir. Bazı “çılgın” seçim kampanyası videoları izlemek isterseniz buyrun.
 
ABD seçimlerinin Türkiye’dekiyle karşılaştırılamayacak bir yönü seçime katılım oranı. Bu oranı artırmak için seferberlik başlamış durumda. Ama aşina olduğumuz bir yön de var burada: Daha çok Demokratların seçmenlerine çağrı yaptığı görülüyor.
 
 
Oyunsallaştırma ile seçime katılımı artırmak
 
Kanadalı-Amerikalı komedyen ve Full Frontal adlı televizyon şovu ile bilinen Samantha Bee ABD’lileri oy vermeye teşvik etmek için bir oyunsallaştırma denemesi yapıyor. Bu eğlenceli video’da Samantha Bee süreci anlatıyor. Şovda geçen esprilere ağırlık veren bir bilgi yarışması oyunuyla Amerikalıları özellikle de (pek saklamıyor zaten) Demokratları oy vermeye çağırıyor.
 
Instagram da TurboVote ile yaptığı işbirliğiyle seçmen kütüklerine nasıl kaydolunacağını anlatan görseller sunuyor. Daha önceden aşina olduğumuz üzere seçim günü “Oy Verdim” sticker’ları “hikâyeler”e eklenebilecek. Şu site de (Get to the Polls) Amerikalıların nerede oy kullanabileceklerini gösteriyor. New York Times’ın Demokratları oy vermeye çağıran videosu da burada bulunsun. Umarım bir sonraki seçimlerde “sandıkları koruyun” çağrısına dönmez durumlar…
 
Diyelim ki oy vermeye katılım yüksek oldu. O zaman da bölgeden bölgeye değişen seçmen kuralları var. New York’ta 1894’ten beri varolan kurallar yüzünden elektronikleşme bile sağlanamamış. 2016 başkanlık seçiminde 120 bine yakın Brooklyn seçmeni oy kullanamamış bu yüzden. Bunların çoğu da Hispanik. Açılan davayı kaybettikten sonra eyalet seçmen kütükleriyle ilgili iyileştirme yapacağını duyurdu. Şu anda yaklaşık 6 milyon ABD vatandaşı oy kullanamıyor. Bunlardan 1,5 milyonu Florida’da. Bu eyalette vatandaşlar işledikleri ağır cürümlerden dolayı mahkûm olup cezasını çekmiş olsa bile oy verme haklarından mahrum ediliyor. Son değişikliğe göre cezaevinden çıktıktan 5 yıl sonra oy hakkı için başvurabiliyorsunuz ama o zaman da valiliğin belirlemiş olduğu bir komite son kararı veriyor. Seçimin bazen 10-15 bin farkla kazanıldığı düşünülürse ve oy veremeyecek durumda olanların çoğunun Afro-Amerikan olduğu da gözönüne alınırsa durumun vehameti anlaşılabilir. Bu ara seçimde Floridalılar bu yasada iyileştirme için de oy kullanacaklar.
 
Anladığım kadarıyla Türkiye’de oy verebilme süreci en azından bürokratik olarak çok daha kolay.
 
Tabii ki Fake News
 
Bu videoda anlatıldığına göre bir RAND raporuna göre yeni bir propaganda biçimi ortaya çıktı. Açık açık yalan söylemek. Bu rapor başkanlık seçimlerinden önce ortaya çıkmıştı ve hedefi Trump değil Rusya’nın yaptıklarıydı. Örneğin, Putin’in Ukrayna’da Rus askeri yok demesinden iki hafta sonra evet tabii ki vardı demesi. Türkiye kamuoyu bu tip propagandaya daha aşina ve aslında ABD kamuoyu da aşina sayılabilir. Irak’a müdahale ederken kitle imha silahları bilgisinin tamamen sahte olması gibi. Yine de bu durumda bile otoriteler bir kredibilite yaratmaya çalışmıştı. Şimdiki zamanlarda buna ihtiyaç da duyulmuyor. Bazı uzmanlara göre bu bir güç gösterisi. “Siz ne düşünürseniz düşünün ben gerçekliği istediğim gibi şekillendiririm” diyebilmek. Fact-checking’in yaygınlaştığı bir dönemde kara propagandacılardan yeni bir taktik… Amerikan seçimleri bir süre daha yalan rüzgârıyla şekillenecek gibi.
 
