“Ateşe resmen benzin döktü”

Merkez Bankası politika faizini yüzde 18’den yüzde 16’ya indirdi, dolar 9.50’yi Euro 11 TL’yi gördü. 

Birgün gazetesi habere manşetinde, “Ateşe resmen benzin döktü” başlığıyla yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“Beklenen gün gelip çattı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) faiz açıklamasını yaptı. TCMB Para Politikası Kurulu, Şahap Kavcıoğlu başkanlığında toplandı. Kurul, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 200 baz puan indirerek yüzde 18’den yüzde 16'ya düşürdü. TCMB böylece art arda iki toplantıda 300 baz puan faiz indirimi yapmış oldu. Merkez Bankası’nın 200 baz puanlık faiz indirimi sonrası döviz rekor kırdı, dolar 9,50'ye dayanırken avro 11 lirayı gördü. Bu rakam birçok ekonomi otoritesinin de beklentilerinin üzerinde bir tercih oldu. Anlaşılan o ki CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ziyareti ve ardından yaptığı uyarı işe yaramadı. Merkez Bankası’nın gerçekleştirdiği toplantıdan sonra yapılan açıklama tam anlamıyla dalga geçer nitelikteydi.

Alınan bu kararı ekonominin kendi dinamiklerine bakarak yorumlamanın olanaksız olduğu konusunda neredeyse tam bir mutabakat var. Ekonomistlerin ortak görüşü kararın siyasi olduğu yönünde. Erdoğan faizin indirilmesini talep etti ve 2 puanlık bir indirime gidildi.

Aynı anda Türk Lirası, yabancı para karşısında yaklaşık yüzde 2 oranında değer kaybetti. Halk bir günde daha da yoksullaştı. Doğalgaz, elektrik ve motorinde yüksek oranda zam beklentisi var. Üç üründeki fiyat artışı tsunami etkisi yaratacak. İktidarın akıl dışı hamlesini kör inat olarak yorumlayan da var erken seçim sinyali olarak da.”

Karar gazetesi manşetindeki habere, “Bile bile lades” başlığını attı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Merkez Bankası 200 puan indirime giderek faizi yüzde 16’ya çekti. Ekonomi biliminin gerçeklerine ve uzmanların ‘büyük hata olur’ uyarılarına rağmen alınan kararla doların kapakları açıldı. Kur tarihi zirveyi gördü. Faizin dövizde yaratacağı etki bilinmesine karşın inadına atılan yanlış adımlarla TL altı ay içinde yüzde 30 eridi. Son hamleyle vatandaş bir günde yüzde 2.5 daha fakirleşti.

Dövizde yine MB depremi… Üç başkan yardımcısının görevden alınmasının ardından kurda yaşanan dalgalanmanın etkisi sürerken Merkez Bankası faizde beklentilerin üstünde indirime gitti. Uyarılara rağmen alınan kararla son altı ayda TL’deki değer kaybı yüzde 30’u aştı. Son atılan ‘bu işin sonu belli’ adımı ‘Madem iş bu noktaya getirilecekti rezervler neden eritildi?’ dedirtti. Ekonomistler de ‘Ekonomik bir suç işlendi’ tepkisini gösterdi.

Dr. Murat Kubilay: Kararın rasyonalitesini çözmek zor…

Yalçın Karatepe: Bilerek inatlaşıyorlar…

Kerim Rota: Müteahhitlere dövize endeksli garanti ödemelerinin artması ve asgari ücretin neredeyse dünyanın en düşüğü haline gelmesinden kim fayda sağlar?

Durmuş Yılmaz: Kredi maliyeti yükselecek, büyüyemeyeceğiz…”

Evrensel gazetesi manşetinde, “Faiz talimatının faturası halka” başlığıyla yer ayırdığı haberde, “Faiz indirimi beklentilerin dahi üstünde oldu. Merkez Bankası, faiz indirimine gerekçe olarak yüzde 16.98’lik çekirdek enflasyonu gösterse de faiz yüzde 16 ile çekirdek enflasyonun altında kaldı. Karar sonrası dolar/TL kuru rekor kırarak 9.48’i aştı. Avro ilk kez 11 lirayı gördü. Altın fiyatları rekor kırdı.

