Dünya Haber Medyası Kongresi’nden öğrendiğim 10 şey

Dünyanın en büyük gazetecilik meslek örgütü WAN-IFRA’nın (Dünya Gazete ve Haber Yayıncıları Birliği) 67 yıldır geleneksel olarak organize ettiği Dünya Haber Medyası Kongresi bu yıl Washnington DC’de yapıldı. Hem bilgilendirici hem de  ilham verici panellerin düzenlendiği kongreye 80 ülkeden yaklaşık 1000 gazeteci ve medya yöneticisi katıldı. 31 Mayıs – 3 Haziran tarihleri arasında düzenlenen etkinliğe katılıp dünya medyasının nereye doğru gittiğini anlamaya çalıştım. Dünyanın bu en büyük gazetecilik organizasyonundan benim çıkardığım notlar ise şunlar oldu:

1.Okuyucular en büyük gelir kaynağı

WAN-IFRA’nın yıllık Dünya Basın Eğilimleri 2015 (World Press Trends) araştırmasına göre gazete satış gelirleri 2000 yılından bu yana ilk defa reklam gelirlerini geçti. Dünya çapında gazeteler 179 milyar dolar gelir elde ederken, bu gelirin 92 milyar doları gazete satışlarından, 87 milyar doları reklamdan kazanıldı. Gazetelerin elde ettiği gelirin aynı dönemdeki kitap, müzik ve film endüstrisinin elde ettiği gelirden daha fazla olması ise bir diğer dikkat çekici ayrıntı oldu.

2. Kâğıt hâlâ kral ama dijital büyümeye devam ediyor

WAN-IFRA Dünya Basın Eğilimleri 2015 raporuna göre dünyada 2.7 milyar insan kâğıt gazete okuyor ve gazete satış gelirlerinin yüzde 93'ü kâğıt baskıdan oluşuyor. 2014 global gazete tirajı bir önceki yıla göre yüzde 6.4 arttı. Son beş yıllık süreçte ise bu artış yüzde 16.5 olarak kaydedildi. Diğer yandan, dijital reklam pastası da ciddi biçimde büyümekte. 2014 yılındaki artış yüzde 8, beş yıllık süreçte ise yüzde 59 oldu. Dijital reklam gelirlerinden en çok pay alan iki şirket Google ve Facebook oldu. Google 19.3 milyar dolarlık gelirle, dijital reklam gelirlerinin yüzde 38’ini aldı.
“Wall Street Journal gazetesinde Mansions adlı lüks emlak sayfası oluşturduk. Kâğıda yatırım yaptık” diyen News Corporation Kıdemli Başkan Yardımcısı Raju Narisetti, bunun başarılı olduğunu gördüğümüzde MansionGlobal.com projesini hayata geçirdik” diye ekledi ve kaliteli kâğıt içeriğin dijital içeriğe dönüştürülmesine vurgu yaptı.

3. Mobilin gücü artıyor

WAN-IFRA Dünya Basın Eğilimleri 2015 raporu mobilin artan gücüne dair ilginç veriler sundu. 10 akıllı telefon kullanıcısından 8’i sabah kalkar kalkmaz ilk 15 dakika içerisinde cihazlarını kullanmaya başlıyor. ABD, Birleşik Krallık ve İtalya’da akıllı telefonlarla harcanan zaman masaüstü bilgisayarlara harcanan zamanı geçti. Pew Research’ün yapmış olduğu bir araştırmaya göre ABD’deki en popüler 25 gazetenin 19’una akıllı telefondan erişim, masaüstü bilgisayardan erişimi geçti. InMobi araştırmasına göre dünyadaki kullanıcılar günde ortalama 97 dakika mobil, 81 dkika televizyon, 70 dakika masaüstü bilgisayar, 44 dakika radyo, 33 dakika kağıda basılı gazete ve 37 dakika tablet için harcıyor.

4. Okuyucu kitleni anla

Akıllı telefon kullanımının ve kişiselleştirme imkânlarının arttığı bir dünyada okuyucuyu tanımak hiç bu kadar önemli olmamıştı. “Haber organizasyonları gazetecilik tanımını yeniden düşünmeli” diyen Amerikalı gazetecilik profesörü Jeff Jarvis’e göre gazeteciler, insanları bir kitle olarak değil bir birey olarak görmeli ve sundukları haber deneyimini buna göre düzenlemeli.
Some Spider adlı blog ağının başkanı Paul Smurl, içerik, topluluk ve ticareti bir araya getirmeye çalıştıklarını vurguladı. Sosyal medya arama platformu SAM’ın Haber Merkezi Ortaklıkları ve Inovasyon Başkanı Fergus Bell, bir zamanlar okuyucuyla etkileşim yapmanın sadece bir seçenek olduğunu ama artık bunun bir zorunluluk olduğunu ifade etti.

