Harun Reşit’in gizli seferleri / 4 • Tataristan, Kazakistan

Harun Aydın’ın, ‘şirketim’ diye adını verdiği kuruluş, Kenya gazetelerinden birinde “nihayet ortaya çıktığı” haberleştirilen “milyonlarca dolarlık” Unit 2HA Investment Energy Africa Ltd.. Bu kuruluşu internette aradığımızda, bırakın şirketin sitesini, şu son macera hariç onun adının geçtiği herhangi bir haberle, linkle karşılaşmıyoruz. Harun Aydın’ı aradığımızda da olayımızın kahramanından çok öbür Harun Aydın’lara rastlıyoruz. The Nation yazarı Macharia Gaitho da, internette bu ismi ararken, vaktiyle Almanya’da El-Kaide’ye yardım suçlamasıyla hapse girmiş terörist, profesyonel futbolcu, müzisyen, DJ ve başka Harun Aydın’lara rastladığını yazdı.

Unit 2HA Investment… öyle bir şirket ki, internette izi yok. Sadece şu “Unit” kelimesi bizi biryerlere götürebilir gibi duruyor. Unit International. Holding. Nitekim götürüyor da. Kazakistan’a. Aslına bakarsanız Türkiye’ye getiriyor. Galatasaray, Ünal Aysal… Önce Tataristan’da biraz oyalanmalıyız.

Aman, uzak durun!

İş âleminin her zerresine uzandığı koca sanal evrende şirketini bulamıyoruz, ama aramayı ısrarla sürdürünce Harun Aydın’ı bir masa etrafında, üçü koyu renk takım elbiseli dört adam ve gri tayyörlü bir kadınla birlikte bulabiliyoruz. Ferah oturulursa sekiz kişilik toplantı masasının anca sığdığı, ufak bir toplantı odasındalar. Bir duvarı kütüphane kaplıyor, öbür tarafta kapı. Yan duvarlar boş görünüyor. Masanın ortasında üç pet şişe su, birkaç bardak. Herkesin önünde birer kağıt, birörnek kurşunkalemler, tükenmez kalemler. “İş anlaşmaları”yla meşgûl olduklarını varsayacaksak azıcık gariban görüntü. Adamlardan biri, Tataristan Yatırım Geliştirme Ajansı Başkanı Linar Yakupov. Önünde tablet. Ortamdaki tek janti unsur. Yanında oturan gömlek-kazaklı, muhtemelen yardımcısı adamın önündeki iki bloknot biraz şişkin. Masada not almış tek kişi olduğu anlaşılıyor. Beş fotoğraftan dördünde Harun Reşit Bey bir kağıdı imzalıyor. Beşinci fotoğrafta, “anlaşmanın tarafı” ajans başkanı Yakupov ile -muhtemel- yardımcısı, imza işlemini dikkatle seyrederken görülüyor. Kimsenin yüzü gülmüyor. Tedirginlikle ciddiyet karışımı hava. Tataristan’dayız. 

Tataristan Yatırım Geliştirme Ajansı’nın sitesinde, fotoğraflı haberler bölümüne 8 Şubat 2012’de konmuş bu fotoğraflar. Gözümüz başlığa kaydığında, bir aydınlanmanın eşiğine gelmiş olabileceğimizi hissedip heyecanlanıyoruz. Başlık şu: “Parigi Equity Partners Başkan Yardımcısı Harun Reşit Aydın ile toplantı”.

The Kazan Herald’ın 20 Mart 2012 sayısında da, Harun Reşit Bey’in  izine rastlıyoruz; yine Parigi Equity Partners Başkan Yardımcısı sıfatıyla, üstelik bu defa üst düzey katılımlı, kalabalık toplantıda konuşmacı olarak! Ülkeye yatırım çekmek için düzenlenmiş uluslararası “Invest Kazan” çalıştayına Kazakistan Devlet Başkanı Rüstem Minnikhanov da katılıyor. (Dokuz yıl sonra, Yatırım Geliştirme Ajansı başkanlığını bir genç kadın, Taliya Minullina devralacak ve Anadolu Ajansı’na, “Türk işadamlarının güvenilirliğini”  övecek.)

