Medya kendi kendini nasıl denetleyebilir?

 
Türkiye’de medyanın sorunları özdenetim eksikliği ile başlamıyor ve bitmiyor kuşkusuz. Olağanüstü Hâl şartlarında mesleklerini sürdüren medya çalışanları haberciliğe, gazeteciliğe yönelik varoluşsal tehditlerle karşı karşıyalar. Ürettikleri içerik de bu ortamdan bire bir etkileniyor; özgürlük, bağımsızlık, nesnellik, şeffaflık, teyit edilebilirlik, hesap verebilirlik ve bütün bunlarla birlikte aslında “gerçeğin” kendisi medyada az bulunan bir nimete dönüşmüş durumda.

Böyle bir ortamda medya kendi kendini denetleyebilir mi? Ya da, en azından, bu ortamdan çıkış umudunu ve çabasını canlı tutan medya mensupları gelecekte medyanın çok da etkin özdenetim mekanizmaları işletmesi, hesap verebilirliğin sektörün temel bileşenlerinden biri hâline gelmesi için şimdiden hazırlık yapabilir mi?
 
Bu sorularla başlayan ve Türkiye’de medyanın kendi kendini denetleyebileceği etkin bir modelin, dünya örnekleri de incelenerek geliştirilmesine yönelik bir proje, Avrupa Birliği (AB) ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO) himayesinde başlatıldı. Bu iki kurumun finansal desteğiyle, yürütücülüğünü Punto24 Bağımsız Gazetecilik Platformu’nun (P24) üstlendiği proje, medyanın özdenetimi konusunda kapsamlı bir araştırmanın gerçekleştirilmesini, sonuçlarının yayınlanmasını ve gelecekte medyanın özdenetim mekanizmalarını geliştirmeye yönelik bir yol haritası çıkarılmasını hedefliyor.
 
P24 bu amaçla Basın Konseyi başta olmak üzere özdenetim konusunda tecrübe, bilgi ve gözlemlere sahip kurum ve kişilerin katılımıyla bir atölye düzenleyecek. Bu atölyede belirlenecek temel sorunlar, olası çözüm yolları ve modeller konusunda daha sonra Türkiye’den ve yurtdışından sekiz medya uzmanı tarafından ayrıntılı bir inceleme gerçekleştirilecek ve bu incelemenin sonuçları P24 Medya Kitaplığı’ndan Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanacak bir kitapta bir araya getirilecek.
 
Bir yıl içinde tamamlanması hedeflenen proje, söz konusu kitabın bulgu ve önerilerinin “medyanın özdenetiminin etkinleştirilmesine yönelik bir yol haritası” oluşturma hedefini taşıyan bir ulusal konferansta tartışılmasıyla tamamlanacak.
 
“Güneydoğu Avrupa ve Türkiye’de Medyaya Güveni İnşa Etmek” üst başlığını taşıyan ve Türkiye dahil toplam yedi ülkede hayata geçirilen üç yıllık çalışmanın bir parçası olan “Medyanın Özdenetimini Etkinleştirme” amaçlı projeyle ilgili etkinlikler bu web sitesinde ve P24’ün sosyal medya hesaplarında düzenli olarak duyurulacak.