“Sermaye şişti, halk fakirleşti”

Birgün gazetesi manşetinde, “Sermaye şişti, halk fakirleşti” başlıklı habere yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“İktidarın ‘büyüme’ odaklı modeli bir kez daha çuvalladı. TÜİK verilerine göre ekonomi 9 dönem sonra ilk kez daraldı, yıllık büyüme ise hız keserek yüzde 3,9 oldu. Ne var ki bu artış üretimden değil tüketimden kaynaklandı. Gelir dağılımındaki bozulma üçüncü çeyrekte de devam etti. Ücretlilerin milli gelirden aldığı pay yüzde 26,3’e indi. Bu oran 2020’de yüzde 30,1’di. Aynı dönemde sermayenin büyümeden aldığı pay da yükselmeye devam etti.

Türkiye ekonomisi yılın üçüncü çeyreğinde pandemi sonrasında en yavaş büyümeyi kaydetti. TÜİK yılın üçüncü çeyreğine yönelik büyüme verilerini açıkladı. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) Temmuz-Eylül döneminde yüzde 3,9 arttı. Ekonomi 9 çeyrek sonra ilk kez daralma göstererek bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 küçüldü. Yavaşlamanın dördüncü çeyrekte de devam etmesi bekleniyor. Yüzde 3,9’luk büyümeden ise işçiler, ücretli çalışanlar, emekliler payına düşeni alamadı. Gelir dağılımdaki bozulma üçüncü çeyrekte de dikkat çekti. Temmuz ayındaki ücret artışlarına rağmen emek gelirinin milli gelirden aldığı pay ikinci çeyreğe göre yalnızca 1 puan arttı.

Ancak geçen yıllara göre emeğin aldığı pay oldukça düşük seviyede kalmaya devam ediyor. Emek kesiminin milli gelirden aldığı pay geçen yılın üçüncü çeyreğine göre 3,5 puan geriledi ve yüzde 26,3’e indi. Bu oran 2020 yılında yüzde 30,1’di. Sermaye kesiminin payı ise yine yükselişte. Sermayenin payı ikinci çeyrekte yüzde 54,1 iken üçüncü çeyrekte 54,8 oldu.

Üretim yöntemiyle GSYH hesabına göre sanayi sektörü üçüncü çeyrekte adeta durdu. Geçen yıla göre yüzde 0,3 büyüme gösteren sanayi sektörünün ekonomik büyümeye katkısı sınırlı kaldı. İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, nitelikli büyümenin korunması için GSYH içinde sanayi büyümesinin payının arttırılması gerektiğini bildirdi. Bahçıvan, açıklamasında ‘İvme kaybını, özellikle İSO Türkiye İmalat PMI verilerinin son aylardaki belirgin düşüşünde de maalesef açıkça görmekteyiz’ dedi.”

“Bedeli işsizlik olmasın”

Evrensel gazetesinin manşetinde, “Bedeli işsizlik olmasın” başlıklı haber yer aldı. Haberde şu ifadeler kullanıldı:

“Ülke ekonomisinin temmuz, ağustos ve eylül aylarını kapsayan 3. çeyrek büyümesi yüzde 3.9 olarak açıklandı. İlk iki çeyrekte yüzde 7’nin üzerinde yüksek büyüme kaydeden ekonomi 3. çeyrekte tempo kaybederken bir önceki çeyreğe göre de daraldı. Emeğin milli gelirden aldığı pay azalmaya devam etti; geçen yıl yüzde 29.5 olan emeğin payı yüzde 26’ya geriledi.

İlk 9 ayda ekonomi büyürken emeğin ödediği bedel ağır oldu. Yüksek enflasyon ezdi. Ücretler yoksulluk sınırının yanında cüce kaldı. Borçlu sayısı arttı. Kiralar uçtu, ev sahipliği hayal oldu. Ağır bedele karşılık banka kârları ilk 8 ayda yüzde 5’e, şirket kârları ikiye katlandı. Bu tabloya rağmen patronlar, ‘ekonominin temposu düştü işsizlik kaçınılmaz’ havasında.”

“AKP tek adamı tartışmaya açtı”

Cumhuriyet gazetesi manşetindeki, “AKP tek adamı tartışmaya açtı” başlıklı haberinde, “Altı muhalefet partisinin tam uzlaşı sağladığı anayasa metnini duyurmasının ardından AKP kanadı, ‘tek adam rejimi’nde aksayan konulardan üçü için muhalefeti uzlaşma masasına çağırdı. AKP Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şen, ‘sistemde revize’ sinyalini vermişti.

AKP’li kurmaylar, ‘cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminde daha güçlü bir Meclis’, ‘bakanlarla milletvekilleri arasındaki iletişimin sağlanması’ ve ‘cumhurbaşkanı seçilme koşulu olan 50+1’ için muhalefetin görüş ve önerilerine açık olduklarını belirtti” ifadelerine yer verdi.

“Bu tavır Uygur’a reva mı”

Karar gazetesinin manşetinde, “Bu tavır Uygur’a reva mı” başlıklı haber yer aldı:

“Zulüm kamplarında ailelerini kaybeden, kimlikleri parça parça yok edilen Uygurlar, insanlık suçunu Çin’in İstanbul Konsolosluğu önünde haykırmak istedi. Ancak polis ‘Sizi zorla süpürüp sınır dışı edeceğiz’ diyerek grubu engelledi. Türkiye’yi dost kapısı gören Uygurlara ‘sınır aşan’ muamele vicdan kanattı. ‘Bir memur tehdit savuracak cüreti nereden buluyor’ tepkileri yükseldi.

Doğu Türkistan’da asimilasyonu sürdüren Pekin, tepkileri de diplomatik tehditlerle savuşturuyor. Eşlerini, çocuklarını, annelerini kaybeden Uygurlar ise seslerini duyurabilmek için çabalıyor. Urumçi’de çıkan yangında onlarca Türkün hayatını kaybetmesi sonrası Uygurlar Çin’in İstanbul Başkonsolosluğu’nda zulme dikkat çekmek istedi. Ailelerinden haber alamadıklarını belirten protestocuların basın açıklamasına polis izin vermedi.

Polis amiri olduğu ileri sürülen bir kişinin ‘Sizi zorla süpüreceğiz. Gözaltına alıp sınır dışı edeceğiz’ sözleriyle tehdit savurması ise dikkat çekti. Cep telefonu kamerasına yansıyan görüntülere tepki yağdı. DEVA Partili Mustafa Yeneroğlu ‘Zorbalık içselleştirilmiş. Emniyet personeli kendisini aynı zamanda yargıç zannediyor’ dedi. Tepkilerin ardından İçişleri Bakanlığı özür açıklaması yaptı, skandala ilişkin tahkikat başlatıldığı bildirildi.”