Basın Tarihi: Yapay Zekânın İlk Gazetesi…

Gelecekte yazılacak “basın tarihi” için çok önemli bir olay gerçekleşti İtalya’da… Onun için geçmişe değil bugüne bakacağız bu yazıda.

İl Foglio Gazetesi daha önce hiç görülmemiş bir şey yaptı… Geçmişte hiç görülmemiş ama bir ihtimal gelecekte çok görülebilecek bir şey bu.

***

Önce “kâğıt” anlamına gelen İtalyan Gazetesi İl Foglio’nun hikâyesi:

“Il Foglio, 1980’lerin başından bu yana medyada ve siyasette çelişkilerle dolu bir yol izleyen 73 yaşındaki Giuliano Ferrara tarafından 1996 yılında kuruldu.

Ferrara, komünist bir gazetecinin oğluydu ve çocukluğunun birkaç yılını babasının basın muhabiri olarak çalıştığı Moskova’da geçirdi. İtalyan Komünist Partisi’nin (PCI) gençlik kollarında deneyim kazandı.

Corriere della Sera’da köşe yazıları yazdı ve daha sonra 1994’e kadar Avrupa Parlamentosu’nda temsil ettiği İtalyan Sosyalist Partisi’ne katıldı.”

***

“Tam o sırada, inşaat ve medya patronu Silvio Berlusconi (1936-2023), İtalyan siyasetinin merkezine yerleşti ve yaklaşık otuz yıl boyunca Avrupa merkez sağının başında yer aldı.

Torino’daki Fiat fabrikalarında PCI yöneticiliği yapan coşkulu eski komünist Giuliano Ferrara da onun yanına geçti.

Kısa süre sonra, o dönem sağ koalisyonda çok küçük bir azınlık olan faşist sağın desteğiyle Başbakan olan bu iş adamının liderliğindeki hükümette Parlamento ile İlişkiler Bakanı olarak göreve başladı.”

***

“Roma’da bazılarının, zeki olduğu kadar tuhaf olduğunu da söylediği bu eksantrik adamın teşvikiyle Il Foglio, sınıflandırılması zor büyük yazarlar için bir referans noktası haline geldi.

Gazete ilk başlarda belli bir özgürlükçü duyarlılığı savunuyordu ama kısa bir sürede gerici mücadelelerin, özellikle kürtaj hakkına karşı mücadeleler ağının içine düştü.

Eski Sicilyalı neo-faşist, kültür adamı ve roman yazarı, sonradan Müslüman olan Pietrangelo Buttafuoco, burada köşe yazıları yazmaya başladı. Giorgia Meloni’nin iktidara gelmesinin ardından da Venedik Bienali’nin başkanlığına getirildi.

Mevcut Kültür Bakanı, eski bir Romalı radikal aktivist ve entelektüel, İtalyan sağının ezoterik ve pagan geleneğinin mirasçısı olan Alessandro Giuli de 2017’de ayrılmadan önce Il Foglio’da çalıştı.”

***

Il Foglio dünyada birdenbire neden popülerleşti?

Çünkü “Yapay Gazete”yi ilk çıkartan gazete oldu:

“18 Mart’tan bu yana, İtalyan gazete bayilerinde, Il Foglio’nun her nüshasının yanında tuhaf bir ek yer almaya başladı. Orada her sabah yayınlanan yirmi makalenin hiçbirinin yazarı yok. Hepsinin başında ‘Yapay zekâ ile oluşturulmuş metin’ ifadesi yer alıyor.

Artık ne insan isimleri ne imzalar var ama Giorgia Meloni’nin konuşmalarının analizinden, Tesla’nın mali sonuçlarına, çeşitli Avrupa sanat sergilerinin raporlarına kadar her konuda görünmez, anonim bir makinenin gölgesi var.”

***

“Her sabah, gazetecilerin olmadığı bir gazetenin ilgi çekici, hatta rahatsız edici nesnesini elimizde tutabiliyoruz.

‘Amaç, yapay zekâyı gaz halinden katı hale geçirmek! Ona dokunabilmek, onu elle tutulur hale getirebilmek!”’ diye açıklıyor Il Foglio’nun yöneticisi, 42 yaşındaki Claudio Cerasa bu durumu.

‘Yapay zekâ ile yapılmış bu gazeteyle, gazeteciler olarak kendimize meydan okuyoruz, insan olarak gerçekten ne sunabileceğimizi daha iyi anlamak için kendimizi zorluyoruz,’ diyor Cerasa.

Deneyin bir ay sürmesi bekleniyor.”

***

“Her yayın günü, saat 18:00’da yayın yönetmeni, ChatGPT Pro ile bire bir görüşmeye başlıyor.

Ona konular veriyor, istenen makalelerin uzunluğunu, bazı üslup ve ton unsurlarını belirtiyor.

Yapay zekâ çalışıyor ve yazılar geliyor.

Yazılarını asla geç teslim etmeyecek ve masraf raporlarında fazla ödeme yapılmayacak tek bir itaatkâr editör.

Buna bir gazete diyebilir miyiz? Elbette hayır.

Ancak Claudio Cerasa’nın girişimi, her şeyden önce küstahça ve İtalyan basınında özel bir yer tutan heyecan verici girişim geleneğine uygun.”

***

İl Foglio’nun ilk yapay gazeteyi çıkarttığını duymuştum.

Le Monde’un Roma Muhabiri Allan Kaval’ın konuyla ilgili bir yazı yazdığını görünce bunu sizinle paylaşmak istedim

Bu olay, geçmişin değil ama geleceğin “basın tarihi” çünkü…

Etiketler: Giuliano Ferrara, İl Foglio, yapay gazete, Yapay zeka