“Eve gittim, bir Türk bayrağı astım. Anneme de Müslüman kadınlar gibi beyaz başörtüsü bağlattım.”

Özel Harp Dairesi pogrom tezgâhlama birimi, insanları ölülerine sahip çıkamaz durumda bırakmanın etkili bir yöntem olduğunu mu düşünüyordu?

Evimizde mutfak önlüklü bir kadının, bir adamın kucağında oturduğuna hiç tanık olmadım.

Suskunluk üzerine kendini kodlamış bir geleneği genç nesil Yahudiler konuşmak şekline çeviriyor. Avlaremoz bunun kanıtlarından biri.

Evren, 1975’te Ayvalık’a gelip “Gene burda galu gulu konuşuyor musunuz?” demiş. Galu gulu dediği Rumca, Arnavutça, Boşnakça, Giritçe.

Sivil ve resmî ırkçılığın cezasız bırakılması ve sırtının sıvazlanması ile Türkiye toplumuna karşı suç işlendiğini söylüyorum.”

Irkçı zihniyetin yeni ötekiler yaratarak varoluşunu sürdürmesinin çok yönlü maliyetinin aşırı ötesi olduğunu söylemeye çalışıyorum.

“Şu kadar at, şu kadar kazma kürek, şu kadar gayrimüslim teslim edilmiştir”

“Şu kadar at, şu kadar kazma kürek, şu kadar gayrimüslim teslim edilmiştir”

Kendine devlet adını veren ve toplumsal meseleleri şiddet kullanarak, bastırarak çözdüğünü zanneden bir garabet ile geldik bugüne.

Sanıyorum burada insandışılaştırma kavramından söz edebilirim. Birilerini itip kakabilmenin, ezebilmenin, yok edebilmenin zemini.

“Sistematik ve yapısal ırkçılık, sürekli yalan söyleme ve yalanı tekrar edebilme dokunulmazlığı” kendini nasıl yeniden üretebiliyor?

Boğaz’a bakarak mağrur ve akıncı dedeleri, Orta Asya–Viyana salınımında yâd etmek ilginç.

“Örneğin Zilan katliamındaki ‘Sünni Müslüman cahil Kürt’ beyaz solcularımızın mağduriyet ölçütlerine, kurban imgesine uymayan bir öznedir.”

O, “uyum” denilen cenderenin insanlara iç maliyeti nedir diye sordum? Bence o maliyeti nesne değil, edebiyat karşılıyor.

Bir topluluğu kamusal alandan itip onu birkaç kuşak boyu sınırlı bir hayata sıkıştırdığında o topluluğun bireyleri ne hisseder?

Okuduklarımı hatırlıyorum. Zohrab’ın yüzük ve saatinin akıbetini ve Talât Paşa’nın Krikor Bey’i uğurlarken yanağına kondurduğu öpücüğü.