“İndirim yok, bindirim var”

​Cumhuriyet, Birgün ve Sözcü, Tarım Kredi Kooperatifleri’ndeki indirim skandalını manşete taşıdı.

16.08.2022

Cumhuriyet gazetesi manşetinde, “İndirim yok, bindirim var” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatının ardından ülke çapındaki Tarım Kredi Kooperatifi marketlerinde dünden itibaren 30’un üzerinde üründe indirime gidildi. 1400’e yakın hizmet noktası bulunan kooperatif marketlerinde ürün etiketleri değiştirildi. Cumhuriyet, marketlerdeki indirimli fiyatları yerinde inceledi. 

Tarım Kredi Kooperatifleri’nde (TKK) 30 üründe indirim bekleyen yurttaşlar marketleri doldurdu. Açılış saatlerinde yoğun kuyruklar oluşurken biz de Tarım Kredi Kooperatifi marketlerinde kuyruktaydık. İstanbul Üsküdar’daki marketin açılması ile birlikte raflara akın eden yurttaşlar, gördükleri fiyatlar karşısında büyük düş kırıklığı yaşadı, çoğu elleri boş marketi terk etmek zorunda kaldı. TKK marketinde fiyatlarda elle tutulur değişim olmadığı, hatta bazı ürünlere zam geldiği görüldü. Bir gün önce 52 lira 50 kuruş olan 5 kiloluk una, ‘fırsat’ yazılı etiket konulması ve ‘58 lira 90 kuruştan 52 lira 50 kuruşa düştü’ algısı yaratılması dikkat çekti.  

İsmini vermek istemeyen bir yurttaş alışveriş sonrası yaptığı açıklamada, ‘İndirim beklentisiyle geldik ancak elimiz boş döndük. İndirimin lafta kaldığını gördük’ dedi. Bir diğer yurttaş ise fiyatlarda herhangi bir değişikliğin olmamasını ‘Etiketlerin sadece rengi değişmiş, fiyatlarında kayda değer değişiklik yok. Çoğu ana üründe fiyat farkı göremedik’ diye eleştirdi.”

“Emirle fiyat düşmez, markette ot yetişmez”

Birgün gazetesinin manşetinde, “Emirle fiyat düşmez, markette ot yetişmez” başlıklı haber yer aldı:

“Çiftçinin sattığı ürünlerin ilk el satış fiyatlarındaki değişim olan Tarım-ÜFE rekor seviyeye çıktı. Tarım Kredi Marketleri’nde indirim talimatı işe yaramadı. Tarım Yazarı Yıldırım, ‘Bu ürünler markette yetişmiyor ki markette düşsün’ dedi.

AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yeni bir talimatla marketlerdeki fiyatların indirileceğini söyledi ancak talimat rafa yansımadı. Ekonomik krizi can alıcı biçimde derinleşirken, iktidar yine fiyat artışlarının önüne rafta engel koymaya kalktı.

Daha önce fiyatları düşürmek için atılan adımları hatırlatan Yıldırım, ‘Gıda yasası, hal tedbirleri, tanzim satış, KDV indirim, ithalatın serbest bırakılması gibi önlemlerin de içinde bulunduğu 16-17 önlem alındı. Fakat bunlar başlı başına yani ayrı konular olarak ele alındı. Tedbirler işe yaramadı’ ifadelerini kullandı. Üreticiye bu yıl verilecek desteklerin hâlâ açıklanmadığına vurgu yapan Yıldırım, ‘Üretici girdiler sebebiyle üretirken pahalıya üretiyor, tüketici pahalıya alıyor. Herkes kaybediyor. Tarım politikasında çok yanlışlık var. Tarımda üreticiye gereken imkânlar sağlanmalı’ dedi. Yıldırım ayrıca ek bir zincir marketin 10 bin tane şubesi bulunduğunu ve Tarım Kredi Marketlerinde fiyat düşse bile bunun pazarı etkileyecek güce sahip olmadığına dikkat çekti. ‘Bu ürünler markette yetişmiyor ki markette düşsün’ diyen Yıldırım, başta fiyatları artıracak her türlü uygulamayı yaptıktan sonra tarımsal üretimde girdi maliyetlerini, taşımacılık maliyetlerini düşürmedikçe fiyatların düşmesinin imkânsız olduğunu belirtti.”

