“TÜİK 10 milyon işsizi işsiz saymadı”

TÜİK 2020’de işsizliğin 0.7 puan azaldığını açıkladı. DİSK-AR ise geniş tanımlı işsiz sayısının 9 milyon 681 bin olduğunu belirtti.

Evrensel gazetesi habere manşetinde, “TÜİK 10 milyon işsizi işsiz saymadı” başlığıyla yer verdi. Haberde şöyle denildi:

“TÜİK rakamlarına göre işsizlik azaldı. TÜİK’e göre 3.5 milyon kısa çalışma ödeneği alan işçi de ücretsiz izindeki 2 milyon işçi de iş bulma ümidi olmayan 4.3 milyon kişi de işsiz değil! TÜİK verilerine göre, Türkiye genelinde işsizlik, eylül, ekim ve kasım aylarını kapsayan ekim döneminde yüzde 12.7'ye, istihdam da yüzde 43.6'ya geriledi. DİSK Araştırma (DİSK-AR), TÜİK'in açıkladığının aksine, geniş tanımlı işsizlik oranını yüzde 27, geniş tanımlı işsiz sayısını 9 milyon 681 bin olarak açıkladı. DİSK-AR'a göre istihdam kaybı 900 bin, ümitsiz işsiz sayısı ise 1,5 milyonu aştı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre, ekim döneminde 15 ve daha yukarı yaştaki işsizler, önceki yılın aynı dönemine göre 391 bin kişi azalarak 4 milyon 5 bin kişiye, işsizlik oranı da 0.7 puan azalış ile yüzde 12.7'ye geriledi. Bu dönemde tarım dışı işsizlik oranı 0.9 puanlık azalışla yüzde 14.8'e düştü. İktisatçı Mustafa Sönmez, işsizlik rakamlarına dair Twitter hesabından yaptığı değerlendirmede; ‘TÜİK, elinde bilgi olmasına rağmen gerçeği gizliyor. TÜİK'e göre Ekim'de dar tanımlı işsiz 4 milyon, gerçek işsiz sayısı ise 10,6 milyonun üstünde 4.4 milyon kişi iş aramayan var, yetersiz istihdamı ekleyince 10,6 milyona çıkıyor. Dar tanımlı işsizlik %12,7 gerçeği ise yüzde 29!’ dedi. DİSK-AR, işten çıkarma yasağı ve TÜİK hesaplama metodu nedeniyle dar işsizlik verilerinin gerçek durumu yansıtmadığını açıkladı. Yapılan açıklamada, geniş tanımlı işsizliğin yüzde 27 olduğu belirtilirken, geniş tanımlı işsiz sayısının 2 milyon 379 bin artarak 9 milyon 681 bine yükseldiği kaydedildi.”

Karar gazetesi manşetten, “Yok demekle işsizlik bitmiyor” başlığıyla paylaştığı haberde, “2018’de başlayan finansal bozulmaya bir de geçtiğimiz yıl pandemi eklenince üretim azaldı, binlerce esnaf kepenk indirdi, işsizlik sorunu iyice gözle görülür hale geldi. Ancak verileriyle mucizeler yaratan TÜİK 2020’de işsizliğin 0.7 puan azaldığını iddia etti. Ekonomistler ‘Gerçek işsizlik yüzde 27’ dedi. Türkiye İstatistik Kurumu’na göre Ekim 2020’de önceki yıla göre işsizlik 0.7 puan düşerek yüzde 12.7’ye geriledi. İşsiz sayısı 391 bin kişi azalarak, 4 milyon 5 bin kişi oldu. Aynı dönemde çalışan sayısı da 896 bin azaldı. Genç işsizlik oranı da 0,4 puan düşüşle yüzde 24.9 oldu. Bu dönemde 15 yaş üstü nüfusa 1 milyon 179 bin kişi daha eklendi. Ancak bu 1.1 milyon kişi iş gücüne katılamadı. İş gücünün de 1.2 milyon kişi azaldığı görüldü. Ekonomist Fatih Sezer ‘İstihdamı azaltırken işsizliği de azaltabilen nadir ülkelerden biriyiz’ derken, Mustafa Sönmez ‘TÜİK elinde bilgi olmasına rağmen gerçeği gizliyor. Dar tanımlı işsizlik yüzde 12.7 gerçeği yüzde 27’ dedi. DİSK Araştırma Merkezi de geniş tanımlı işsiz sayısının 9 milyon 681 bin olduğunu belirtti. İş aramaktan umudunu kesenlerin sayısı ise 1.5 milyonu geçti. Genç işsizlerin sayısı da 2.5 milyona dayandı” ifadelerini kullandı.

