“Hem onarım hem reform”

Karar ve Cumhuriyet, “Mutabakat Metni”ne gösterilen tepkileri ve adaylık sürecini manşete çekti.

01.02.2023

Karar gazetesi manşetinde, “Hem onarım hem reform” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Seçim öncesi en önemli eşiği ortak iradeyle atlayan Millet İttifakı ‘15 Mayıs’tan itibaren yapılacaklar’ listesini hükümet programıyla kayıt altına aldı. Kalem kalem mutabakata varılan paket hem sektörler hem toplumun geniş kesimi tarafından olumlu karşılandı. ‘Ülkenin çehresini değiştirir’ yorumu yapan uzmanlar da Türkiye’nin öne çıkan bütün sorunlarına parmak basılıp somut çözüm önerileri getirildiğine dikkat çekti.

Millet İttifakı’nın Mutabakat Metni önceki gün kamuoyuyla paylaşıldı. 9 ana başlık 75 alt başlıktan oluşan metin, 2 bin 500’e yakın maddeyi kapsıyor. Mutabakat Metni’nde ekonomi politikalarına ilişkin başlıklar ağırlıklı olarak görülürken, Yolsuzlukla Mücadele, Şeffaflık ve Denetim, Ekonomi, Finans ve İstihdam, Bilim, Ar-Ge, Yenilikçilik, Girişimcilik ve Dijital Dönüşüm gibi konulara da ağırlık verildi. Aktarılan Mutabakat Metni toplumun tüm kesiminden karşılık buldu.

Uzmanlar maddelerin seçmenlere çok iyi anlatılması gerektiğini ifade ederken, iktidara geldiği takdirde ise acil olarak Mutabakat Metni’nin uygulanması gerektiğini aktardı. Ekonomist ve uzmanlar da konu hakkında değerlendirmelerde bulundu. Ekonomist İris Cibre ‘Bu mutabakat metni; aylarca beklediğimize değdi. Özgürlüğü ve refahı kalbimde hissettim, yolsuzlara da bir titreme geldiğine eminim. Ülkenin tüm sorunları teker teker ele alınmış. Eksiksiz; net! Tebrikler 6’lı masa’ dedi. Prof. Dr. Selçuk Şirin ise ‘Mutabakat metninin eğitim bölümü umduğumdan da iyi. Söylenenlerin yarısı yapılsa ülke uçar. Ama bence bunlar detay. Asıl olan ülke idaresinde kurum ve kurallara dönüş. Adalet her aşamada tesis edildiği zaman Türkiye her derdin üstesinden gelecek bir ülke’ yorumunda bulundu.”

“Sırada adaylık var”

Cumhuriyet gazetesi manşetinde, “Sırada adaylık var” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“6’lı masa güçlendirilmiş parlamenter sistem önerisini, anayasa değişikliği metnini ve ortak hükümet programını kamuoyuna tanıttı. Geriye ise ortak cumhurbaşkanı adayını açıklamak kaldı. Gözler, 13 Şubat’ta Saadet Partisi’nin ev sahipliğinde yapılacak liderler zirvesinde.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, katıldığı bir televizyon programında toplantıya ilişkin ‘13 Şubat’ta karar alacağız, adayımızı açıklayacağız’ dedi. İYİ Parti Sözcüsü Zorlu ise ‘13 Şubat’ta bir toplantı gerçekleştirileceğine yönelik bilgi bizde mevcut ama adaylık açıklamasına yönelik bir bilgi mevcut değil’ açıklamasını yaptı.  

Konuyla ilgili konuşan masa kurmayları, ‘Liderler henüz 13 Şubat’taki toplantı sonrası yayımlayacakları bildiride cumhurbaşkanı adayının adının yer alıp almayacağını değerlendirmedi. Buna o gün karar verecekler. Ancak 13 Şubat’ta bir aday belirlenecek. Bu ya o gün toplantı sonrası paylaşılan metin içinde açıklanabilir ya da metinde cumhurbaşkanı adayının duyurulması için yapılacak tanıtımın tarihi verilir’ bilgisini paylaştı.”

“Yolsuzluk yol oldu”

Evrensel gazetesi manşetindeki, “Yolsuzluk yol oldu” başlıklı haberinde, “Yolsuzlukla mücadelede dünyanın önde gelen sivil toplum kuruluşlarından olan ve 100’ün üzerinde ülkede faaliyet gösteren Uluslararası Şeffaflık Örgütü, 1995’ten bu yana her yıl yayımladığı yolsuzluk algı endeksi sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı.

