İstanbul’da Kürtçe oyun yasaklamak…

Yazık değil mi bu memleketin güzel insanlarına?..

HASAN CEMAL

16.10.2020

T24
https://t24.com.tr/yazarlar/hasan-cemal/istanbul-da-kurtce-oyun-yasaklamak,28360
 

Yıl 1925.
Şark İslahat Planı:
Kürtçe konuşmak yasaktır! 
Vilayet ve kaza merkezlerinde,
hükümet ve belediye dairelerinde 
ve diğer kuruluşlarda, 
okullarda, çarşı ve pazarda 
Türkçe'den başka dil kullananlar
cezalandırılacaktır.

Yıl 1930.
"Öz Türk olmayan 

hizmetçi olur!"
Adalet Bakanı 
Mahmut Esat Bozkurt:
"Benim fikrim ve kanaatim 
şudur ki, memleketin kendisi Türk’tür. 
Öz Türk olmayanların 
Türk vatanında bir hakkı vardır, o da hizmetçi olmaktır, 
köle olmaktır." 

Yıl 1930.
Başvekil İsmet Paşa:
"Bu ülkede sadece Türk ulusu
ırksal haklar talep etme hakkına sahiptir. 
Başka hiç kimsenin 
böyle bir hakkı yoktur."
(Milliyet gazetesi)

Yıl 1931.
Fevzi Çakmak Raporu:
"Türk toplumu içinde 
Kürtlük eritilmelidir."
Genelkurmay Başkanı Çakmak’ın raporundan:
"Dersim cahildir. Zorunlu iskân uygulanmalıdır.
Yüksek memurlara koloni (sömürge) 
yönetimlerindeki yetkiler verilmeli.

Türklük telkini yapılmalıdır. 
Kürt kökenli yerli memurlar

tümüyle bölgeden çıkarılmalı.
Dersimli okşanmakla kazanılmaz.
Silahlı kuvvetlerin müdahalesi,
Dersimliye daha çok tesir yapar

ve iyileştirmenin esasını oluşturur.
Türk toplumu içinde 
Kürtlük eritilmelidir.

Yıl 1932,
Şükrü Kaya Raporu:
Yerli memur 
(Yani Kürtler, HC) casustur!
İçişleri Bakanı Şükrü Kaya’nın raporundan:
Kuzey Dersim halkı 

batıya göç ettirilmelidir.
Askerî harekât başlamadan önce 

tüm silahlar toplanmalıdır.
Yerli memurlar (yani Kürtler) casustur.
Dersimlilere kendilerinin aslen 

Türk olduklarını öğretmek lazımdır. 
Uçakların talim uçuşları 

Dersim üzerinden yapılmalıdır.

Yıl 1935. 
İsmet İnönü Raporu:
Büyük merkezlerin 
Türkleştirilmesi…
Sınıra yakın yerlerin ve Elazığ, 
Erzincan, Erzurum gibi 

büyük merkezlerin 
Türkleştirilmesi
önem arz etmektedir. Bitlis’i bir Türk yuvası 
ve kalesi halinde tutmalıyız. Erzincan Kürtleşirse, 
Kürdistan kurulabilir.

Yıl 1940.
CHP Raporu: 
Kürtler Türkleştirilmelidir!

Kürt meselesi Türkiye’nin
en mühim meselesidir.
Asimilasyonun ilk şartı 

dil öğretmektir. 

Yıl 1961.
27 Mayıs Darbesi’nin raporu:
Kendilerini Kürt sananların

Türk olduklarını ispatlamak…
Bölgede asimilasyon politikalarına hız verilmelidir.
Kendini Kürt sanan nüfusun 

Irak Kürtleriyle bağları kesilmelidir.
Dünya entelektüel muhitine 

Türkiye’de bir Kürt meselesi 
olmadığı anlatılmalıdır.

Bir üniversiteye bağlı 
Türkoloji Enstitüsü kurularak 
kendini Kürt sananların 
menşelerinin Türk olduğu
ispatlanarak yayımlanmalıdır.


Vatandaş Türkçe konuş kampanyasını gösteren bir gazete küpürü

Yıl 1961.
27 Mayıs Darbesi’nin lideri ve Cumhurbaşkanı 
Orgeneral Gürsel'in Diyarbakır konuşmasından: 
"Bu memlekette 
Kürt yoktur,
Kürdüm diyenin 
yüzüne tükürürüm."  

Yıl 1983.
12 Eylül askeri yönetimi
Kürtçe konuşulmasını, 
Kürtçe yazılması 
ve yayın yapılmasını 
yasaklar. (*)

Ve tarih 13 Ekim 2020.
İstanbul'da Kürtçe oyunun
sahnelenmesi yasaklanır.
İBB Şehir Tiyatroları'nın programındaki 
Bêrû adlı Kürtçe oyun
Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından 
"genel kamu düzenini bozabileceği" gerekçesiyle yasaklandı.


Bêrû oyunundan…

Ve sorular:
Cumhuriyet'in kuruluşundan bu yana ne değişti ki?
Bütün bu yasaklar değil mi, Kürt 
sorununu yaratan, derinleştiren?

Bütün bu yasaklar değil mi, PKK'yı 
sahneye çıkaran?

Bütün bu yasaklar değil mi, 
dağın yolunu açan?

Bütün bu yasaklar değil mi, Türkiye'yi 
maddi ve manevi bakımdan kanatan,
kanatmaya devam eden?

Bu yasaklar değil mi, Türkiye'yi huzur 
ve barışa hasret bir ülke haline getiren?

Yazık değil mi bu memlekete, bu 
memleketin güzel insanlarına?

* Alıntılar: Hasan Cemal, Barışa Emanet Olun, 
Everest, 2011, sayfa 33 – 36.