“Kredi çektik, iflas ettik”

Karar gazetesi manşetinde, “Kredi çektik, iflas ettik” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Dünya salgında hibelerle can suyu verirken Türkiye’de kredi muslukları açılınca çaresiz vatandaş bankaya koştu. Normalleşmede de geçim krizi artınca yeni başvurular eklendi. Ancak geri ödemeler yapılamadı, hacizlerde rekor kırıldı. Geçen yıl 198 bin kişi kredi kartını ödeyemezken bu yıl sayı 222 bine çıktı. İhtiyaç kredisinin son ödeme tarihini geçirenlerin sayısı da ikiye katlandı.

Enflasyon etkisi ve TL’nin erimesiyle geçim derdi her geçen gün artan vatandaş çareyi kredi kullanmakta buldu. Ancak cebi eriyen çalışan geri ödemeyi yapamadı. Salgın döneminde kullanılan krediler de eklenince takibe düşen kredilerde patlama yaşandı. Bireysel krediler ile kredi kartını ödeyemeyenlerin sayısı 690 bini aştı. Bankalar Birliği’nin raporuna göre takibe düşen bireysel kredilerde yılın ikinci çeyreğinde rekor kırıldı.

Kredi kullananların sayısı önceki yıla göre 1.3 milyon kişi artış kaydederken kara listeye düşen ödemelerin en büyük bölümünü ihtiyaç kredileri oluşturdu. Bu kalemin ardından konut ve taşıt kredileri geldi. KOBİ’lerin bankalardaki borç defteri de hızla arttı. Hazine Bakanı Elvan’ın, CHP’li Ömer Fethi Gürer’in soru önergesine yanıt verirken kullandığı ‘Türkiye’de nüfusun yüzde 25’i üç kamu bankasına borçlu’ ifadesi de vahameti ortaya koydu.”

“Nüfusun yarısı bankaya borçlu”

Birgün gazetesinin manşetinde, “Nüfusun yarısı bankaya borçlu” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:

“AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ülkenin gidişatına dair yapılan eleştirilere ‘Benim vatandaşım gayet memnun’ açıklamaları ile yanıt verdi. Erdoğan’ın yanıtından kısa süre sonra açıklanan veriler durumun böyle olmadığını gözler önüne serdi. Pahalılık karşısında alım gücü kalmayan yurttaş yüksek faiz oranlarına rağmen kredilere sarılmaya devam ediyor. Ülke genelinde Haziran 2021 itibarıyla tüketici kredisi ve konut kredisi kullanan toplam kişi sayısı 25 milyon 529 bin kişi, kredi miktarı ise yaklaşık 656 milyar TL olarak gerçekleşti. Toplam kişi sayısı 2020’nin aynı dönemine göre yüzde 5 oranında, bir önceki çeyreğe göre ise yüzde 1 oranında artmış durumda.

Türkiye Bankalar Birliği (TBB), tüketici ve konut kredilerine ilişkin ikinci çeyrek verilerini açıkladı. Buna göre sadece nisan-haziran döneminde 3 milyon 453 bin kişi, toplam 88 milyar TL tutarında tüketici ve konut kredisi kullandı.

Nisan-haziran döneminde kullandırılan tüketici kredileri ve konut kredilerinde ihtiyaç kredileri yüzde 81 ile en büyük payı almış oldu. Bunu sırasıyla, yüzde 16 ve yüzde 3 pay ile konut ve taşıt kredileri izledi. Aynı dönemde 3,4 milyon kişi 71 milyar TL tutarında ihtiyaç kredisi, yaklaşık 60 bin kişi 14 milyar TL tutarında konut kredisi ve 25 bin kişi de 3 milyar TL tutarında taşıt kredisi kullandı.

Bankacılık Denetleme Kurulu (BDDK), tarafından salgın döneminde alınan kararlarla kredilerin takibe düşme süresinin uzatılmasına rağmen takibe düşen kredilerde ciddi artışlar yaşandı. Nisan-haziran döneminde kullandırılan tüketici kredileri ve konut kredilerinden kanuni takibe alınan kredi miktarı 2 milyar 246 milyon TL, idari takibe alınan kredi ise 41 milyon TL oldu. Toplamda 2 milyar 286 milyon liralık kredi borcu takibe alınmış durumda. Böylelikle takibe düşen bireysel kredilerde çeyreklik bazda rekor artış görüldü. Söz konusu kredilerin yüzde 1’ini taşıt, yüzde 14’ünü konut, yüzde 85’ini ihtiyaç kredileri oluşturdu. Takipteki ihtiyaç kredisi miktarı 1 milyar 911 milyon lira.”

“Öğrenciye park, yandaşa kıyak”

Cumhuriyet gazetesi manşetindeki, “Öğrenciye park, yandaşa kıyak” başlıklı haberinde, “Daha çok yurt yapmak ve mevcut yurtları geliştirmek yerine dernek ve vergi muafiyeti tanınan vakıflara kaynak aktarmayı tercih eden AKP iktidarı, yandaş vakıf ve derneklere yüzlerce milyon lira ödedi. Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü’nün (KYGM) yurt kapasitesinin yetersizliği ile birlikte ev kiralarının da yükselmesi, ‘iktidar yanlısı’ yurtları öne çıkardı. Devletten, öğrenci başına barınma ve beslenme yardımı alan bu yurtlar, reklamlarını ‘devlet destekli’ ifadeleriyle sürdürüyor. İktidara yakınlığı ile bilinen İlim Yayma Cemiyeti’nin 107, TÜRGEV’in 18, TÜGVA’nın 38 ve Ensar Vakfı’nın 60 yurdu bulunuyor. Sayıları 223’e ulaşan yurtlar için söz konusu dernek ve vakıflara, bu yılın 9 ayında devlet tarafından 173 milyon 704 bin lira aktarılacak. 

Yönetim kurulunda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başdanışmanlarından İsrafil Kışla’nın olduğu İlim Yayma Cemiyeti’nin, çeşitli illerde toplam 107 yurdu var. Birinin kapasitesi bilinmemekle birlikte 106 yurdun öğrenci kapasitesi 14 bin 463. Cemiyete, tüm yurtlarının kapasiteleri dolması durumunda geçen yılın ücreti üzerinden bir ay için 9 milyon 400 bin 950 lira ödenecek. 9 ay yapılan yardım ise toplam 84 milyon 608 bin 550 liraya ulaşacak.

Cumhurbaşkanı’nın oğlu Bilal Erdoğan’ın Yüksek İstişare Kurulu’nda yer aldığı TÜGVA’nın 38 yurdu var. Öğrenci kapasitesi ise 4 bin 852. Yurtların tam kapasite olması durumunda TÜGVA’ya aktarılacak para aylık 3 milyon 153 bin 800 lira. 9 ayda bu miktar 28 milyon 384 bin 200 liraya yükselecek” ifadelerine yer verdi.