2022 yılı yolsuzluk algı endeksinde Türkiye, bir sene öncesi ile kıyaslandığında 2 puan daha kaybederek 5 sıra düşüş yaşadı ve 36 puanla 180 ülke içinde 101. sırada yer aldı. Son iki sene içerisinde ise toplam 15 sıra gerileyen Türkiye ciddi bir düşüş trendi yaşamaya devam etti.

Raporda, ‘Türkiye’nin Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü tarafından 2021 yılında gri listeye alınmasının yanında Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası ülkeye giren kayıt dışı para miktarının arttığına ilişkin iddialar, yargının politikleşmesi, demokratik alanın daralması, muhalefetin yaşadığı baskılar ve AİHM kararlarına uyulmaması gibi etkenlerden dolayı Türkiye’nin, düşüş yaşayarak bu trendi devam ettiği düşünülmektedir’ ifadeleri yer aldı.

Yolsuzluk algı endeksi 2022 sonuçlarına göre Türkiye, son 10 yıl içerisinde en çok puan kaybeden ülkeler arasında yer aldı. Bunun yanında, en çok puan kaybeden ülkeler Avusturya, Avustralya, Lüksemburg Malezya, Pakistan, Kanada, İngiltere, Mali, İran, Bosna Hersek oldu.

Türkiye, Avrupa Birliği ülke sıralamasında sonuncu, OECD üyesi ülkeleri sıralamasında ise en düşük ikinci sırada yer alırken, G20 ülkeleri arasında ise sondan dördüncü sırada yer aldı” ifadelerine yer verdi.

“Bırakın evi, oda dahi tutulamaz”

Birgün gazetesinin manşetinde, “Bırakın evi, oda dahi tutulamaz” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Son üç yıldır hızlanarak artan barınma krizi, bırakın hafiflemeyi büyük kentleri de aşarak Anadolu’nun hemen tüm kentlerine yayıldı. İktidarın göstermelik birkaç önleminin bir fayda sağladığını söylemek imkânsız. Kiralar akıl almaz bir hızla yükselmeye devam ediyor. Yüzde 25 zam sınırına uyan da çok az. Yüzde 50 -60 zamla ev sahibi ile anlaşan kiracı kendini şanslı sayıyor.

Soruna konut krizi değil, barınma ihtiyacı olarak bakılacak bir noktadan hareket etmeden çözüm bulmak çok mümkün görünmüyor. Yurttaşlar bu meseleyle tek başına mücadele etmek zorunda kalıyor. Hanelerin birleştirilmesi, yıllardır oturulan semtlerden daha ucuz semtlere taşınmak, evi paylaşmak gibi çözümlerle ayakta kalmaya çalışıyorlar. Bırakın kirayı aidatı dahi ödemek kolay değil. Sonuçta kira sorunu bir yıl öncesinden daha fazla karmaşık hale gelmiş bir mesele ve önümüzdeki süreçte gündemdeki yerini koruyacak.

İBB İstanbul Planlama Ajansı Genel Sekreteri Oktay Kargül, barınma krizinin yerelden örgütlenmesi gerektiğine dikkat çekti. Kargül, İstanbul Konut Ofisi ile soruna yönelik ilk adımın atıldığını belirterek şunları söyledi: ‘Adil bir konut politikası için semt semt örgütlenme gerekiyor. Semtin demografik yapısına uygun modellere karar verecek bir ofis olacak. İBB bünyesinde İstanbul Yenileniyor projemiz var. Kiptaş projelerinde inşa edilen binaların yüzde 25’i kiralık sosyal konut olarak yapılıyor.’

Kargül konut sorununun geldiği noktayı şu sözlerle özetliyor: ‘Daha önceki yıllarda yapılan anketlerde kira-konut sorunu ilk üç sırada yer almıyordu. 2022 ile birlikte ilk üç sorun arasında yer aldı. Kent genelinde 2021 Aralık ile 2022 Aralık arasında kira farkı yüzde 162,9’a ulaştı. Esenler, Kağıthane ve Bağcılar kiranın en çok arttığı ilçeler oldu. Bu ilçelerdeki artışta yeni binaların yapılması çok büyük etken. Depreme karşı güvenli binalarda oturmak istiyor herkes. Örneğin Kağıthane’de bir yılda ortalama kira artışı yüzde 259,4. Kağıthane, merkeze yakın bir ilçe bu da bir etken. Sarıyer ve Beşiktaş en yüksek fiyatlara ait yüksek yerler.’”