Prof. Dr. Oğuz Oyan değerlendirdi: ‘Tekstil, ihracata çalışanlar, ‘yap-işlet-devret’çiler için olumlu bir gelişme. Erdoğan’ın amacı bir canlılık belirtisi ortaya çıkarmak. Halkın işi güç. ‘Kış zor geçecek’ diyorduk. Şimdi daha zor. Bırakalım ısınmayı, çorba kaynayacak mı? Zincirleme yansıması olacak” ifadelerine yer verdi.

Cumhuriyet gazetesi habere manşetinde, “Saray TL’yi boğdu” başlığıyla yer verdi:

“Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın enflasyondaki yükseliş ve TL’deki değer kaybına karşı istediği faiz indirimlerine eylülde başlayan Merkez Bankası, ekimde de 200 baz puan ile devam etti. Ekonomistlerin iktisadi gerekçeler bulamadığı iki aylık faiz indirimi 300 baz puana ulaştı. Kararın ardından dolar 9.5333 liraya kadar yükseldi, tüm TL cinsi varlıklar değer yitirdi.

AKP iktidarının faiz takıntısına dikkat çeken ve alınan faiz indirim kararının siyasi olduğunu vurgulayan akademisyenlere göre neredeyse ‘şantajla talimat’ verildi. İlk indirimden sonra kamunun döviz borcunun 280 milyar lira arttığını belirten ekonomistler, kararla muhalefetin uyarılarına meydan okunduğunu, bunun bedelini ise yurttaşın işsizlikle ödeyeceğini söyledi.”

Sözcü gazetesi manşetindeki habere, “Saldın çayıra, Mevlam kayıra” başlığını attı. Haberde şu ifadeler yer aldı:

“İktidarın gölgesindeki Merkez Bankası, dünyanın tersine riskli bir yola saptı. Türkiye’de enflasyon %19,58’e yükselmişken politika faizini %16’ya indirdi. 2 puanlık indirime piyasa anında tepki verdi.

Döviz füze gibi uzaya fırladı! Dolar 9.25’lerden 9.48’e çıktı. 9.43’ten kapandı. Euro ise 10.77’lerden 11.03’lere yükselerek rekor tazeledi. Günü 10.97’den kapattı. Altının gramı ise 545 liraya dayandı.

Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararı, CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun geçen haftaki MB ziyaretine inat olarak yorumlandı. Vatandaş, doların yıl sonuna kadar 10 lirayı geçmesinden ve fakirleşmekten korkuyor.”

Yeni Şafak gazetesi sürmanşetinde, “Ekonomiye can suyu” başlığıyla verdiği haberde, “Merkez Bankası, faiz lobisinin baskı ve tehditlerine rağmen cesur bir kararla faizi 2 puan indirerek 16’ya düşürdü.

Güçlü indirim yatırım, üretim, istihdamı artırmak isteyen işletmeler ile vatandaşların finansmana daha düşük maliyetle ulaşmasını sağlayacak. 16 ay sonra ilk kez geçen ay 1 puanlık indirime giden MB indirim serisini sürdürmüş oldu” ifadelerini kullandı. 

Hürriyet gazetesi habere manşetin yanında, “Merkez’den faiz indirimi” başlığıyla yer ayırdı:

“Merkez Bankası sürpriz bir kararla politika faizini 200 baz puan düşürerek yüzde 16’ya indirdi.

Açıklamada, enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve yüzde 5 hedefine ulaşılana kadar eldeki tüm araçların kararlılıkla kullanılacağı vurgulandı. Faizde aşağı yönlü düzeltme için yıl sonuna kadar sınırlı bir alan kaldığı  belirtildi.”