“Battı balık yan gider”
Merkez Bankası’nın sürpriz bir şekilde faiz düşürmesi gazetelerde geniş yer buldu.
19.08.2022
Karar gazetesinin manşetinde, “Battı balık yan gider” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:
“Dünya enflasyona karşı faiz artırırken Merkez Bankası ‘inadına’ faiz düşürdü. Son yıllarda doları tutma uğruna 128 milyar eritilmesi, KKM ile 85 milyonun cebine ekstra yük bindirilmesi gibi ‘sıra dışı uygulamalar’ hiçbir yarar getirmediği halde izlenen yoldan geri adım atılmadı. Son hamleyi de ekonomistler ‘Sürekli aynı şey yapılıp farklı sonuç beklenmez’ diye yorumladı.
Merkez Bankası sürpriz kararla faizi 100 puan düşürerek yüzde 13’e indirdi. Açıklamada ‘istihdamdaki artışın sürdürülmesine’ vurgu yapıldı. ABD’den, İngiltere’ye Batı enflasyonu frenlemek için faiz artırırken MB’nin düşürmesi ‘ters şerit anlayışı bir eşiği daha aştı’ değerlendirmelerini getirdi. Sosyal medyada, hükümetin Rusya ve Körfez parasıyla faizi indirebileceğine dönük beklenti olduğu iddia edildi.
Rezervlerin eritilmesinden, KKM'ye kadar tüm kararların yükünün millete çıktığı, bilimle çelişen yaklaşımda ısrarın faturasının da yine 85 milyona kalacağı kaydedildi. Faiz karşıtı söylemle atılan adımlar bir yandayken ekonominin 'faizle çalışan' bir sisteme dönüştürülmesinin de çelişki oluşturduğu belirtildi. MB eski Başkanı Durmuş Yılmaz ise alınan kararın yoksulluğu derinleştireceğini vurguladı.”
“Merkez’in derdi zenginin ivmesi”
Birgün gazetesi manşetinde, “Merkez’in derdi zenginin ivmesi” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:
“Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) politika faizini sürpriz bir kararla 100 baz puan indirerek yüzde 13'e çekti. Karar metninde ekonomide ivme kaybı olduğuna işaret edildi. Sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olmasının önem arz ettiğine dikkat çekildi. Yapılan açıklamada ‘Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar vermiş, mevcut görünüm altında güncellenen politika faiz düzeyinin yeterli olduğunu değerlendirmiştir’ denildi. Ayrıca son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığı belirtilirken bu çerçevede makro ihtiyati politika setinin parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarla daha da güçlendirilmesine karar verildiği kaydedildi. Kararın ardından Dolar yüzde 1 oranında değer kaybederek 18 lirayı geçti. Bankacılık Endeksi yüzde 3 değer yitirdi.
Merkez Bankası’nın faiz indirimini gazeteci İbrahim Ekinci AKP tarafından kurulan ekonomik sistemin devamına ilişkin bir hamle olarak değerlendirdi. Ekinci, ‘Sanayi üretiminde kısmen bir ivme kaybı var. Bir de makro ihtiyati tedbirler setini desteklemekten bahsediyor. Fiyat oluşumlarını, enflasyonun küresel koşullarla bağlantısına işaret ederek açıklamaya çalışıyorlar. Metin başkaları bize enflasyon getirmişler gibi bir üslupla yazılmış’ dedi.
Karar öncesi atılan adımlara da dikkat çeken Ekinci , ‘Kredi garanti fonundaki teminat miktarını yola çektiler. 14,7’den kamu bankalarına kredi kullandırıyorlar. İstihdama atıf yaparak ‘Biz büyümeyi tercih ettik’ diyorlar. İktidarın enflasyonla ilgilenmediğini söyleyen İbrahim Ekinci “Faiz indiriminde cesaretlerinin artmasında muhtemelen Rus parasına güvendiler. Bununla kuru tutma hesabı var. Taşıma su ile değirmen hesabı. Rus ve Körfez ülkelerinden gelen paraya güveniyor olabilirler. Dedikodunun ötesine geçmiyor bu para gelecek hikayesi. Kur üzerindeki baskı gittikçe artıyor. Kurla birlikte enflasyon da yukarı çıkacak. Dar gelirlinin canını yakacak’ diye konuştu.”
“Seçim ayarlı hamle halkı daha da yoksullaştıracak”
Evrensel gazetesi manşetindeki, “Seçim ayarlı hamle halkı daha da yoksullaştıracak” başlıklı haberinde, “AKP iktidarı faizde sürpriz yaptı. İktidar, artan eski reel faize rağmen politika faizini 1 puan daha düşürdü. İktidarın ‘seçime kadar büyüme’ çizgisi izlediğini kaydeden iktisatçılar, kararın halk için ağır sonuçlar doğuracağını söyledi” ifadelerine yer verdi.
“Herkes gider Mersin’e Merkez gider tersine!”
Sözcü gazetesinin manşetinde, “Herkes gider Mersin’e Merkez gider tersine!” başlıklı haber yer aldı:
“Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), faiz kararını açıkladı. Kurul, politika faizini 100 baz puan indirimle yüzde 13 seviyesine çekti. Karar öncesi yapılan anketlerde ekonomistlerin beklentisi, TCMB'nin faizi sabit tutacağı yönündeydi.
Kararın beklentilerin aksine gelmesiyle birlikte dolar/TL’deki günlük artış yüzde 1 seviyesine yaklaştı. Karar öncesinde 17,9 seviyelerinde seyreden kur 18,10 seviyesine yükseldi. Euro/TL 18,45 seviyesinin üzerini gördü. Gram altın ise yüzde 1,3 artışla 1030 TL’den işlem gördü.
Kararı ABD’li finans ajansı Bloomberg’e yorumlayan İsveç Bankası SEB’in gelişen piyasalar baş stratejisti Per Hammarlund, ‘Görünüşe göre, Türk merkez bankasının uluslararası rezervlerinde geçen ayki artış, bankayı politika faizini düşürmeye teşvik etti’ yorumunda bulundu.”
“Akıldışı indirim”
Cumhuriyet gazetesi manşetin üstündeki, “Akıldışı indirim” başlıklı haberinde, “Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, politika faiz oranının yüzde 14’ten yüzde 13’e indirildiğini duyurdu. Değerlendirme notunda yüksek enflasyonla mücadele yerine ekonomik büyümeye yönelik tercih daha da netleşti” ifadelerini kullandı.