Bazı raporlara göre Facebook’un fake news’e karşı aldığı önlemler işe yaramaya başlamış. Ama Mark Zuckerberg, Washington Post’ta yayımlanan yazısında istihbarat kuruluşlarının desteğine ihtiyaçları olduğunu söylüyor.
 
Tabii ki sahte haber yalnızca dış güçler tarafından yapılmıyor. Yıllık hedefi 100 milyon dolar bağış toplamak olan ve Geo Group, Koch Industries, Microsoft, Valero Energy, Chevron, United Airlines, American Airlines gibi dev destekçileri olan The Congressional Leadership Fund’ın ülke genelinde Demokrat adaylara karşı finanse ettiği reklamların dezenformasyon yönü ağır basıyor. Bunların bir incelemesini The Intercept yapmış.
 
Teksas’ta sürpriz gelişmeler
 
Uzun zamandır Cumhuriyetçilerin kalesi gibi gözüken Teksas’ta Cumhuriyetçi Parti’nin şimdi senatörü ve yeniden adayı olan Ted Cruz’a dişli bir rakip çıkmış durumda: Beto O’Rourke. Kamuoyu yoklamalarında Cruz hâlâ önde gözüküyor ama fark kapanıyor. Cruz Cumhuriyetçi parti içinde de pek sevilmiyor. Trump’ın da Cruz’un da kamuoyu onay oranları benzer bir şekilde düşüşte. Teksas’ın değişen demografik yapısı da süreci etkileyebilir. Son başkanlık seçiminde Trump yüzde 52 ancak alabilmişti. Cruz taraftarları biraz paniklemiş gibi. Geçenlerde O’Rourke’un gençlik fotoğraflarını kullanarak aleyhinde kampanya yapmaya çalıştılar ama biraz ters tepti bu da. O’Rourke gençliğinde bir punk rock grubunda bas gitar çalmış, aslında hâlâ da çalıyor ama şu anki görünümü daha “politikacı” gibi. O’Rourke çok erken vakitte kampanyasına başladı. Mahalle mahalle tüm Teksas’ı gezmiş gözüküyor. Cruz’a karşı kazanabilmesi mümkün.
 
Bu arada yalnızca Teksas’ta değil genel olarak Cumhuriyetçi partiye büyük bağışlarda bulunan bazı isimlerin ara seçimler öncesi bağış yapmaktan vazgeçtikleri iddia ediliyor. Linki verilen videoda kayıtlı Cumhuriyetçi üyesinde de azalma olmuş.
 
Wisconsin’de aile draması
 
“Posbıyıklı” Demokrat aday Randy Bryce geçen yıl annesinin de sağlık sigortası bağlamında verdiği desteğiyle bir halk kahramanına dönüşmüştü. Geçtiğimiz günlerde polis olan kardeşinin rakibine destek veren çirkin bir videosu dönmeye başladı. Çelik işçisi Randy’nin altı yıl önce polisler aleyhine attığı bir Twitter mesajını vurgulayan kardeşi James Bryce seçmeni Cumhuriyetçi adaya destek vermeye çağırıyor. Randy daha önce altı kez gözaltına alınmış. İçkili araba kullanırken ehliyetinin alınmasından sonra ehliyetsiz araba sürmekten ve birkaç siyasi eylemde sivil itaatsizlik yapmaktan. Tabii ki bunlar da sık sık gündeme getiriliyor. Ne yüzünden gözaltına alındığı belirtilmeden…