Harun Reşit Bey’in “Unit 2HA Investment Energy Africa”sının izini bulamamıştık, ama “Parigi Equity Partners” ile ilgili vaziyet böyle değil. Bilgi bol. Lâkin karşımıza şirketin sitesi -o yine yok- yerine bu tür aramalarda normal olarak karşılaşmayacağımız şeyler çıkıyor. Yatırım danışmanlığı gibi alanlara ilişkin şikâyetlerin toplandığı bir Hindistan sitesi, açar açmaz bize armağanımızı sunuyor!

Çeşitli kullanıcılar tarafından buraya yazılmış mesajları size uzun uzun aktarmak isterdim. Bunu yapamayacağım, ama link verdim, tıklarsanız pişman olmazsınız (site İngilizce).

Şikâyet sitesine yazan pek çok kullanıcının firma hakkında söyledikleri özetle şu: Aman bunlarla iş yapmayın! Bunlar dolandırıcı. Ne öyle her yerde ofisleri var ne bir sürü çalışanları var ne herhangi bir sermayeleri ne de yaptıkları doğru dürüst iş var. Sadece paranızın peşindeler. Çalışanları bile hiç para alamadıkları için hep kaçıyorlar, boyuna yerlerine yenileri geliyor…

Parigi Equity Partners’in kurbanı olmuş veya son anda vaziyete uyanıp yırtmış potansiyel yatırımcılar, iş insanları, şirketin “beyni”  Giampaolo Parigi'nin ne kadar hünerli bir konuşmacı, ne usta bir göz boyamacı olduğunu anlata anlata bitiremiyorlar. Kendini “uluslararası finans kralı ve yatırım dehası” olarak yutturabilmesini sağlayan oyunculuğunun hakkını teslim ediyorlar. Düşünün, gösterebileceği hiçbir somut başarı, ofis, tesis, sermaye, yatırım, şube, hattâ çalışan ortada yokken, üstelik kurnazlığın giriş şartlarından biri olduğu iş hayatından birilerini dolandırmayı becerebiliyor! Parasını son anda kurtarmış bir şirketin yetkilisi şunları anlatıyor: Kendilerinin ciddiyetine ikna olmak için Parigi bir milyon dolar teminat göstermelerini istemiş. Bunu göstermişler. İkinci adımda Parigi, bu parayı kendilerinin hesabına aktarmalarını söyleyip, bundan % 30 komisyon keseceklerini bildirmiş. Tabiî kendi aralarında kısa bir istişareden sonra koşarak uzaklaşmışlar.

Adı var kendi yok Parigi Equity Partners firmasının kendi ülkesinde gerçekleştirdiği kredi dalaveraları, hileli iflas oyunları, bu sebeplerden aldığı cezalar falan da gırla. 

Harun Reşit Bey, işte, 2012 başlarında, bu şirketin “başkan yardımcısı” sıfatıyla Tataristan’da anlaşma imzalıyor, çalıştayda konuşma yapıyordu.

En azından bu şirketle ilişkisinden ya da Kenya’daki marifetlerinden ötürü Harun Aydın’ın Türkiye’de herhangi bir kovuşturmaya uğradığına dair bilgimiz yok. Bu kadar çok kirli işe bulaşıp da bu kadar çok ülkeye böylesine sık ve kolayca girip çıkabiliyor oluşu, “Becerikli Bay…” sıfatını fazlasıyla hak ettiğini gösteriyor. Ve galiba bu işlerde yalnız değil.

Cimbom’a piyango!

2011 Nisan’ında Milliyet, “Galatasaray’ın başkan adayı enerji devi çıktı” başlığı atmış, altına şöyle yazmıştı: “Galatasaray başkan adayı Ünal Aysal, Unit Group’la tüm dünyada enerji yatırımlarına sahip. Aysal’ın sadece Türkiye’de inşaat halinde 2.5 milyar dolarlık enerji projesi var.”