5. Dünyada basın özgürlüğü azalıyor

WAN-IFRA’nın geleneksel Golden Pen of Freedom (Özgürlüğün Altın Kalemi) ödülü, bu yıl için görevi başında hayatını kaybeden gazetecilere adandı. UNESCO verilerine göre 2015 yılında 33 gazeteci öldürüldü. 1992 ve 2015 yılları arasında öldürülen gazeteci sayısı ise 1127. New York Times Başkanı Arthur O. Sulzberger, Jr. bu ölümlere vurgu yaparak, son yıllarda öldürülen gazeteci sayısının dünya savaşlarında öldürülen gazetecilerden daha fazla olduğunu söyledi. Bu yıl ki WAN-IFRA’da konuşmacı olan Zaman Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ekrem Dumanlı, yurtdışı çıkış yasağı nedeniyle programa katılamadı ve konuşma yapacağı oturuma bir video mesajı gönderdi. (https://www.youtube.com/watch?v=4IgcdfjfHEk) 

6. Kendini ve haber kaynağını gözetimden koru!

Pew Research’ün hazırladığı online güvenlik raporuna göre 3 araştırmacı gazeteciden 2’si dijital verilerinin ABD hükümeti tarafından toplandığına inanıyor. 10 gazeteciden 8’ine göreyse gazeteci olmak, verilerin toplanma riskini arttırıyor. Haber kaynakları artık gazetecilerle konuşurken çok daha dikkatli.

7. Akıllı saatler yeni yayıncılık platform

WAN-IFRA konferansının resmî açılışından bir gün önce dünyanın ilk global giyilebilir bilgisayar workshop’u düzenlendi. Dünyanın farklı ülkelerinden 80 medya profesyonelinin katıldığı etkinlikte akıllı saatlerin haber merkezine ne gibi yenilikler getireceğini tartıştık. Efsanevi gazete tasarımcısı ve medya danışmanı Mario Garcia “Akıllı saatler bir oyuncak değil. Kalıcı olacaklar. Gazeteler ve dergiler bu yeni platformda kendilerini farklı gösterecek unsurları bulmak için çok ciddi şekilde çalışmalılar” dedi. Danimarkalı Aarhus Universitesi’nde araştırma yapan Ganesh Ram ve Jonas Skytte adlı iki öğrenci, yaptıkları çalışmadan örnekler vererek akıllı saatler için yapılacak uygulamalarda “az olan iyidir” prensibine sadık kalınması gerektiğine ve kullanıcıların çok yoğun mesajlara maruz kalmak istemediklerine vurgu yaptı.
Benim de konuşmacılarından birisi olduğum bu workshop’ta üzerinde durduğumuz bir diğer konu ise Apple Watch ve benzeri ürünleri bir saat gibi düşünmemek gerektiğiydi. “Apple Watch sadece bir saat değil, bileklerimizde bizi sürekli bilgilendiren bir bilgisayar, ve önemli bir moda unsuru var. Haber tasarımcıları Apple Watch için uygulama geliştirirken farklı düşünebilmeli, çünkü bu cihazın en önemli özelliklerinin başında sağlık ve fitness geliyor.”

8. Internet videodur

Konferansın son gününde tanıtımı yapılan “Innovation in Newspapers World Report 2015” raporuna göre video, 2017 yılında internet kullanımının yüzde 79’unu oluşturacak. Video paketleri oluşturmanın önemine değinen AFP global genel yayın editörü Phil Chetwynd şu sözleri kaydetti: “Tüm gazeteciler video çekimi ve kurgu yapmayı bilmeli. Eğer Everest’e bir gazeteci gönderiyorsak, o kişi hikayesini zenginleştirmek için video çekmeyi öğrenmiş olmalı.” Brezilyalı Zero Hora’dan Marta Gleich ise haber merkezlerinde 4 farklı video modeli üzerinde çalıştıklarını belirtti. Basit videoları muhabirler cep telefonlarıyla çekip kurgularken, daha karmaşık videolar üzerinde profesyonel ekiplerin çalışması gerekiyor.

9. İnovasyon haber merkezinin parçası olmalı

Konferansta söz alan birçok konuşmacı haber merkezlerinin yenilenmesi gerektiğine vurgu yaptı. New York Times Başkanı Arthur O. Sulzberger, Jr. “gazetecileri değiştirmek çok zor çünkü misyonlarına çok odaklanıyorlar, ama değişim onların misyonuna çok yardımcı olacaktır” dedi. Danimarkalı Berlingske Media Dijital Inovasyon Laboratuvarı Başkanı Anders Kring, inovasyon için dışarıdan değil içerideki kaynaklardan destek alınması gerektiğini söyledi: “İnovasyon yukarıdan aşağıya değil, aşağıdan yukarıya gerçekleşir. İnovasyon sadece pazarlama departmanındaki bir kaç kişinin değil tüm haber merkezinin işi olmalı.”

10. Dene, analiz yap, sonra tekrar dene…

Akıllı saatler, drone, oyunlar ve sanal gerçeklik haber merkezlerinde kullanılan en yeni araçlar, ama işe yarayacaklar mı? ICFJ Başkanı Joyce Barnathan’a göre “teknolojiyle deney yapmak, inovasyonun tek yolu”. Washington Post CIO/CTO’su Shailesh Prakash’a göre inovasyonun formulü şu “anahtar eğilimleri keşfet, dene, ölç, analiz yap ve tekrar dene”. Berlingske Media’dan Anders Kring’e göre deney yapmak için dışarıdan yeni insan istihdam etmeye gerek yok. “Haber merkezinize bakın, orada deney yapacak kişileri göreceksiniz. Onlar yeni teknolojiye en erken adapte olanlardır. Pek konuşmazlar ama en son teknolojiyi en önce kullandıkları için farkedersiniz”.

Blog: www.denizergurel.net Twitter: @denizergurel  

Etiketler: deniz ergürel, dünya basın eğilimleri, dünya haber medyası, gazetecilik, wan ifra