Lider “Cepte”: Yeni Xi Jinping Uygulaması

Çin’de liderlik artık “cepte”. Çin Başkanı Xi Jinping ve onun, resmî olarak “Yeni Çağda Çin Karakterinde Bir Sosyalizm için Xi Jinping Düşüncesi” (Xi Jinping Thought on Socialism with Chinese Characteristics for a New Era) (习近平新时代中国特色社会主义思想) olarak tanımlanan ya da kısaca “Xi Jinping Düşüncesi” (Xi Jinping Thought) (习近平的思想) olarak bilinen ideolojisini öğretmek ve yaymak için yeni bir uygulama geliştirildi. Cep telefonları ve tabletlere yüklenebilen bu mobil uygulamanın adı Xuexi Qiangguo (学习强国), yani “Güçlü Ulusu Çalışın” anlamına geliyor.

Uygulamanın adı bir kelime oyunu da içermekte; çünkü uygulamanın Çince adı, “Ulusu Güçlendirmek İçin Xi’yi Çalışın” anlamına da gelebiliyor. Uygulama, Çin Komünist Partisi’nin Tanıtım Bölümü tarafından Ocak 2019’da yayınlandı. Uygulama çok kısa sürede, Çin’in App Store’unda en çok yüklenen uygulama oldu. Hatta, uzun zamandır en çok yüklenen popüler uygulamalar olan, Çin’in WhatsApp’ı “WeChat” ve Çin kaynaklı kısa video kayıtları paylaşma uygulaması “TikTok”un bile önüne geçti. Sadece iki ay içinde 100 milyondan fazla kişi, Xuexi Qiangguo’ya kayıt oldu. Twitter ve Facebook’un bu kitlesel yaygınlığa ulaşabilmesi, beş yıllarını almıştı. Xuexi Qiangguo, eğer bu hızda büyürse, yılın sonuna kadar yaklaşık bir milyar kayıtlı kullanıcıya ulaşabilir.

Bu uygulama yoluyla, çoğunlukla Xi Jinping ve onun ismiyle özdeşleşen ideolojisi hakkında haberlere, küçük video kliplere ve belgesellere ulaşılabiliyor. Uygulama, kullanıcıların cep telefon numaraları ve gerçek isimleriyle kayıt yapmalarını gerektiriyor. Uygulamaya girenler, yazıları okuyanlar, her gün yorum yapanlar ve ÇKP’nin politikaları hakkında çoktan seçmeli teste katılanlar, “çalışma puanı” kazanıyor. Çin hükümet medyasına göre, Parti kadrolarının ise her gün uygulamayı kullanmaları ve belirli bir puan kazanmaları gerekiyor. Uygulama, Xi Jinping’in son konuşmalarından “altın cümleleri” gösteren bildirimler de gönderiyor. Xi Jinping hakkında içerikler dışında uygulama, kullanıcıların arkadaşlarına, Snapchat gibi, okunduktan sonra silinen mesajlar da atmasına izin veriyor.

Xuexi Qiangguo, sanal satış sitesi AliBaba tarafından geliştirilmişti. Uygulama, hesaplarını, AliBaba tarafından geliştirilmiş elektronik ödeme sistemi olan Alipay’a bağlamış kullanıcıların, diğer kullanıcılara “sanal kırmızı zarflar” gönderebilmesini sağlıyor. “Kırmızı zarf”, bir Çin geleneği. Buna göre Çinliler, Çin yeni yılında birbirlerine, içinde para bulunan kırmızı zarflar veriyorlar, tıpkı Türkiye’deki bayram harçlığı gibi. Bunlara, Çince’nin diyalektleri olan Mandarince’de "hong bao", Kantonca’da "lai see" ve Hokkience’de ise "ang pao" deniliyor. Genellikle yaşlı insanlar, genç insanlara “kırmızı zarf” veriyorlar.  Xuexi Qiangguo kullanıcıları, özel günler dışında da sanal “kırmızı zarflar” dağıtabiliyor. AliBaba’nın sahibi Jack Ma’nın, 2018’de Çin Komünist Partisi üyesi olduğunu da hatırlatalım. Jack Ma son günlerde, herkesin günde 12 saat ve haftada 6 gün çalışması gerektiğini söyleyerek de gündeme gelmişti.

Uygulamanın özelliklerini kullanarak yüksek puan alanlar, bazı eyaletlerde turistik mekanlara ücretsiz girme hakkı kazanabiliyorlar.  Bazı işyeri sahipleri de yüksek puanı olanlara indirimler yapıyor.

Çocuklar ve gençlere özel uygulama

Xuexi Qiangguo, Çin lideri Xi’ye odaklanan tek uygulama değil. Bir diğer uygulamanın adı, Renmin Ribao Shaonian Wang (人民日报少年网); yani, “Halkın Günlüğü Gençlik Ağı”. Bu uygulama, asıl kullanıcı kitlesi olarak ilkokul çağından lise sonuna kadar tüm öğrencileri hedefliyor. Devlet medyasına göre bu uygulamanın amacı çocuk ve gençlerin, “Komünist Parti’ye olan inancını pekiştirmek ve onların Sosyalizm’in güvenilir takipçileri olmaları için ilham vermek”. Uygulamanın içeriği, okul sınıfları seviyelerine göre değişiyor. Örneğin, 1’den 4’e kadar olan sınıflar, “Xi Baba, Bizi Yeni bir Çağa Götürüyor”, “Ben, bir Çinliyim” ve “İpek Yolu’nu Tanıyalım” adlarını taşıyan makaleleri uygulamadan okuyabiliyorlar. Yaşı daha büyük öğrenciler için ise, Çin lideri Xi’nin sözlerinden alıntılar taşıyan çizgi romanlar mevcut. Bu öğrenciler ayrıca, neden “temel Sosyalist değerleri uygulamaları” ve neden “yurtseverlik, kolektivizm, sosyalist ideolojiyi desteklemeleri gerektiğini” açıklayan metinleri de okuyabiliyor. Renmin Ribao Shaonian Wang’da daha ileri seviyedeki öğrenciler için ise, Çin’in gelişimi hakkında “doğru anlayış” ve neden “insanlara hizmet etmenin Komünist Parti’nin amacı olduğu” hakkında okumalar bulunuyor. Çocukların bu içeriği benimsemesi, okullarda Ekim ayı boyunca süren aktiviteler gerçekleştirilmesi planlanıyor. Bu etkinlikler, “Xi Jinping Düşüncesi” hakkında seminerler, konuşmalar ve tematik dersler gibi aktiviteler içeriyor.

Uygulamaların odağı “Xi Düşüncesi”

Bütün bu uygulamalarda geçen "Xi Jinping Düşüncesi", Xi Jinping tarafından geliştirilmiş, 2017'de ÇKP'nin anayasası ve 2018'de Çin Halk Cumhuriyeti’nin anayasasına koyulmuş bir ideoloji. "Xi Jinping Düşüncesi" genellikle, Çinin gelişmesi ve yeniden büyük bir güç olma hedefi, Komünist Parti’nin genel Çin halkına daha entegre olması ve komünist ideolojinin uygulanması gibi politikalar içermekte. Xi Jinping'i, ondan önce Çin Devlet Başkanlığı yapan Hu Jintao ve Jiang Zemin'in ideolojilerinden farlı yapan şey ise, kendi adını bir ideolojiye vermesi. Böylesi bir uygulama şimdiye dek sadece Mao Zedong ve Deng Xiaoping tarafından yapılmıştı.