“Utanın be!”

Sözcü gazetesi manşetinde, “Utanın be!” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Sözcü, Tarım Kredi marketinde fiyatların 3’e katlandığını haber yaptı. İktidarın talimatıyla indirim yapıldı. Ancak bu tatmin etmedi. CHP lideri iktidara çıkıştı.

Kılıçdaroğlu tepkisini şu sözlerle dile getirdi: ‘Ben perakendecilere indirim mektupları yazarken sen 10 ay seyrettin Erdoğan. Millet burnundan soluyor. İndirim yalanları söylüyorsun. Yapıla yapıla 20-30 kuruşluk indirim yapıldı. Her şeyiniz skandal. Utanın be!”

Nitekim dün Tarım kredi marketlerine gidenler de indirimin az olmasına isyan etti ama yine de alışveriş yaptılar. Marketlerin önünde uzun kuyruklar oluştu. Böylece, ‘CHP döneminde kuyruklar vardı’ diyen AKP, kuyrukları geri getirmiş oldu.”

Hürriyet gazetesi ise manşetindeki, “İndirime koştular” başlıklı haberinde, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın talimatıyla Tarım Kredi Kooperatifleri’ne ait marketlerde indirimli satışlara dün başlandı. İndirim uygulanan sarı etiketli ürünler birkaç saatte tükendi.

Daha önce 5 kilosu 64.50 lira olan un 50 liradan, 162 lira olan 5 litrelik Ayçiçek yağı 146.90 liradan, 66.90 lira olan bir kilo çay 59.90 liradan satışa sunuldu. Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Hüseyin Aydın, ‘Zarar etmeyeceğiz ama kâr da etmeyeceğiz’ dedi” ifadelerine yer verdi.

“Zenginin malı fakirin vergisi”

Karar gazetesi manşetinde, “Zenginin malı fakirin vergisi” başlıklı habere yer verdi. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Kur koruması kuru tutamadığı gibi bütçeyi eriten kara deliğe döndü. Temmuzda KKM'ye yapılan ödeme, devletin vergi gelirinin yüzde 14'üne ulaştı. Yükü sürekli artan fonun 85 milyondan toplanan vergileri de yutmaya başlaması en ciddi alarm zili oldu. Çiftçiye desteğe, üretime gitmesi gereken vergilerin bir avuç zenginin parasını enflasyona karşı korumak için 'yakılması' tepki çekiyor.

Hazine Bakanlığı temmuz ayına ait bütçe raporunu açıkladı. Geçen yılın temmuz ayında 45 milyar lira olan bütçe açığı bu yıl 64 milyara çıktı. Giderler ise bir yılda yüzde 85 arttı. En dikkat çeken kalem Dövize Endeksli Mevduat oldu. Geçen ay kur koruması için bütçeden yapılan ödeme 23.6 milyar TL’ye ulaştı. Bu meblağ temmuzdaki vergi gelirlerinin yüzde 14’ünü oluşturdu. Beş ayda yapılan ödeme 60 milyar lirayı aştı.

İşçiden, esnaftan toplanan vergilerin, zenginin parasını karşı korumak için kullanılmasına her kesimden eleştiri geldi. Ekonomistler de çarpık tabloya dikkat çekti:

-Şimdiden KKM için ödeneğin 1.5 katı üstüne çıkıldı. Öngörüsüzlüğün maliyetine 85 milyon olarak bizler katlanacağız.

-KKM vatandaşın cebiyle oluşan bütçeyi kemiriyor.

-Bu para tarıma destek yerine siyasi tercihle yanlış politikaların örtülmesi için kullanıldı.”