2011’den 2014’e kadar Galatasaray Kulübü başkanlığını yürütecek olan Aysal, serveti 2018 Forbes listesine göre dolar milyarderliği sınırına dayanmış (925 milyon $), Belçika vatandaşı da olan bir işadamıydı. Başkanlığı bırakacağı yılın yaz aylarında kendisiyle ilgili haberlerde sık sık Kazakistan’dan bahsedilir olmuştu. 18 Temmuz’da TRT Spor, “Başkan Aysal’ın Kazakistan'da ismi sır gibi saklanan enerji firmalarıyla sponsorluk için görüşmeler yaptığı ortaya çıktı,”  diyordu. 23 Temmuz’da Takvim gazetesine bakacak olursak, “Cimbom’a Kazak piyangosu” vurmuştu. Kazakistan’ın “en önemli petrol şirketlerinden Kazmunaigas”, sarı-kırmızılılara forma reklamı için yıllık 12 milyon Euro önermişti. Beş yıllık anlaşma yapılacak, Galatasaray 60 milyon Euro’luk geliri garantileyecekti, habere göre. Resmen yazılı teklif gelmişti! Başkan Ünal Aysal atlayıp gitmiş, 12 yerine yıllık 15 milyon Euro’yu kabul ettirmek üzere Kazmunaigas yetkilileriyle “masaya oturmuş”tu. Millî duygular şahlanmaya hazırdı: “Kazak şirketinin bu rakama çıkması için kıran kırana pazarlıkların yapılacağı” habere katılmış, ihmal edilmemişti.

Ünal Aysal, 15 Temmuz’da Kazakistan Spor Bakanı Tastanbek Yessentayev'i ziyaret etmiş, bizim futbol basınında “altyapı çalışmalarında işbirliği anlaşmasına varıldı” gibi içi boş laflarla  sözedilen buluşmada Aysal, Yessentayev’e Galatasaray Kulübü için hazırlanan Liderlik İçin Doğdu kitabını hediye etmişti. 

Galatasaray Kulübü’nün resmî internet sitesi galatasaray.org’da bu ziyaretten bir fotoğraf yeralıyor. Ayakta, yanyana beş kişi görüyoruz. En soldaki, Enver Güney. Kim mi? Hâlihazırda Ünal Aysal’ın Unit Group’unun yönetim kurulu üyesi, Uni-Mar Enerji Yatırımları A.Ş. genel müdürü ve YK üyesi. Lâkin CV pek kabarık: Maliye Bakanlığı Gelir Genel Müdürlüğü’nden Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Serbest Bölgeler Genel Müdürlüğü’ne, Hazine Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Departmanı Genel Müdürlüğü’nden Denizbank genel kurul üyeliğine, Zorlu Holding ve VESTEL Dış İlişkiler Koordinatörlüğü’nden OECD Finansal ilişkiler Komitesi’nde Maliye Bakanlığı Müsteşar Temsilciliği’ne, Türkiye-Avrasya İş Konseyi YK üyeliğinden Türkiye Barolar Birliği Sosyal Yardım ve Dayanışma Fonu YK üyeliğine, her tarafa uzanıyor. Arada atladıklarım da pek çok.

Güney’in sağında Kazımhan Masimov. Kazakistan’ın o sıradaki başbakanı Kerim Masimov’un babası, Çin-Kazakistan-Rusya İpekyolu Ticaret Birliği Başkanı. 2018 Şubat’ında Türkiye’ye gelmiş, Beştepe’de Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yalçın Topçu’dan Malazgirt, Kudüs, İstanbul’un fethi, Çanakkale, Dumlupınar, Sakarya, 15 Temmuz, Çin Seddi, Adriyatik motifleriyle bezeli nutuk dinlemişti.

Masimov’un sağında Kazakistan Spor Bakanı Tastanbek Yessentayev var, onun sağında Ünal Aysal. Bakanın duruşunda sporcu edâsı yok değil. Aysal ise muktedir insanların bazen takınmayı sevdiği tevazu havası içerisinde ellerini önünde kavuşturmuş.

