Değirmenin Suyu Nereden Geliyor, Nereye Gidiyor?
Cumhurbaşkanlığı seçiminde finansman şeffaflığı sağlanacak mı? Adayların kampanya parasını nereden aldığı ve nasıl harcadığı bilinecek mi?

16.06.2014
Sandığa gitmemize iki aydan daha az bir süre kala adayların bile henüz netleşmediği düşünülürse, “Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin şeffaf olması ne kadar mümkün” sorusunun yanıtı daha en baştan olumsuz çağrışımları beraberinde getiriyor.
Seçim sürecinin adil ve hesap verebilir bir zeminde ilerlemesi toplumun ısrarla soru sormasına ve bilgi talebini yükseltmesine bağlı. Özellikle kampanya finansmanının şeffaf olmasını zorlamak, demokratik bir hak ve ödev.
Denge ve Denetleme Ağı, bu yönde çok önemli bir çalışmayı kamuoyuna bugün açıkladı.
10 Ağustos 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, kampanyanın şeffaf ve adil yürütülmesi gereğini hatırlatan ve bunun için bir dizi öneri sunan bu çalışma, Prof. Dr. Ömer Faruk Gençkaya’nın imzasını taşıyor.
“Cumhurbaşkanı Seçim Kampanyasının Finansmanı: Adiliyet, Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik” başlıklı
raporda, Denge ve Denetleme Ağı’nın seçim kampanyasında şeffaf finansmanı sağlamaya yönelik somut önerileri yer alıyor.
Bu önerileri özetleyen infografik çalışmasını aynen paylaşıyoruz:
· 10 Ağustos 2014’te ilk defa Cumhurbaşkanlığı Seçimi için sandık başına gideceğiz.
· Adaylar sadece kendilerini destekleyen vatandaşlardan bağış ve yardım alabilecekler. Bu yüzden bu paranın nasıl harcandığını bilmek, en doğal hakkımız.
· Adaylık başvuruları 29 Haziran-3 Temmuz tarihleri arasında. Geçici aday listeleri 8 Temmuz’da, kesin aday listeleri 11 Temmuz’da açıklanacak.
Önerimiz: Adayların eşit, çoğulcu, adil kampanya süreci yürütmesi için 30 günden fazla zamana ihtiyaç var.
· Belirli bir miktarın üzerindeki yardımlar “Seçim Hesabı”na yatırılacak. Belirlenen tutarın altındaki miktarlar ise makbuz karşılığında alınacak.
· Kişilerin yapabileceği en yüksek bağış miktarı 9.082 TL.
· Adaylar kamu yardımı almayacaklar. Tüzel kişiler (siyasi partiler dahil) de adaylara nakdi yardım sağlayamayacak.
· YSK seçim hesabını kamuoyuna açıklamayacak. Adaylar da bağışçılarını açıklamak zorunda değil.
Önerimiz: Şeffaf ve adil bir seçim kampanyası için adaylar, bağışçılarının mesleği, çalıştığı yer ve bağış miktarı bilgilerini haftalık olarak web sitelerinde açıklamalı.
· Adaylar mal bildiriminde bulunacaklar.
Önerimiz: Mal bildiriminde, varsa ticari ortaklıklar da açıklanmalı.
· Seçim harcamalarında üst limit yok.
Önerimiz: Eşitliği sağlamak ve haksız rekabeti önlemek için harcamalarda üst sınır olmalı.
· Şeffaflık kurallarının uygulanmasını denetleyen bağımsız bir kuruluş yok.
Önerimiz: Denetim için bağımsız bir kuruluş oluşturulmalı.
· Seçim sonuçları kesinleştikten 10 gün sonra adaylar bağış ve harcama belgelerini YSK’ya sunacaklar. Limit aşımı ve usulsüzlük kontrolü yapılacak. Limiti aşan ya da harcanmayan kısım Hazine’ye aktarılacak.
Önerimiz: İhlal tespitinde uygulanacak yaptırım belirlenmeli. Kampanyanın şeffaflığının denetimi seçim bittikten sonra değil, kampanya süresince günlük olarak yapılmalı, haftalık olarak web sitesinde yayınlanmalı.
· Seçim propagandaları “tarafsızlık ve eşitlik” ilkelerine göre düzenlenmelidir.
Önerimiz: Cumhurbaşkanının tarafsızlığını korumak adına, siyasi partilerin bütün adaylara eşit uzaklıkta bulunmaları, açık veya kapalı yer toplantıları düzenlememeleri ve ayni destekte bulunmamaları gerekmektedir.