“AKP modeli yoksullaştırdı”
Cumhuriyet, iktidarın “yeni ekonomik modeli”nin ülkeyi nasıl yoksullaştırdığını manşete taşıdı.
21.09.2022
Cumhuriyet gazetesinin manşetinde, “AKP modeli yoksullaştırdı” başlıklı haber yer aldı. Haberde şöyle denildi:
“İktidarın ‘yeni’ ekonomi modelinin uygulanmaya başlamasının üzerinden bir yıl geçti. O günden bu yana temel göstergelerin büyük bir bölümü bozuldu. Enflasyon da dolar da fırladı. Yurttaş daha da fakirleşti. Cari fazla hayali, devasa cari açığa dönüştü.
Türkiye, dünyanın en büyük 20 ülkesi arasındayken yalnızca bir yılda 23’üncü sıraya geriledi. Barınma krizi başladı, ev sahibi olmak düş oldu. Bu modelin kazananı, yüzde 500 kâr artışı ile bankalar ve gayrimenkul yatırımcıları oldu. Onlar bile yüksek enflasyon nedeniyle tedirgin.”
“Emekçiler dilim dilim soyuluyor”
Birgün gazetesi manşetinde, “Emekçiler dilim dilim soyuluyor” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:
“Yüksek enflasyon nedeniyle büyük alım gücü kaybı yaşayan işçilerin, eline geçen net ücretler de artan vergi ve kesinti yükü nedeniyle düşüyor. Ücretliler ağustos ve eylül ayında temmuz ayına göre daha düşük ücret alıyor. Gelir vergisi oranlarının yüksekliği ve vergi tarife dilimlerindeki adaletsizlik nedeniyle işçiler yılın ikinci yarısında giderek çok daha fazla vergi veriyor ve net ücretleri düşüyor.
2021 ve 2022 yıllarında yaşanan yüksek enflasyon nedeniyle çalışanlar çok daha hızlı biçimde ikinci ve üçüncü vergi dilimlerine girmeye başladı. Çalışanlar nisan ve mayıs aylarında ikinci vergi tarife dilimi olan yüzde 20’ye, ağustos ve eylül ayında ise üçüncü tarife dilimi olan yüzde 27’ye girdi ve ciddi kayıplar yaşadı.
DİSK-AR, DİSK’e bağlı sendika üyelerinin bordrolarını dikkate alarak vergi ve kesinti yükünü hesapladı. Yapılan hesaplamada ücretlerin asgari ücret kadar kısmına uygulanan vergi istinasına rağmen net ücretlerde büyük düşüşler yaşandı. Ağustos ayına ait bu bordrolarda işçilerin yüzde 27’lik üçüncü vergi dilime girdiği ve işçilerin toplam kesinti ve vergi yükünün yüzde 30,5 ile yüzde 34,7 arasında değiştiği tespit edildi.
Ocak 2022’de giydirilmiş brüt ücret ve yan ödemeleri (fazla mesai, sosyal ödenekler vb.) toplamı 10 bin TL olan bir çalışanın Temmuz 2022’de brüt giydirilmiş kazancının 15 bin TL olduğu varsayılarak yapılan hesaplamada ocakta 637 TL gelir vergisi öderken bu miktar mayısta 1.062 TL’ye temmuzda 1.725 TL’ye ve eylülden itibaren ise 2 bin 342 TL’ye çıktı. Böylece eylüldeki gelir vergisi kesintisi ocak ayına göre 3,7 kat arttı.
DİSK-AR’ın raporuna göre net ücretlerin ağustos ve eylül aylarından itibaren düşmesinin iki temel nedeni var. Birincisi ücretlilere uygulanan gelir vergisi oranlarının yüksekliği, ikincisi vergi tarife dilimlerinin enflasyon, ücret artışları ve yeniden değerleme oranlarından az artırılması.”
“Milletin derdi, bakanın derdi”
Karar gazetesi manşetindeki, “Milletin derdi, bakanın derdi” başlıklı haberinde, “Vatandaşın sofrasında bir alarm zili daha… TÜSEDAD Başkanı ‘Süt sektöründe maliyetler fırladı. Anaç hayvanlar kesime gidiyor’ dedi. Ete, süte yeni zammın habercisi olan gidişat, millete çıkan bu faturanın da yine plansızlığın ve günübirlik yönetim modelinin sonucu olduğunu gösterdi.
Tarımdaki politikasızlık tartışılırken Bakan Kirişçi ‘seçimde verilecek oyların ahirette sorulacağı’ mesajı verdi. Kirişçi ‘Seçimlerin hepsi kritikti ama bu seçim çok daha önemli’ dedi.
Tarlada artan maliyetler çiftçiye hasat bıraktırırken mandıradaki kriz de zirveye çıktı. Uzun süredir anaç hayvanlar kesime giderken Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği Başkanı Sencer Solakoğlu’ndan son uyarı geldi. Solakoğlu, maliyetlerin fahiş seviyeye çıktığını belirtti. ‘Yalvardık ama dinlemediler. Sektör anaç kesiyor. Bedelini halk rafta ödeyecek. Bu hayvanları yerine koymak en az 2.5 yıl’ dedi.
Tarımda, hayvancılıkla raflara zam yağmuru olarak yansıyan plansızlığın sorumlusu olan Tarım Bakanı Vahit Kirişçi ise ‘planlı politika’ yerine ‘ahireti’ işaret etti. Kirişçi ‘Seçimlerin hepsi kritikti ama bu seçim çok daha önemli. Hepimiz öbür dünyaya gideceğiz. İnsanlık adına, tüm mazlum milletlerin selameti adına atmanız gereken hangi adımı attınız? diye soracaklar. Hamdolsun bunun verilecek cevabı var’ dedi” ifadelerine yer verdi.