Peki, bilin bakalım, Ünal Aysal’ın yanındaki, fotoğraftaki beşlinin en sağındaki adam kim? O da Aysal gibi ellerini önünde kavuşturmuş. Beşlinin içinde kameraya bakmayan tek kişi. Tahmin edebildiniz mi: Harun Reşit Aydın! Ne arıyor orada?! Tabiî ki bilemiyoruz. Galatasaray Kulübü başkanının, forma reklamı ayağına gidip enerji işleri bağlamaya çalıştığı Kazakistan’da, spor bakanıyla yaptığı nezaket görüşmesinde Harun Aydın ne sıfatla bulunuyordu?

Bilmiyoruz. Şunları biliyoruz: 2016’da Ünal Aysal’ın Galatasaray’ın başına “30 milyon dolarla tekrar geleceği” söylentileri çıktı ve sarı-kırmızılı camia ikiye bölündü. Çünkü Aysal’ın “hesapsız harcamalarıyla kulübü mâlî krize soktuğunu” düşünenler olduğu gibi, kulübe “zihniyet bakımından çağ atlattığına” inananlar da vardı.

15 Temmuz darbe girişiminden bir hafta kadar sonra, Hürriyet gazetesi, “Yabancı şirketlerin güveni tam” başlıklı bir propaganda haberi yaptı. Amaç, 15 Temmuz ertesinde yabancı yatırımcıların Türkiye ekonomisinden kaçmayacağını, işlerin bozulmayacağını göstermekti. Haberde görüşü alınan “yabancı şirket” patronları-yöneticileri arasında “Unit International Yönetim Kurulu Başkanı Ünal Aysal” da vardı. “Cumhuriyet’in temeli”nden, “hukuk devletinin gücü”nden, “sağduyu”dan “barışçıl dayanışma”dan sözetmiş, şöyle demişti: “Ülkemiz için çalışmaya ve üretmeye devam etmek üzerimize düşen en önemli görevdir.” Bu, bir ülkeden “ülkemiz” diye sözeden insandan “yabancı” sıfatıyla görüş alınan ilk haber miydi, bilmiyorum…

2019 sonbaharında Aysal, sahibi olduğu lüks otel Les Ottomans’ın (Muhsinzade Mehmet Paşa yalısı) icradan satışı dolayısıyla haberlere konu oldu. Aysal otel için konkordato istemişti. Les Ottomans’ın bir Kazak milyardere satıldığı duyuldu, satış iptal edildi, nihayet 2020 sonunda usûlen yapılan ihaleyle Akbank oteli aldı. Alacaklarına karşılık!

2020’nin 25 Şubat’ında Patronlar Dünyası’nda şu haberi okuduk: “Ünal Aysal’ın dev şirketi resmen iflas etti!” Sözkonusu olan, Aysal’ın şirketi Unit’in % 60 payla ortak olduğu Yeni Elektrik Üretim A.Ş.’ydi. Aysal'ın bankalara ve piyasaya 4 milyar liradan fazla borcu olduğu söyleniyordu. Bankalar borcun yeniden yapılandırılmasını reddettiği için şirket iflas etmişti.

Bu badire arasında, Kazakistan’daki fotoğrafta yanında gözüken Harun Reşit Bey’le münasebetinin ne olduğunu sorsak, Unit International Group patronu Aysal acaba ne cevap verir? Hatırlamıyordur muhtemelen. Ya varolmayan Unit 2HA Investment Energy Africa’nın sahibi Harun Aydın apar topar postalandığı Kenya’dan dönüşünde nerede ne işle meşgûldür? Zanzibar senin, Tataristan benim, gezmekler bitti mi yani?

Ne çok şeyi bilmiyoruz…

—
Ümit Kıvanç'ın yazı dizisinin önceki bölümleri:

Birinci Bölüm
İkinci Bölüm
Üçüncü Bölüm