Guatemala merkezli Nomada’dan iş modeli dersleri

 
ABD ara seçimleri geride kaldığına ve sonuçlarla ilgili Sezin Öney bilgilendirici bir yazı yazdığına göre olağan ilgi alanlarıma geri döneyim (!). Başlıktaki konuya geçmeden önce de güzel bir haber verelim. The Guardian son üç yılda bir milyondan fazla okuyucudan bağış toplamış. Bunlardan 500 bini düzenli olarak bağış yaparken geri kalanı bir kereliğine de olsa destekte bulunmuşlar. The Guardian iş modelleri geliştirmede en önde giden yayın organlarından. Burada da hem ben hem de Sarphan Uzunoğlu defalarca değindi buna. Bir vakıf tarafından idare edilen The Guardian aslında yıllardır zarar ediyor ama ilk defa önümüzdeki yıl gelir gider dengesi yakalayabilecek. Bunda da bağışların önemli bir etkisi var. Okuyucu bağışları daha önce çok da özel bir yer tutmuyordu belki ama The Guardian’ın başarısından sonra yeniden düşünmek gerekebilir. Kendi içinde sürekli denetimler de yapan bu yayın organı maaşlarda etnisiteye dayalı eşitsizlik olmaması için de titiz bir denetim yapacakmış önümüzdeki yıl.  
 
Yeni gelir modelleri bağlamında ortaya çıkan genel kanı, birçok gelir kaynağı üzerine çalışmak şeklinde oluyor. Buna yerel bir örnek olarak Guatemala merkezli Nomada’nın yaptıklarına bakılabilir. Knight Center for Journalism in the Americas’ın aktardıklarından özetlemek gerekirse:  
 
1- Gelir kaynaklarını çeşitlendirin:

2015’te Alterna adlı bir iş geliştirme inkübatoruyla çalışmaya başlamışlar. İki yıl içinde dört ana gelir kaynağı var. “Normal” satış ve reklam gelirleri, akademik ya da eğlence odaklı etkinliklere sponsorluk, İçerik Ajansı (Nueve) ve Vakıflardan gelen fonlamalar. 2017’de yıllık gelirleri 585 bin dolar olmuş. Neredeyse kâra geçmek üzerelermiş.

2- Temel bir gelir kaynağınız olsun:

Gazeteciliği fonlamak kolay değil. Yeni bir medya kuruluşunun işleyebilmesi için en azından ilk başta bir birikim gerekli. Nomada Direktörü  Martín Rodríguez Pellecer kişisel çevresinden maddî destek almış.

3- Yatırım yapın:

Girişimciliği öğrenmek gerek. Bu bir zorunluluk. O yüzden şu pozisyonlara özel önem vermişler:

– Finansman Sorumlusu ve Yönetici

– Satış Müdürü

– Organizasyon Müdürü

– Görsel-işitsel Yapımcı

– İkinci Grafik Tasarımcı

– İkinci Görsel-işitsel Yapımcı

– Üçüncü Grafik Tasarımcı

– İkinci Satış Müdürü

– Yönetici (tam zamanlı)

– Genel Müdür

– Strateji Müdürü (Büyüme ve Etkileşim)

Şu anda pazarlama, tasarım ve üretimden sorumlu çalışan sayısı gazetecilerden daha fazlaymış.

4- Yeni dijital ürünleri deneyin (Sırf reklam için değil):

Google ve Facebook reklam gelirinin çoğunu topluyor. O yüzden başka şeyler denemek lazım. Gelirlerinin yüzde 43’ü seyahat rehberleri, girişimcilerin videoları ve markalar için araçlar/oyunlardan geliyormuş.

5- Etkinlikler:

International Symposium on Online Journalism (ISOJ) ve Texas Tribune’dan ilham alarak kendilerine üç hedef koymuşlar:

Kullanıcı topluluğumuza yeni bilgi platformları sunmak (TED Talks tarzında Dixit Talks).

Bir topluluk bağı yaratmak (festivaller ve ikinci el pazarları).

Müşterilerimize okuyucu topluluğumuzla kişisel bağlantı kurabilecekleri sponsorluk araçları sunmak.

6- İçerik Ajansı:

Nueve’nin oluşumunda GK (Ekvator) ve VICE-Mexico ‘dan ilham almışlar. Video üretimi, sosyal medya idaresi, siyasi analiz hizmetleri gibi şeyler yaparak yeni gelir kaynakları yaratılmış. Bankalar, Çelik endüstrisi ve meşrubat şirketlerinden müşterileri olmuş.

7- Stratejik finans-iş ittifakları kurmak:

İki ayrı fon kuruluşuyla anlaşarak daha iyi faiz oranlarıyla borçlarını yapılandırmak ve teknik malî danışmanlık almaya başlamışlar.
Tüm bunlara rağmen bu yayın organı da ancak önümüzdeki yıllarda kâra geçebileceğine inanıyor. Ümit var ama işler kolay değil…