Birgün gazetesi manşetindeki habere, “Umut hırsızları” başlığını attı. Haberde şu ifadeler yer aldı:

“Sadece ekim ayında günde ortalama 8 bin 600 kişi işinden oldu, 3 bin 600 kişi iş arama ümidini kaybetti. Ümitsiz işsizlerin sayısı 1,5 milyonun üzerine ilk kez çıktı. ‘İş aramıyorum ama iş olsa çalışırım’ diyenlere sadece 1 ayda 103 bin kişi eklendi. Bu kişilerin 87 bini ise kadın. Haber ajansları yıllardır alışılageldiği gibi işsizlik oranına odaklanıyor ve arka planda kalan verilerin üzerinde durulmuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ekim ayına ilişkin işgücü göstergelerini yayımladı. Verilere göre işsizlik eylül ayı ile aynı gerçekleşerek yüzde 12,7 olarak kaydedildi. Geçen yılın ekim ayında yüzde 13,4 olan işsizlik oranı böylece bir yılda 0,7 puan geriledi. İş arayıp bulamayan işsiz sayısı ise 4 milyon 5 bin kişi olarak tahmin edildi. Ancak sadece bu sayılar işsizlik gerçeğini gizliyor. Türkiye’de ekonomik kriz artık sosyolojik bir boyut kazanmış durumda. İşsizlik azalmıyor, TÜİK’in işsizlik tanımına giren kişi sayısı azalıyor. Buna karşın yine TÜİK verilerinde arka planda kalan ve görülmeyen veriler işsizlik gerçeğini teşhir ediyor. Verilere göre ekim ayı itibariyle ‘İş bulma ümidim olmadığı için iş aramıyorum’ diyenlerin sayısının 1 milyon 511 bin kişi olduğu tahmin ediliyor. Bu kişiler ölçüm tarihi boyunca daha yüksek bir sayıya hiç ulaşmamıştı. Pandemi boyunca her ay rekor üstüne rekor kırdı. 2019’un aynı ayında 668 bin olan ve ‘ümitsiz işsizler’ olarak nitelenen bu kişilerin sayısı 1 yılda yüzde 126 oranında arttı. Eylül ayında 1 milyon 402 bin olan ümitsiz işsizlere sadece 1 ayda 109 bin kişi eklendi. Bu da günde ortalama 3 bin 600 kişinin iş bulma ümidini kaybettiği anlamına geliyor.”

Cumhuriyet gazetesinin manşetinde, “‘Sözde’ tartışmalarla gizlenen dramlar” başlıklı haber yer aldı:

“Halktan, gündemi meşgul eden darbe ve türban tartışmalarına tokat gibi ‘gündem yoksulluk’ yanıtı geldi. İstanbul Barometresi’ne göre borç altında ezilen yurttaş geçinecek parayı kazanamıyor. Pandeminin derinleştirdiği ekonomik kriz, yurttaşı yoksullaştırmaya devam ediyor. İBB İstanbul İstatistik Ofisi’nin hazırladığı ‘İstanbul Barometresi Aralık 2020 Raporu’, kentte yaşayanların artan borçlar altında ezildiğini; kredi kartı borcunun ancak asgarisini ödeyebildiklerini; geçinecek kazancı dahi sağlayamadıklarını ve işsizlik korkusu içinde olduklarını ortaya koydu. Halihazırda işsiz olanlar ise iş bulma konusunda oldukça umutsuz. 827 vatandaş ile telefon üzerinden görüşerek hazırlanan ve şehir halkının ev içi gündemi, ekonomik şatları ve duygu durumu gibi konulara odaklanan araştırmanın üçüncüsünde, şu sonuçlar dikkat çekti: Yurttaşın yüzde 56.5’i geçinecek kazancı sağlayamadığını söyledi. Çalışanların yüzde 27.3’ü işten çıkarılma korkusu yaşarken, iş arayanların yüzde 69.1’i ise yakın bir zamanda iş bulamayacağına inanıyor. Kendi ekonomisinin yakın dönemde kötüleşeceğini düşünenlerin oranı yüzde 50. Katılımcıların sadece yüzde 3.8’i, bu ay birikim yapabildiğini ifade etti. Katılımcıların yüzde 31.3’ü kredi kartı borcunun tamamını ödeyemediğini, yüzde 42’si ise asgari tutarı ödediğini belirtti. Yüzde 71’i, 1000 TL tutarında; yüzde 85.3’ü de 5 bin TL tutarında beklenmedik acil bir harcamayı kendi imkânları ile karşılayamayacağını belirtti.”